Бяроза (дрэва): розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д колер шаблона
д robot Adding: nds-nl:Birk
Радок 28: Радок 28:
[[de:Birken]]
[[de:Birken]]
[[en:Birch]]
[[en:Birch]]
[[es:Betula]]
[[eo:Betulo]]
[[eo:Betulo]]
[[es:Betula]]
[[fi:Koivut]]
[[fr:Bouleau]]
[[fr:Bouleau]]
[[hu:Nyírfafélék]]
[[io:Birko]]
[[io:Birko]]
[[it:Betula]]
[[it:Betula]]
[[ja:カバノキ]]
[[lt:Beržas]]
[[lt:Beržas]]
[[nds-nl:Birk]]
[[hu:Nyírfafélék]]
[[nl:Berk]]
[[nl:Berk]]
[[ja:カバノキ]]
[[no:Bjørk]]
[[nn:Bjørk]]
[[nn:Bjørk]]
[[no:Bjørk]]
[[pl:Brzoza]]
[[pl:Brzoza]]
[[pt:Bétula]]
[[pt:Bétula]]
Радок 45: Радок 47:
[[sq:Betula]]
[[sq:Betula]]
[[sr:Бреза]]
[[sr:Бреза]]
[[fi:Koivut]]
[[sv:Björkar]]
[[sv:Björkar]]
[[tr:Huş]]
[[tr:Huş]]

Вэрсія ад 02:38, 8 кастрычніка 2006

Бяроза
Клясыфікацыя
ЦарстваРасліны
АддзелПакрытасемянныя (Angiospermae)
АтрадБярозакветныя
СямействаБярозавыя (Betulaceae)
РодБяроза (Betula)
Бінамінальная намэнклятура
Betula
ITIS 19478 ·

Бяроза (Betula) - род драўнінных раслін сямейства Betulaceae (бярозавыя). Налічвае каля 40 відаў. У мужчынскіх суквеццяў дызахіі 3-кветкавыя, 3 прыкветных лускі: кроючы ліст і 2 прыкветнічка кветкі 1-га парадку. Мужчынская кветка прадстаўлена 2 медыяннымі лісточкамі калякветніка (пры гэтым задні лісточак значна меншы за пярэдні) і 4 злучанымі парамі тычынкамі. Паколькі бакавыя лісточкі калякветніка адсутнічаюць, тычынкі суседніх кветак дыхазія цесна датыкаюцца, і кветкі нярэзка адмяжоўваюцца адна ад адной. Жаночыя дызахіі таксама 3-кветкавыя с трыма прыкветкавымі лускамі, як і мужчынскія дызахіі. Лускі бярозы зрастаюцца ў адну 3-лопасцевую луску, якая разам з пладамі лёгка пераносіцца ветрам.

Шмат якія віды бярозы - шырока распаўсюджаныя драўнінныя пароды, якія ўтвараюць лясы і сустракаюцца як дамешкі ў лісцевых і хвойных лясаў умеранай і халоднай частак Еўразіі і Паўночнай Амерыкі. Шмат якія віды марозаўстойлівыя і пранікаюць далека за Палярны круг ці ўтвараюць верхнюю мяжу лясной расліннасці ў гарах.

Файл:Bereza.png
Бяроза паніклая (1), пушыстая (2) і прыземістая (3)

Бяроза паніклая, ці барадаўчатая (B. pendula) піянерная парода з хуткім ростам да 20-25 м у вышыню; засяляе закінутыя раллі, высечкі, горы і ўтварае другасныя лясы на значнай частцы Еўропы і Сібіры. Яна расце звычайна ў лясах самага рознага складу. З ёю разам нярэдка сустракаецца больш вільгацелюбівая бяроза пушыстая, ці белая (Betula pubescens), прыстасаваная да ўвільгатненных і забалочанных біятопаў, якая адрозніваецца аксамітна апушанымі (але не барадаўчатымі) маладымі пабегамі. У барэальным поясе Еўразіі расце бяроза прыземістая (B. humilis). Горныя цясніны Каўказа пакрывае бяроза Раддэ (Betula raddeana). Блізкай да бярозы паніклай з'яўляецца бяроза папяровая (B. papyrifera), распаўсюджаная ў лясах Паўночнай Амерыкі. Сярод бяроз ёсць і кустоўі. Звычайная ў паўночных і горных тундрах бяроза карлікавая (B. nana) з дробным лісцем не дасягае ў вышыню і 1 м. У ледніковую і пасляледніковую эпоху бяроза карлікавая была распаўсюджана значна далей на поўдзень, дзе зараз часам захавалася на балотах як рэлікт ледніковай эпохі.

Шмат якія віды бярозы валодаюць унікальным сярод дрэў белым колерам кары, что абумоўлена утрыманнем у клетках парашкападобнага рэчыва - бетуліна.