Індыйскі нацыянальны кангрэс: розьніца паміж вэрсіямі
д робат зьмяніў: ml:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് |
д робат дадаў: as:ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ |
||
Радок 16: | Радок 16: | ||
[[ar:المؤتمر الوطني الهندي]] |
[[ar:المؤتمر الوطني الهندي]] |
||
[[as:ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[be:Індыйскі нацыянальны кангрэс]] |
[[be:Індыйскі нацыянальны кангрэс]] |
||
[[bg:Индийски национален конгрес]] |
[[bg:Индийски национален конгрес]] |
||
⚫ | |||
[[ca:Congrés Nacional Indi]] |
[[ca:Congrés Nacional Indi]] |
||
[[cs:Indický národní kongres]] |
[[cs:Indický národní kongres]] |
||
Радок 24: | Радок 26: | ||
[[de:Indischer Nationalkongress]] |
[[de:Indischer Nationalkongress]] |
||
[[en:Indian National Congress]] |
[[en:Indian National Congress]] |
||
⚫ | |||
[[es:Congreso Nacional Indio]] |
[[es:Congreso Nacional Indio]] |
||
⚫ | |||
[[eu:Indiako Kongresu Nazionala]] |
[[eu:Indiako Kongresu Nazionala]] |
||
[[fa:کنگره ملی هند]] |
[[fa:کنگره ملی هند]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Parti du Congrès]] |
[[fr:Parti du Congrès]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hi:भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस]] |
[[hi:भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस]] |
||
[[hr:Indijski nacionalni kongres]] |
[[hr:Indijski nacionalni kongres]] |
||
[[id:Kongres Nasional India]] |
[[id:Kongres Nasional India]] |
||
[[it:Congresso Nazionale Indiano]] |
[[it:Congresso Nazionale Indiano]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[kn:ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] |
[[kn:ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] |
||
⚫ | |||
[[ml:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] |
[[ml:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] |
||
[[mr:भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस]] |
[[mr:भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Congrespartij]] |
[[nl:Congrespartij]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[no:Indias Nasjonale Kongress]] |
[[no:Indias Nasjonale Kongress]] |
||
⚫ | |||
[[pms:INC]] |
[[pms:INC]] |
||
⚫ | |||
[[pt:Partido do Congresso Nacional Indiano]] |
[[pt:Partido do Congresso Nacional Indiano]] |
||
[[ro:Indian National Congress]] |
[[ro:Indian National Congress]] |
||
[[ru:Индийский национальный конгресс]] |
[[ru:Индийский национальный конгресс]] |
||
⚫ | |||
[[simple:Indian National Congress]] |
[[simple:Indian National Congress]] |
||
[[sl:Indijski nacionalni kongres]] |
[[sl:Indijski nacionalni kongres]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[sv:Kongresspartiet]] |
[[sv:Kongresspartiet]] |
||
⚫ | |||
[[ta:இந்திய தேசிய காங்கிரசு]] |
[[ta:இந்திய தேசிய காங்கிரசு]] |
||
[[te:భారత జాతీయ కాంగ్రేసు]] |
[[te:భారత జాతీయ కాంగ్రేసు]] |
||
⚫ | |||
[[tr:Hindistan Ulusal Kongresi]] |
[[tr:Hindistan Ulusal Kongresi]] |
||
[[uk:Індійський національний конгрес]] |
[[uk:Індійський національний конгрес]] |
||
[[ur:انڈین نیشنل کانگریس]] |
[[ur:انڈین نیشنل کانگریس]] |
||
[[zh:印度国民大会党]] |
[[zh:印度国民大会党]] |
||
⚫ |
Вэрсія ад 05:31, 23 чэрвеня 2010
Індыйскі нацыянальны кангрэс, Партыя кангрэсу (ІНК; па-ангельску: Indian National Congress, Congress Party, INC) — буйнейшая палітычная партыя Індыі, найстарэйшая палітычная арганізацыя краіны. Грунтуецца на сацыял-дэмакратычнай ідэалёгіі.
Заснаваная ў 1885 годзе заможнымі лібэральнымі коламі пры беспасярэднім удзеле ангельцаў як ляяльная апазыцыя ангельскаму каляніяльнаму рэжыму. У 1920-я пад кіраўніцтвам Махатмы Гандзі і Джавахарлала Нэру ператварылася ў масавую партыю з шырокай сацыяльнай базай і нацыянальна-вызваленчай праграмай. Ад пачатку незалежнасьці Індыі ў 1947 да 1977, у 1980—1989, 1991—1996 — кіруючая партыя. У пачатку 1990-х страціла большасьць у парлямэнце, але застаецца самай уплывовай партыяй Індыі. У 2004 годзе разам з саюзнымі арганізацыямі, злучанымі ў Аб’яднаны прагрэсіўны альянс, перамог на ўсеагульных выбарах і сфармаваў фэдэральны ўрад.
Унутрыпартыйныя спрэчкі прывялі да расколу ІНК ў 1967 годзе і стварэньня былым левым крылом партыі пад кіраўніцтвам Індыры Гандзі новага ІНК, таксама вядомага як «Новы кангрэс». Былое правае крыло ІНК перайменавала рэшткі партыі ў Індыйскі нацыянальны кангрэс (арганізацыя) (неафіцыйная назва: «Стары кангрэс»), які пазьней зьліўся з Джаната парты. Наступны крызыс меў месца ў 1977 годзе, калі ў ІНК на тле крытыкі аўтарытарных памкненьняў І. Гандзі ўтварыліся шматлікія фракцыі, адна зь якіх, ляяльная сваёй старшыні, за што атрымала нефармальную назву Індыйскі нацыянальны кангрэс (Індыра), выступала ад імя ўсяго ІНК, ня маючы агульнай падтрымкі. У тым годзе ІНК (Індыра) на выбарах саступіў Джаната парты, але здолеў яе перамагчы ў 1980 годзе.
Пасьля забойства І. Гандзі ў 1984 годзе ІНК ўзначаліў яе сын Раджыў Гандзі. Пад яго кіраўніцтвам партыя перамагла на выбарах 1984 году, але пацярпела паразу на наступных выбарах у 1989 годзе. У 1991 годзе Р. Гандзі быў забіты падчас перадвыбарчай кампаніі, кіраўніцтва перайшло да Нарасімхі Рао, які прывёў ІНК да чарговай перамогі і стаў прэм’ер-міністрам.
Кіраўнікі партыі традыцыйна належаць да сям’і Нэру—Гандзі: Матылал Нэру (старшыня ІНК у 1919 і 1928), яго сын Джавахарлал Нэру (1929—1930, 1936—1937, 1946, 1951—1954), яго ўнучка (дачка Дж. Нэру) Індыра Гандзі (1959, 1977—1984), яе сын Раджыў Гандзі (1985—1991), удава Р. Гандзі Соня Гандзі (з 1998).
Вонкавыя спасылкі
Індыйскі нацыянальны кангрэс — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў