Паходжаньне Сонечнай сыстэмы: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д робат зьмяніў: pt:Formação e evolução do Sistema Solar
DirlBot (гутаркі | унёсак)
д робат дадаў: hu:A Naprendszer keletkezése és története; косметические изменения
Радок 3: Радок 3:
Зараз лічыцца, што ўтварэньне [[Сонечная сыстэма|Сонечнай сыстэмы]] адбывалася каля 5 млрд. гадоў таму і праходзіла наступным чынам:
Зараз лічыцца, што ўтварэньне [[Сонечная сыстэма|Сонечнай сыстэмы]] адбывалася каля 5 млрд. гадоў таму і праходзіла наступным чынам:


[[Выява:Protoplanetary_disk.jpg|міні|400пкс|Протасонца й протаплянэты ў прадстаўленьні мастака]]
[[Файл:Protoplanetary_disk.jpg|міні|400пкс|Протасонца й протаплянэты ў прадстаўленьні мастака]]


*Першапачатковае [[газапылавое воблака]] дасягнула прыкметнай шчыльнасьці і пачатло сьціскацца пад дзеяньнем [[гравітацыя|гравітацыйных сілаў]]. У склад гэтага воблака ўжо ўваходзілі ня толькі першасныя [[вадарод]] і [[гелій]], але й шматлікія цяжкія элемэнты ([[метал]]ы). Наяўнасьць апошніх сьведчыць пра тое, што ў воблака ўваходзіла рэчыва ад рэшткаў звышновай зоркі, што выбухнула да ўтварэньня Сонечнай сыстэмы. Гэта зьвязана з тым, што напачатку ў Сусьвеце цяжкіх элемэнтаў не было. Акрамя таго, воблака мела некаторы пачатковы [[кутні момант]].
*Першапачатковае [[газапылавое воблака]] дасягнула прыкметнай шчыльнасьці і пачатло сьціскацца пад дзеяньнем [[гравітацыя|гравітацыйных сілаў]]. У склад гэтага воблака ўжо ўваходзілі ня толькі першасныя [[вадарод]] і [[гелій]], але й шматлікія цяжкія элемэнты ([[метал]]ы). Наяўнасьць апошніх сьведчыць пра тое, што ў воблака ўваходзіла рэчыва ад рэшткаў звышновай зоркі, што выбухнула да ўтварэньня Сонечнай сыстэмы. Гэта зьвязана з тым, што напачатку ў Сусьвеце цяжкіх элемэнтаў не было. Акрамя таго, воблака мела некаторы пачатковы [[кутні момант]].
Радок 12: Радок 12:


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
*
*

[[Катэгорыя:Сонечная сыстэма]]

{{Link FA|en}}
{{Link FA|en}}


{{Link FA|ko}}
{{Link FA|ko}}

[[Катэгорыя:Сонечная сыстэма]]


[[ca:Formació i evolució del sistema solar]]
[[ca:Formació i evolució del sistema solar]]
Радок 30: Радок 29:
[[gl:Formación e evolución do Sistema Solar]]
[[gl:Formación e evolución do Sistema Solar]]
[[he:ההיווצרות וההתפתחות של מערכת השמש]]
[[he:ההיווצרות וההתפתחות של מערכת השמש]]
[[hu:A Naprendszer keletkezése és története]]
[[id:Pembentukan dan evolusi Tata Surya]]
[[id:Pembentukan dan evolusi Tata Surya]]
[[it:Origine ed evoluzione del sistema solare]]
[[it:Origine ed evoluzione del sistema solare]]

Вэрсія ад 08:20, 5 ліпеня 2009

Утварэньне сонечнай сыстэмы хвалявала шматлікіх навукоўцаў. У першапачатковым выглядзе тэорыю ўтварэньня сонечнай сыстэмы, прынятую сёньня, сфармулявалі французскі фізык і матэматык П’ер-Сымон Ляпляс і нямецкі філёзаф Імануіл Кант.

Зараз лічыцца, што ўтварэньне Сонечнай сыстэмы адбывалася каля 5 млрд. гадоў таму і праходзіла наступным чынам:

Протасонца й протаплянэты ў прадстаўленьні мастака
  • Першапачатковае газапылавое воблака дасягнула прыкметнай шчыльнасьці і пачатло сьціскацца пад дзеяньнем гравітацыйных сілаў. У склад гэтага воблака ўжо ўваходзілі ня толькі першасныя вадарод і гелій, але й шматлікія цяжкія элемэнты (металы). Наяўнасьць апошніх сьведчыць пра тое, што ў воблака ўваходзіла рэчыва ад рэшткаў звышновай зоркі, што выбухнула да ўтварэньня Сонечнай сыстэмы. Гэта зьвязана з тым, што напачатку ў Сусьвеце цяжкіх элемэнтаў не было. Акрамя таго, воблака мела некаторы пачатковы кутні момант.
  • З памяншэньнем памераў газапылавога воблака ў адпаведнасьці з законам захаваньня кутняга моманту, расла хуткасьць кручэньня воблака. З-за кручэньня хуткасьць сьцісканьня воблака у плоскасьці перпендыкулярнай восі кручэньня і на самой восі адрозніваліся, што прывяло да павелічэньня шчыльнасьці воблака і фармаваньню характэрнай кружэлкі.
  • Пры дасягненьні некаторай парогавай шчыльнасьці, часціцы пылу пачалі сутыкацца адна з адной, і такім чынам павялічвалася кінэтычная энергія газапылавога воблака, што прывяло да росту тэмпературы. Найбольш моцна награваліся цэнтральныя вобласьці.
  • Пры дасягненьні тэмпературы ў некалькі тысячаў кельвінаў, у цэнтральнай вобласьці воблака пачала сьвяціцца(пратазорка). Рэчыва воблака працягвала падаць на пратазорку, павялічваючы ціск і тэмпэратуру у цэнтры. Вонкавыя ж вобласьці кружэлкі заставаліся адносна халоднымі. За кошт гідрадынамічных няўстойлівасьцяў, у іх сталі разьвівацца асобныя згушчэньні — протаплянэты.
  • Калі тэмпература ў цэнтры пратазоркі дасягнула мільёнаў кельвінаў, у цэнтральнай вобласьці пачалася тэрмаядзерная рэакцыя гарэньня вадароду. Пратазорка ператварылася ў звычайную зорку галоўнай пасьлядоўнасьці. У вонкавай вобласьці кружэлкі буйныя згушчэньні ўтварылі плянэты, якія верцяцца вакол цэнтральнага сьвяціла прыкладна ў адной плоскасьці й ў адным накірунку.

Вонкавыя спасылкі

Шаблён:Link FA

Шаблён:Link FA