Адам Дасюкевіч: розьніца паміж вэрсіямі
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) →Сьмерць: дапаўненьне |
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) |
||
Радок 16: | Радок 16: | ||
Дасюкевіч быў забіты немцамі [[1 лістапада]] [[1943]]. |
Дасюкевіч быў забіты немцамі [[1 лістапада]] [[1943]]. |
||
Па адной з вэрсій, немец застрэліў на вуліцы<ref>[http://www.nn.by/2000/19/16. |
Па адной з вэрсій, немец застрэліў яго на вуліцы<ref>[http://www.nn.by/2000/19/16.htm Доўгая вайна Віктара Сікоры], Тацяна Сьнітко // [[Наша Ніва]] №19, 2000</ref> зь пісталету пад час збору падаткаў, калі Дасюкевіч тлумачыў, што людзі аддалі ўсё, немагчыма ад іх яшчэ вымагаць, бо нічога ня маюць<ref>А. Катковіч, В. Катковіч-Клентак. Успаміны. Беласток, 1999, б. 39, 107</ref>. Па іншай вэрсsі, Дасюкевіча эсэсавец расстраляў з аўтамата. |
||
[[Язэп Малецкі]] ў сваіх успамінах піша: “''Дасюкевіч — ціхі, працавіты патрыёт... займаў становішча старшыні Пастаўскага павету. Застрэлены зондэрфюрэрам за тое, што ў вызначаны дзень ня прыбылі ўсе сялянскія падводы з пастаўкай збожжа на высылку ў Нямеччыну''”<ref>Язэп Малецкі. Пад знакам Пагоні (успаміны). Таронта, 1976, б. 58.</ref>. |
[[Язэп Малецкі]] ў сваіх успамінах піша: “''Дасюкевіч — ціхі, працавіты патрыёт... займаў становішча старшыні Пастаўскага павету. Застрэлены зондэрфюрэрам за тое, што ў вызначаны дзень ня прыбылі ўсе сялянскія падводы з пастаўкай збожжа на высылку ў Нямеччыну''”<ref>Язэп Малецкі. Пад знакам Пагоні (успаміны). Таронта, 1976, б. 58.</ref>. |
Вэрсія ад 14:40, 22 верасьня 2009
Адам Дасюкевіч (5 чэрвеня 1911, в. Капцэвічы Ашмянскі павет (цяпер Смаргонскі раён) — 1 лістапада 1943, Паставы) - беларускі грамадзка-палітычны дзеяч, журналіст, педагог.
У 1933 скончыў Віленскую беларускую гімназыю. Затым вучыўся ў Віленскім унівэрсытэце, быў сябрам Беларускага студэнцкага саюза (БСС). У 1936—1937 — намеснік старшыні БСС, сябра рэдкалегіі час. «Студэнцкая думка». У 1937—1939 — старшыня БСС.
Зь верасьня 1936 да 1938 рэдактар газэты «Беларуская крыніца» — воргана Беларускай хрысціянскай дэмакратыі.
Неаднаразова трапляў пад суд за вострыя публікацыі газеты. 19 красавіка 1938 асуджаны на 6 месяцаў турмы з адтэрміноўкай на 2 гады. Сябра Беларускага нацыянальнага камітэта ў Вільні.
15 сьнежня 1939 атрымаў дыплом інжынера аграноміі. У 1940 віцэ-старшыня беларускай групы пры Літоўскім Чырвоным крыжы.
Пасьля пачатку ВАВ арыштаваны немцамі на Шаркаўшчыне паводле польскага даносу, але з дапамогай сваякоў вызвалены. Працаваў настаўнікам у Варапаеве. З 1942 — старшыня Пастаўскага павету, бурмістр Паставаў. Сябра невядомай падпольнай беларускай арганізацыі[1].
Выратваў Барыса Кіта ад сьмерці. Пасьля адмовы Кіта даць студэнтаў Пастаўскай сэмінарыі на зьбіраньне трупаў на вуліцах гораду, немец дастаў пісталеі і стрэліў у Барыса. Дасюкевіч выбіў пад час стрэлу пісталет [2].
Сьмерць
Дасюкевіч быў забіты немцамі 1 лістапада 1943.
Па адной з вэрсій, немец застрэліў яго на вуліцы[3] зь пісталету пад час збору падаткаў, калі Дасюкевіч тлумачыў, што людзі аддалі ўсё, немагчыма ад іх яшчэ вымагаць, бо нічога ня маюць[4]. Па іншай вэрсsі, Дасюкевіча эсэсавец расстраляў з аўтамата.
Язэп Малецкі ў сваіх успамінах піша: “Дасюкевіч — ціхі, працавіты патрыёт... займаў становішча старшыні Пастаўскага павету. Застрэлены зондэрфюрэрам за тое, што ў вызначаны дзень ня прыбылі ўсе сялянскія падводы з пастаўкай збожжа на высылку ў Нямеччыну”[5].
На пахаваньне Дасюкевіча выйшлі сотні людзей. Яго ўрачыста пахавалі, і на ягонай магіле было шмат вянкоў зь бел-чырвона-белымі стужкамі. Немцы пабаяліся разагнаць шматлюдную пахавальную працэсію.
Крыніцы
- Жыцьцё і сьмерць Адама Дасюкевіча Сяргей Ёрш//Голас Камбатанта № 4, верасень-кастрычнік 2000 г.
- Памяці Адама Дасюкевіча Беларуская Нацыянальная памяць
- Слоўнік Маракова
Зноскі
- ^ Жыцьцё і сьмерць Адама Дасюкевіча Сяргей Ёрш //Голас Камбатанта № 4, верасень-кастрычнік 2000 г.
- ^ Бурмістар, Алег Гардзіенка// Наша Ніва №08-2000
- ^ Доўгая вайна Віктара Сікоры, Тацяна Сьнітко // Наша Ніва №19, 2000
- ^ А. Катковіч, В. Катковіч-Клентак. Успаміны. Беласток, 1999, б. 39, 107
- ^ Язэп Малецкі. Пад знакам Пагоні (успаміны). Таронта, 1976, б. 58.