Смаргонскі раён: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д артаграфія
д стыль
Радок 50: Радок 50:
}}
}}


'''Смарго́нскі раё́н''' - адміністрацыйнай адзінка на паўночным усходзе [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Плошча раёну складае 1,5 тыс. км². Насельніцтва - 57,5 тыс. чалавек ([[2006]]). Адміністрацыйны цэнтар - места [[Смаргонь]].
'''Смарго́нскі раё́н''' — адміністрацыйная адзінка на паўночным усходзе [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Плошча раёну складае 1,5 тыс. км². Насельніцтва — 57,5 тыс. чалавек ([[2006]]). Адміністрацыйны цэнтар — [[места]] [[Смаргонь]].


==Геаграфічнае становішча==
== Геаграфічнае становішча ==
Смаргонскі раён мяжуе з [[Ашмянскі раён|Ашмянскім]] і [[Астравецкі раён|Астравецкім]] раёнамі Гарадзенскай вобласьці, [[Валожынскі раён|Валожынскім]], [[Вялейскі раён|Вялейскім]] і [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскім]] раёнамі [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]].
Смаргонскі раён мяжуе з [[Ашмянскі раён|Ашмянскім]] і [[Астравецкі раён|Астравецкім]] раёнамі Гарадзенскай вобласьці, [[Валожынскі раён|Валожынскім]], [[Вялейскі раён|Вялейскім]] і [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскім]] раёнамі [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]].


Раён выцягнуць з поўначы на поўдзень на 67 км і з захаду на ўсход на 35 км. Найбольшая працягласьць тэрыторыі раёну – з паўднёвага захаду на паўночны ўсход – 68 км.
Раён выцягнуць з поўначы на поўдзень на 67 км і з захаду на ўсход на 35 км. Найбольшая працягласьць тэрыторыі раёну — з паўднёвага захаду на паўночны ўсход – 68 км.


==Рэльеф і карысныя выкапні==
== Рэльеф і карысныя выкапні ==
Значная частка раёну занятая [[Нарачанска-Вялейская нізіна|Нарачанска-Вялейскай нізінай]], на поўдні — частка [[Ашмянскае ўзвышша|Ашмянскага ўзвышша]]. Пераважаюць вышыні 140— 200 м, максымальная — 320 м (гара Мілідаўская).
Значная частка раёну занятая [[Нарачанска-Вялейская нізіна|Нарачанска-Вялейскай нізінай]], на поўдні — частка [[Ашмянскае ўзвышша|Ашмянскага ўзвышша]]. Пераважаюць вышыні 140 — 200 м, максымальная — 320 м (гара [[Мілідаўская]]).


Карысныя выкапні: торф, пясочна-жвірысты матэрыял, пяскі, гліны і суглінкі для грубай керамікі, буза.
Карысныя выкапні: торф, пяскова-жвірысты матэрыял, пяскі, гліны і суглінкі для грубай керамікі, бузы.


==Клімат і расьліннасьць==
== Клімат і расьліннасьць ==
Клімат [[умерана кантынэнтальны]]. Сярэдняя тэмпэратура студзеня -6,3 °С, ліпеня 17 °С. Сярэднярочная колькасьць ападкаў складае 645 мм. Працягласьць [[Вэгетацыйны пэрыяд|вэгетацыйнага пэрыяду]] 189 дзён.
Клімат [[умерана кантынэнтальны]]. Сярэдняя тэмпэратура студзеня -6,3 °С, ліпеня 17 °С. [[рок (год)|Сярэднярочная]] колькасьць ападкаў складае 645 мм. Працягласьць [[Вэгетацыйны пэрыяд|вэгетацыйнага пэрыяду]] 189 дзён.


Лясы (38% тэрыторыі раёну) пераважна хваёвыя, яловыя, бярозавыя. На тэрыторыі раёну знаходзіцца частка нацыянальнага парку Нарачанскі, біялягічны заказьнік дзяржаўнага значэньня Дубатоўскае.
Лясы (38% тэрыторыі раёну) пераважна [[хваёвыя лясы|хваёвыя]], [[яловыя лясы|яловыя]], [[бярозавыя лясы|бярозавыя]]. На тэрыторыі раёну знаходзіцца частка нацыянальнага парку [[Нарачанскі (Нацыянальны парк)|Нарачанскі]], біялягічны заказьнік дзяржаўнага значэньня [[Дубатоўскае]].


==Гідраграфія==
== Гідраграфія ==
Усе рэкі і вадаёмы на тэрыторыі раёну належаць басэйну ракі [[Нёман]], а ў яго складзе - да басэйну [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]. Найбуйнейшая рака - [[Вяльля]] з прытокамі [[Ашмянка]], [[Оксна]]. Найвялікшыя азёры ў раёне - [[Сьвірскае]] і [[Вішнеўскае]]. Балоты займаюць 3,8% тэрыторыі.
Усе рэкі і вадаёмы на тэрыторыі раёну належаць басэйну ракі [[Нёман]], а ў яго складзе — да басэйну [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]. Найбуйнейшая рака — [[Вяльля]] з прытокамі [[Ашмянка]], [[Оксна]]. Найвялікшыя азёры ў раёне — [[Сьвірскае]] і [[Вішнеўскае]]. Балоты займаюць 3,8% тэрыторыі.


