Сымбалізм (мастацтва): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 07:24, 20 траўня 2009

Сымбалі́зм:

у шырокім сэнсе — мастацкі мэтад, які палягае ў сыстэматычным карыстаньні дзеля выражэньня пэўнае ідэі вобразамі ці знакамі (сымбалямі), асацыяванымі з гэтай ідэяй (у гэтым сэнсе сымбалізм распаўсюджаны, напрыклад, у мастацтве Сярэднявечча ды Рэнэсансу);
у больш вузкім сэнсе — напрамак у літаратуры й выяўленчым мастацтве другой паловы XIX стагодзьдзя, ў якім мэтад сымбалізму зьяўляецца базавым.

Сымбалізм як мастацкі стыль узьнік у сярэдзіне XIX стагодзьдзя як альтэрнатыва рэалізму ды натуралізму. Непасрэднымі яго папярэднікамі лічацца Ш. Бадлер ды Э. По, першымі сымбалістамі — францускія паэты П. Вэрлен, А. Рэмбо, С. Малярмэ. У 1886 годзе Жан Марэа апублікаваў «Маніфэст сымбалізму», у якім дэкляруе непрыманьне простага апісаньня фактаў, імкненьне адлюстраваць ідэальнае, знайсьці форму, якая здолее максымальна раскрыць гэты ідэал. Тэксты паэтаў-сымбалістаў шматзначныя, багатыя на мэтафары, у іх часта сустракаюцца містычныя матывы, тэмы сьмерці, нематэрыяльнага сьвету. Першым сымбалістам уласьцівая дэкадэнцкая эстэтыка, у пазьнейшых аўтараў гэта менш прыкметна.

Да сымбалізму належыць, альбо адчула яго моцны ўплыў, творчасьць такіх аўтараў, як М. Мэтэрлінк, Э. Вэрхэрн, П. Адам, Ў. Блэйк, О. Ўайльд, Ў. Ейтс, Т. Эліёт, К. Бальмонт, В. Брусаў, Д. Меражкоўскі, А. Блок і шмат іншых. Рысы сымбалізму можна заўважыць у творчай спадчыне беларускіх паэтаў — Я. Купалы, М. Багдановіча, А. Гаруна.

Нарадзіўшыся ў межах літаратуры, сымбалізм пранік і ў іншыя галіны мастацтва. Вядомыя мастакі-сымбалісты — Г. Маро, А. Рэдон, А. Фантэн-Лятур, Л. Бакст... Да сымбалізму часам адносяць скульптуру А. Радэна і жывапіс Э. Мунка. У музыцы адбітак сымбалізму нясуць творы К. Дэбюсі, Р. Вагнэра. У першыя гады XX стагодзьдзя сымбалізм паступова губляе папулярнасьць, і да пачатку першай сусьветнай вайны (1914) фактычна саступае месца новым, мадэрністычным мастацкім плыням.

Вонкавыя спасылкі

Сымбалізм (мастацтва) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў Шаблён:Link FA

