Старалітва

Старалітва (Stara Litwa) — назва пэўнай часткі літвіноў-каталікоў, якая почасту сустракаецца ў дакумэнтах касьцёлу Вялікага княства Літоўскага цягам 16—18 ст. Гэтая зьява яшчэ не дасьледавана, але зразумела, што каталіцкі клір вылучаў гэтую «старалітву» з кола літвіноў-каталікоў па нейкіх агульных характэрных рысах. Можна зразумець, што «старалітва» захоўвала нейкія свае старажытныя рысы набажэнства ці абрадаў, мела адметныя рэлігійныя рысы.

Расейскі навуковец І. Казлоўскі ў 1869 годзе пісаў пра зьяву «старалітвы» ў дакумэнтах касьцёлу ВКЛ 16—18 ст.: «Пад назваю „старалітвы“ разумелі тады ня штосьці іншае, як звычаі рыма-каталікоў, літвіноў, заснаваныя на рускіх пачатках». Пад «рускімі» І. Казлоўскі разумеў агульна-ўсходнеславянскія пачаткі, улучна з мовай, культурнымі рысамі і іншым.

Таксама І. Казлоўскі пісаў: «Ад таго ж збору [Віленскага рыма-каталіцкага збору 1685 году] мы даведваемся, што спрадвеку і напрыканцы 17 стагодзьдзя ў Літве рымска-каталіцкія духоўныя насілі бараду, не стрыглі валасоў у сябе на галаве, як гэта да нашага часу робяць праваслаўныя святары, і насілі мехавыя чапкі рускіх баяраў. Вядома, нарэшце, што спрадвеку і да першага падзелу Польшчы ў 1772 годзе, галоўнымі заступнікамі вялікіх князёў літоўскіх лічыліся ў мясцовых рыма-каталікоў св. Георгі, а перадусім св. Мікалай, Мірлікійскі цудатворца, ён жа заступнік Расеі; Казімір жа паднясёны на святога заступніка Літвы ўпершыню ў 1604 годзе. З гэтага ясна бачна, што спрадвеку і да 18 стагодзьдзя, нават і на Жмудзі, у асяродзьдзі рыма-каталікоў панавалі ня іншыя, як рускія пачаткі, то бо "старалітва".".

У мастацтве

«Старалітва» — таксама назва беларускага музычнага гурта, які выконвае старажытную музыку.