==Насельніцтва==
== Насельніцтва ==
Насельніцтва раёну складае 57,5 тысячаў чалавек
Насельніцтва раёну складае 57,5 тысячаў чалавек


У Смаргонскім раёне зарэгістраваная і дзейнічак 21 рэлігійная абшчына 5-ці канфэсіяў:
У Смаргонскім раёне зарэгістраваная і дзейнічак 21 рэлігійная абшчына 5-ці канфэсіяў:
*9 – рымска-каталіцкіх,
*9 – рымска-каталіцкіх;
*9 – праваслаўных,
*9 – праваслаўных;
*1 – Сьведак Еговы,
*1 – Сьведак Еговы;
*1 – Хрысьціянаў Веры Эвангельскай,
*1 – Хрысьціянаў Веры Эвангельскай;
*1 – Эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў.
*1 – Эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў.


==Гаспадарчая дзейнасьць==
== Гаспадарчая дзейнасьць ==
⚫
Пад сельгасугодзьдзі занятыя 49,3 % тэрыторыі. Асноўныя галіны сельскай гаспадаркі — мясомалочная жывёлагадоўля, вырошчваюць збожжавыя і кармавыя культуры, бульбу, лён.

⚫
Пад сельгасугодзьдзі занятыя 49,3 % тэрыторыі. Асноўныя галіны сельскай гаспадаркі – мясомалочная жывёлагадоўля, вырошчваюць збожжавыя і кармавыя культуры, бульбу, лён.


Прадпрыемствы: будаўнічых матэрыялаў, харчовай, дрэваапрацоўчай і мэталаапрацоўчай прамысловасьці. Цэнтар промыслаў знаходзіцца ў в. [[Крэва]].
Прадпрыемствы: будаўнічых матэрыялаў, харчовай, дрэваапрацоўчай і мэталаапрацоўчай прамысловасьці. Цэнтар промыслаў знаходзіцца ў в. [[Крэва]].


Па тэрыторыі раёну праходзіць чыгуначная лінія і аўтадарога [[Менск]] - [[Вільня]], места Смаргонь зьвязанае аўтадарогамі са [[Сьвір]]ру, [[Вялейка]]й, [[Маладэчна]], Ашмянамі.
Па тэрыторыі раёну праходзіць чыгуначная лінія і аўтадарога [[Менск]] - [[Вільня]], места Смаргонь зьвязанае аўтадарогамі са [[Сьвір]]ру, [[Вялейка]]й, [[Маладэчна]], [[Ашмяны|Ашмянамі]].


==Выбітныя асобы==
== Выбітныя асобы ==
*[[Алесь Салагуб]] — беларускі паэт, літаратуразнавец, публіцыст
*[[Алесь Салагуб]] ([[1906]] — [[1934]]) — беларускі паэт, літаратуразнавец, публіцыст


==Інфармацыя для турыстаў==
== Інфармацыя для турыстаў ==
Музэй-сядзіба [[Францішак Багушэвіч|Францішка Багушэвіча]] «Кушляны», літаратурны музэй-сядзіба [[Міхал Клеафас Агінскі|Міхала Клеафаса Агінскага]] ў в. [[Залесьсе]].
Музэй-сядзіба [[Францішак Багушэвіч|Францішка Багушэвіча]] «Кушляны», літаратурны музэй-сядзіба [[Міхал Клеафас Агінскі|Міхала Клеафаса Агінскага]] ў в. [[Залесьсе]].


Захаваліся помнікі архітэктуры: руіны вялікалітоўскага замка ў в. [[Крэва]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і сядзіба ў в. [[Жодзішкі]], капліца ў в. [[Алянец]], касьцёл сьвятога Тадэвуша ў в. [[Вішнеў]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў в. [[Войстам]], царква ў в. [[Выгаляненты]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў д. [[Данюшава]], палацава-паркавы ансамбль у в. [[Залесьсе]], царква Ўсіх Смуткуючых у в. [[Кеўлы]], свіран і сядзіба Ф.Багушэвіча ў в. [[Кушляны]], Сьвята-Пакроўская царква ў в. [[Міхневічы]], касьцёл Маці Божай у в. [[Нястанішкі]], Сьвята-Петра-Паўлаўская царква у в. [[Сьвятляны]], касьцёл Маці Божай Ружанцовай у в. [[Солы]].
Захаваліся помнікі архітэктуры: руіны вялікалітоўскага замка ў в. [[Крэва]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і сядзіба ў в. [[Жодзішкі]], капліца ў в. [[Алянец]], касьцёл сьвятога Тадэвуша ў в. [[Вішнеў]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў в. [[Войстам]], царква ў в. [[Выгаляненты]], касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў д. [[Данюшава]], палацава-паркавы ансамбаль у в. [[Залесьсе]], царква Ўсіх Смуткуючых у в. [[Кеўлы]], сьвіран і сядзіба Ф.Багушэвіча ў в. [[Кушляны]], Сьвята-Пакроўская царква ў в. [[Міхневічы]], касьцёл Маці Божай у в. [[Нястанішкі]], Сьвята-Петра-Паўлаўская царква у в. [[Сьвятляны]], касьцёл Маці Божай Ружанцовай у в. [[Солы]].