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 '''Сымбалі́зм''':
-# у шырокім сэнсе &mdash; мастацкі мэтад, які палягае ў сыстэматычным карыстаньні дзеля выражэньня пэўнае ідэі вобразамі ці знакамі (сымбалямі), асацыяванымі з гэтай ідэяй (у гэтым сэнсе сымбалізм распаўсюджаны, напрыклад, у мастацтве [[Сярэднявечча]] ды [[Рэнэсанс|Рэнэсансу]]);
+# у шырокім сэнсе — мастацкі мэтад, які палягае ў сыстэматычным карыстаньні дзеля выражэньня пэўнае ідэі вобразамі ці знакамі (сымбалямі), асацыяванымі з гэтай ідэяй (у гэтым сэнсе сымбалізм распаўсюджаны, напрыклад, у мастацтве [[Сярэднявечча]] ды [[Рэнэсанс|Рэнэсансу]]);
-# у больш вузкім сэнсе &mdash; напрамак у літаратуры й выяўленчым мастацтве другой паловы [[19 стагодзьдзе|XIX стагодзьдзя]], ў якім мэтад сымбалізму зьяўляецца базавым.
+# у больш вузкім сэнсе — напрамак у літаратуры й выяўленчым мастацтве другой паловы [[19 стагодзьдзе|XIX стагодзьдзя]], ў якім мэтад сымбалізму зьяўляецца базавым.
 Сымбалізм як мастацкі стыль узьнік у сярэдзіне [[19 стагодзьдзе|XIX стагодзьдзя]] як альтэрнатыва
-[[рэалізм|рэалізму]] ды [[натуралізм|натуралізму]]. Непасрэднымі яго папярэднікамі лічацца [[Шарль Бадлер|Ш. Бадлер]] ды [[Эдгар Алан По|Э. По]], першымі сымбалістамі &mdash; францускія паэты [[Поль Вэрлен|П. Вэрлен]], [[Арцюр Рэмбо|А. Рэмбо]], [[Стэфан Малярмэ|С. Малярмэ]]. У [[1886]] годзе [[Жан Марэа]] апублікаваў ''&laquo;Маніфэст сымбалізму&raquo;'', у якім дэкляруе непрыманьне простага апісаньня фактаў, імкненьне адлюстраваць ідэальнае, знайсьці форму, якая здолее максымальна раскрыць гэты ідэал. Тэксты паэтаў-сымбалістаў шматзначныя, багатыя на мэтафары, у іх часта сустракаюцца містычныя матывы, тэмы сьмерці, нематэрыяльнага сьвету. Першым сымбалістам уласьцівая [[дэкаданс|дэкадэнцкая]] эстэтыка, у пазьнейшых аўтараў гэта менш прыкметна.
+[[рэалізм|рэалізму]] ды [[натуралізм|натуралізму]]. Непасрэднымі яго папярэднікамі лічацца [[Шарль Бадлер|Ш. Бадлер]] ды [[Эдгар Алан По|Э. По]], першымі сымбалістамі — францускія паэты [[Поль Вэрлен|П. Вэрлен]], [[Арцюр Рэмбо|А. Рэмбо]], [[Стэфан Малярмэ|С. Малярмэ]]. У [[1886]] годзе [[Жан Марэа]] апублікаваў ''«Маніфэст сымбалізму»'', у якім дэкляруе непрыманьне простага апісаньня фактаў, імкненьне адлюстраваць ідэальнае, знайсьці форму, якая здолее максымальна раскрыць гэты ідэал. Тэксты паэтаў-сымбалістаў шматзначныя, багатыя на мэтафары, у іх часта сустракаюцца містычныя матывы, тэмы сьмерці, нематэрыяльнага сьвету. Першым сымбалістам уласьцівая [[дэкаданс|дэкадэнцкая]] эстэтыка, у пазьнейшых аўтараў гэта менш прыкметна.
-Да сымбалізму належыць, альбо адчула яго моцны ўплыў, творчасьць такіх аўтараў, як [[Марыс Мэтэрлінк|М. Мэтэрлінк]], [[Эміль Вэрхэрн|Э. Вэрхэрн]], [[Поль Адам|П. Адам]], [[Ўільям Блэйк|Ў. Блэйк]], [[Оскар Ўайльд|О. Ўайльд]], [[Ўільям Батлэр Ейтс|Ў. Ейтс]], [[Томас Стэрнз Эліёт|Т. Эліёт]], [[Канстанцін Бальмонт|К. Бальмонт]], [[Валеры Брусаў|В. Брусаў]], [[Дзьмітры Меражкоўскі|Д. Меражкоўскі]], [[Аляксандар Блок|А. Блок]] і шмат іншых. Рысы сымбалізму можна заўважыць у творчай спадчыне беларускіх паэтаў &mdash; [[Янка Купала|Я. Купалы]], [[Максім Багдановіч|М. Багдановіча]], [[Алесь Гарун|А. Гаруна]].
+Да сымбалізму належыць, альбо адчула яго моцны ўплыў, творчасьць такіх аўтараў, як [[Марыс Мэтэрлінк|М. Мэтэрлінк]], [[Эміль Вэрхэрн|Э. Вэрхэрн]], [[Поль Адам|П. Адам]], [[Ўільям Блэйк|Ў. Блэйк]], [[Оскар Ўайльд|О. Ўайльд]], [[Ўільям Батлэр Ейтс|Ў. Ейтс]], [[Томас Стэрнз Эліёт|Т. Эліёт]], [[Канстанцін Бальмонт|К. Бальмонт]], [[Валеры Брусаў|В. Брусаў]], [[Дзьмітры Меражкоўскі|Д. Меражкоўскі]], [[Аляксандар Блок|А. Блок]] і шмат іншых. Рысы сымбалізму можна заўважыць у творчай спадчыне беларускіх паэтаў — [[Янка Купала|Я. Купалы]], [[Максім Багдановіч|М. Багдановіча]], [[Алесь Гарун|А. Гаруна]].
 Нарадзіўшыся ў межах літаратуры, сымбалізм пранік і ў іншыя галіны мастацтва. Вядомыя мастакі-сымбалісты
-&mdash; [[Гюстаў Маро|Г. Маро]], [[Адылён Рэдон|А. Рэдон]], [[Анры Фантэн-Лятур|А. Фантэн-Лятур]], [[Лявон Бакст|Л. Бакст]]... Да сымбалізму часам адносяць скульптуру [[Агюст Радэн|А. Радэна]] і жывапіс [[Эдуард Мунк|Э. Мунка]]. У музыцы адбітак сымбалізму нясуць творы [[Клод Дэбюсі|К. Дэбюсі]], [[Рыхард Вагнэр|Р. Вагнэра]]. У першыя гады [[20 стагодзьдзе|XX стагодзьдзя]] сымбалізм паступова губляе папулярнасьць, і да пачатку [[першая сусьветная вайна|першай сусьветнай вайны]] ([[1914]]) фактычна саступае месца новым, [[мадэрнізм|мадэрністычным]] мастацкім плыням.
+— [[Гюстаў Маро|Г. Маро]], [[Адылён Рэдон|А. Рэдон]], [[Анры Фантэн-Лятур|А. Фантэн-Лятур]], [[Лявон Бакст|Л. Бакст]]... Да сымбалізму часам адносяць скульптуру [[Агюст Радэн|А. Радэна]] і жывапіс [[Эдуард Мунк|Э. Мунка]]. У музыцы адбітак сымбалізму нясуць творы [[Клод Дэбюсі|К. Дэбюсі]], [[Рыхард Вагнэр|Р. Вагнэра]]. У першыя гады [[20 стагодзьдзе|XX стагодзьдзя]] сымбалізм паступова губляе папулярнасьць, і да пачатку [[першая сусьветная вайна|першай сусьветнай вайны]] ([[1914]]) фактычна саступае месца новым, [[мадэрнізм|мадэрністычным]] мастацкім плыням.
 == Вонкавыя спасылкі ==
 {{Commons|Category:Symbolist paintings|выгляд=міні}}
+{{Link FA|ka}}
 [[Катэгорыя:Мастацкія кірункі]]
 [[Катэгорыя:Літаратурныя кірункі]]
-{{Link FA|ka}}
 [[ar:الرمزية]]
@@ Радок 39: / Радок 38: @@
 [[ja:象徴主義]]
 [[ka:სიმბოლიზმი]]
-[[lt:Simbolizmas]]
 [[lv:Simbolisms]]
 [[nl:Symbolisme]]