Сьвятая (гара): розьніца паміж вэрсіямі

	Сьвятая (Дзяржынская)
Найвышэйшы пункт
Вышыня	345 м н. у. м.
Геаграфія
Месцазнаходжаньне	Дзяржынскі раён
Кантынэнт	Эўропа
Краіна	Беларусь
Горная сыстэма	Менскае ўзвышша
Узыходжаньне
Клясычны маршрут	пешшу
	Сьвятая (Дзяржынская) на мапе Беларусі Сьвятая (Дзяржынская)
	Сьвятая (Дзяржынская) у Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 00:30, 14 ліпеня 2009

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Сьвятая.

Сьвята́я (з 1958 году — Дзяржы́нская) — гара, найвышэйшы пункт Менскага ўзвышша і Беларусі. Вышыня над узроўнем мора — 345 мэтраў, бачная вышыня 40—50 м.

Знаходзіцца ля вёскі Скірмунтава, за 20 км на поўнач ад Койданава (Дзяржынска) і за 30 на паўднёвы захад ад Менску.

Гара складзеная з марэны, пакрытая суглінкамі і супяскамі, якія сфармаваліся падчас паазерскага зьледзяненьня.

Ля падножжа гары пачынаюцца рэчкі, што належаць да басэйнаў Нёмана і Дняпра. Гэта Пціч, Іслач, Сула, Вуса.

Паўднёва-заходнія схілы стромкасцю да 5º, паўночныя і ўсходнія схілы спадзістыя — да 2º, разараныя. 15 % тэрыторыі на паўночным захадзе пад маладым лесам.

Папулярны аб'ект пешаходнага турызму.

Гісторыя

Назва гары, верагодна, паходзіць з дахрысьціянскіх часоў, калі на ёй знаходзілася паганскае капішча. Паводле мясцовага паданьня разьмешчаная на гары вёска Скірмунтава атрымала сваю назву ў гонар беларускага асілка «Скірмуня», што здабыў перамогу ў бітве з татарамі.

У 1-й палове XX ст. пасьля прыходу савецкай улады тэрыторыя гары апынулася ў складзе мэхдвара саўгасу «Камсамолец». У часы Сталінскіх рэпрэсіяў многія жыхары вёскі былі высланыя ў Сыбір, адкуль так і не павярнуліся. Падчас Другой Сусьветнай вайны 30 ліпеня 1943 року вёска была ўшчэнт спаленая фашыскімі карнікамі разам з 140 мірнымі жыхарамі.

У 1958 бальшавікі перайменавалі Сьвятую гару ў «Дзяржынскую» у гонар савецкага партыйнага дзеяча беларускага паходжаньня, аднаго з арганізатараў «чырвонага тэрору» — Фэлікса Дзяржынскага.

У канцы XX ст. на вяршыні гары ўсталяваны памятны знак «Гара Дзяржынская. Вышэйшая кропка Беларусі. Вышыня 345 метраў над узроўнем мора». На пачатку XXI ст. тэрыторыя гары была добраўпарадкаваная.

Літаратура

Дзержинская гора // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г.П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И.И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9
Лявон Целеш. А была гара Святая… // «Народная Воля» №61—62, 24 красавіка 2008
Стас Михайлов. Станет ли Дзержинская гора Святой? // «Экспресс Новости», 8 ліпеня 2004

Вонкавыя спасылкі

Зьміцер Бартосік. «Бясконцая гара»

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 {{гара
 |Назва = Сьвятая (Дзяржынская)
+|Назва ў родным склоне = Сьвятой гары
 |Выява = Góra Dzierżyńskiego.jpg
 |Камэнтар = Камень на гары
@@ Радок 11: / Радок 12: @@
 |Першае ўзыходжаньне =
 |Клясычны маршрут = пешшу
 |Краіна = Беларусь
-|Назва ў родным склоне = Сьвятой гары
 |Даўгата_паўшар'е = усходняе
 |Даўгата_градусаў = 27
@@ Радок 35: / Радок 34: @@
 == Гісторыя ==
-<table align=left style="border: solid darkgray; border-width: 1px; margin-right: 20px"><tr><td>
-{{Лякалізацыйная мапа
-|Беларусі
-|PAGENAME = Сьвятой гары
-|Назва            = Сьвятая
-|Выгляд           = міні
-|Даўгата_паўшар'е = усходняе
-|Даўгата_градусаў = 27
-|Даўгата_хвілінаў = 04
-|Шырата_паўшар'е  = паўночнае
-|Шырата_градусаў  = 53
-|Шырата_хвілінаў  = 51
-}}
-</tr></td><tr><td><center>Сьвятая гара на мапе [[Беларусь|Беларусі]]</center></td></tr></table>
 Назва гары, верагодна, паходзіць з дахрысьціянскіх часоў, калі на ёй знаходзілася паганскае капішча. Паводле мясцовага паданьня разьмешчаная на гары вёска [[Скірмунтава]] атрымала сваю назву ў гонар беларускага асілка «Скірмуня», што здабыў перамогу ў бітве з татарамі.