Павал Чайка: розьніца паміж вэрсіямі
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) Няма апісаньня зьменаў |
Няма апісаньня зьменаў |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Павал (Пётр) Чайка''' (Чайко) |
'''Павал (Пётр) Чайка''' ('''Чайко''') ([[1889]], в.[[Лютавічы]] [[Вызьнянская воласьць]], [[Слуцкі павет]] - [[9 студзеня]] [[1921]]), беларускі вайсковец, удзельнік [[Слуцкі збройны чын|Слуцкага Збройнага чыну]]. |
||
Скончыў мужчынскую гімназыю ў [[1909]]. У [[1912]] скончыў |
Скончыў мужчынскую гімназыю ў [[1909]]. У [[1912]] скончыў [[Іркуцк]]ую вайсковую школу. |
||
Удзельнік [[Першая Сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]]. На фронце ўзагароджаны ордэнамі Сьв.Ганны 3-я і 4-е степеней, Сьв.Уладзіміра 4-е ступені ды сьв.Станіслава 3-е ступені. Скончыў вайну штабс-капітанам. |
Удзельнік [[Першая Сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]]. На фронце ўзагароджаны ордэнамі Сьв.Ганны 3-я і 4-е степеней, Сьв.Уладзіміра 4-е ступені ды сьв.Станіслава 3-е ступені. Скончыў вайну штабс-капітанам. |
||
Па вайне ў Чырванай арміі. У пачатку [[1919]] працаваў у [[Слуцк]]у пры Ваенным камісарыяце ваенным кіраўніком. Быў зьвязаны |
Па вайне ў Чырванай арміі. У пачатку [[1919]] працаваў у [[Слуцк]]у пры Ваенным камісарыяце ваенным кіраўніком. Быў зьвязаны зь беларускімі эсэрамі. У восень [[1920]] дэзэртаваў ад бальшавікоў. На запрашэньне [[Антон Сокал-Кутылоўскі|Антона Сокал-Кутылоўскага]], які прыехаў да в.Лютавічы, далучыўся да [[Слуцкі збройны чын|Слуцкага паўстаньня]]. Камандзір 1-га Слуцкага стралковага палка. Добра наладзіў справу. Выяўляў многа асабістай ініцыятывы: адпускаў палонных, загадваў афіцэрам не ўжываць цялесных пакараньняў. Палоннага чырвонага афіцэра забраў жыць да сябе дадому, а пасьля допыту адпусьціў. Тлумачыў гэта тым “''Ну хоць мы самага камуніста выпусьцілі, то мы гэтым нічога ня трацім, а наадварот, што было б у такога чалавека на душы? Ці мог бы ён больш ваяваць проціў нас? Мы павінны біць духам, а не аружжам.''” |
||
Перадаў да Чырвонай арміі старым дзядком ліст да былога ваеннага камісара Слуцка - Лебедзя, дзе апісаў усе недахваты |
Перадаў да Чырвонай арміі старым дзядком ліст да былога ваеннага камісара Слуцка - Лебедзя, дзе апісаў усе недахваты беларускага войска. Але дзед быў затрыманы, ліст выяўлены. Прыкладны яго зьмест прыпамінае [[Сяргей Бусел]] : “''Я знаходжуся ў беларускай паўстанчаскай арміі і многа раблю карысьці для нашай ідэі. Белагвардэйскай сволачы не пазваляю займацца мардабіцьцем і аслабаняю палонных''” <ref>Слуцкі збройны чын 1920 у дакумантах і ўспамінах. [[Менск]], Медысонт, [[2006]], (с.170)</ref> Чайка быў арыштаваны і перададзены контрвыведке. Але з-пад варты ён здоляў ўцячы (прадраў страху ў хаце дзе сядзеў), у спрыяньні гэтаму пасьля абвінавацілі камандзіра контрвыведкі [[Антон Мірановіч (паручнік)|Антона Мірановіча]]. Дэзэртаваў да чырвоных. Тамака абвінавачаны камісарамі ў здрадзе савецкай уладзеі на вырак тройкі асобага адздзелу 16-е арміі (начале [[Ян Ольскі|Ольскім]], будучым кіраўніком [[ГПУ БССР]]) растраляны. |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
Вэрсія ад 19:33, 10 лютага 2009
Павал (Пётр) Чайка (Чайко) (1889, в.Лютавічы Вызьнянская воласьць, Слуцкі павет - 9 студзеня 1921), беларускі вайсковец, удзельнік Слуцкага Збройнага чыну.
Скончыў мужчынскую гімназыю ў 1909. У 1912 скончыў Іркуцкую вайсковую школу.
Удзельнік Першай сусьветнай вайны. На фронце ўзагароджаны ордэнамі Сьв.Ганны 3-я і 4-е степеней, Сьв.Уладзіміра 4-е ступені ды сьв.Станіслава 3-е ступені. Скончыў вайну штабс-капітанам.
Па вайне ў Чырванай арміі. У пачатку 1919 працаваў у Слуцку пры Ваенным камісарыяце ваенным кіраўніком. Быў зьвязаны зь беларускімі эсэрамі. У восень 1920 дэзэртаваў ад бальшавікоў. На запрашэньне Антона Сокал-Кутылоўскага, які прыехаў да в.Лютавічы, далучыўся да Слуцкага паўстаньня. Камандзір 1-га Слуцкага стралковага палка. Добра наладзіў справу. Выяўляў многа асабістай ініцыятывы: адпускаў палонных, загадваў афіцэрам не ўжываць цялесных пакараньняў. Палоннага чырвонага афіцэра забраў жыць да сябе дадому, а пасьля допыту адпусьціў. Тлумачыў гэта тым “Ну хоць мы самага камуніста выпусьцілі, то мы гэтым нічога ня трацім, а наадварот, што было б у такога чалавека на душы? Ці мог бы ён больш ваяваць проціў нас? Мы павінны біць духам, а не аружжам.”
Перадаў да Чырвонай арміі старым дзядком ліст да былога ваеннага камісара Слуцка - Лебедзя, дзе апісаў усе недахваты беларускага войска. Але дзед быў затрыманы, ліст выяўлены. Прыкладны яго зьмест прыпамінае Сяргей Бусел : “Я знаходжуся ў беларускай паўстанчаскай арміі і многа раблю карысьці для нашай ідэі. Белагвардэйскай сволачы не пазваляю займацца мардабіцьцем і аслабаняю палонных” [1] Чайка быў арыштаваны і перададзены контрвыведке. Але з-пад варты ён здоляў ўцячы (прадраў страху ў хаце дзе сядзеў), у спрыяньні гэтаму пасьля абвінавацілі камандзіра контрвыведкі Антона Мірановіча. Дэзэртаваў да чырвоных. Тамака абвінавачаны камісарамі ў здрадзе савецкай уладзеі на вырак тройкі асобага адздзелу 16-е арміі (начале Ольскім, будучым кіраўніком ГПУ БССР) растраляны.