== Літаратура ==
* Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г.П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И.И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648с. ISBN 978-985-11-0384-9


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==

Вэрсія ад 04:49, 14 студзеня 2009

Смаргонскі раён

Сьцяг
Агульныя зьвесткі
Краіна Беларусь
Статус раён Беларусі
Уваходзіць у Гарадзенская вобласьць
Адміністрацыйны цэнтар Смаргонь
Дата ўтварэньня 15 студзеня 1940
Кіраўнік Генадзь Харужык[d][1]
Насельніцтва (2006) 57,5 тыс.
Шчыльнасьць 38,33 чал./км²
Плошча 1,5 тыс. км²
Вышыня па-над узр. м.
 · сярэдняя вышыня
 149 м[2]
Месцазнаходжаньне Смаргонскага раёну
Смаргонскі раён на мапе
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC +2
Тэлефонны код +375-15-92
Паштовыя індэксы 231 0хх
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Смарго́нскі раё́н — адміністрацыйная адзінка на паўночным усходзе Гарадзенскай вобласьці Беларусі. Плошча раёну складае 1,5 тыс. км². Насельніцтва — 57,5 тыс. чалавек (2006). Адміністрацыйны цэнтар — места Смаргонь.

Геаграфічнае становішча

Смаргонскі раён мяжуе з Ашмянскім і Астравецкім раёнамі Гарадзенскай вобласьці, Валожынскім, Вялейскім і Маладэчанскім раёнамі Менскай вобласьці.

Раён выцягнуць з поўначы на поўдзень на 67 км і з захаду на ўсход на 35 км. Найбольшая працягласьць тэрыторыі раёну — з паўднёвага захаду на паўночны ўсход – 68 км.

Рэльеф і карысныя выкапні

Значная частка раёну занятая Нарачанска-Вялейскай нізінай, на поўдні — частка Ашмянскага ўзвышша. Пераважаюць вышыні 140 — 200 м, максымальная — 320 м (гара Мілідаўская).

Карысныя выкапні: торф, пяскова-жвірысты матэрыял, пяскі, гліны і суглінкі для грубай керамікі, бузы.

Клімат і расьліннасьць

Клімат умерана кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня -6,3 °С, ліпеня 17 °С. Сярэднярочная колькасьць ападкаў складае 645 мм. Працягласьць вэгетацыйнага пэрыяду 189 дзён.

Лясы (38% тэрыторыі раёну) пераважна хваёвыя, яловыя, бярозавыя. На тэрыторыі раёну знаходзіцца частка нацыянальнага парку Нарачанскі, біялягічны заказьнік дзяржаўнага значэньня Дубатоўскае.

Гідраграфія

Усе рэкі і вадаёмы на тэрыторыі раёну належаць басэйну ракі Нёман, а ў яго складзе — да басэйну Балтыйскага мора. Найбуйнейшая рака — Вяльля з прытокамі Ашмянка, Оксна. Найвялікшыя азёры ў раёне — Сьвірскае і Вішнеўскае. Балоты займаюць 3,8% тэрыторыі.

Насельніцтва

Насельніцтва раёну складае 57,5 тысячаў чалавек

У Смаргонскім раёне зарэгістраваная і дзейнічак 21 рэлігійная абшчына 5-ці канфэсіяў:

  • 9 – рымска-каталіцкіх;
  • 9 – праваслаўных;
  • 1 – Сьведак Еговы;
  • 1 – Хрысьціянаў Веры Эвангельскай;
  • 1 – Эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў.

Гаспадарчая дзейнасьць

Пад сельгасугодзьдзі занятыя 49,3 % тэрыторыі. Асноўныя галіны сельскай гаспадаркі — мясомалочная жывёлагадоўля, вырошчваюць збожжавыя і кармавыя культуры, бульбу, лён.

Прадпрыемствы: будаўнічых матэрыялаў, харчовай, дрэваапрацоўчай і мэталаапрацоўчай прамысловасьці. Цэнтар промыслаў знаходзіцца ў в. Крэва.

Па тэрыторыі раёну праходзіць чыгуначная лінія і аўтадарога Менск - Вільня, места Смаргонь зьвязанае аўтадарогамі са Сьвірру, Вялейкай, Маладэчна, Ашмянамі.

Выбітныя асобы

Інфармацыя для турыстаў

Музэй-сядзіба Францішка Багушэвіча «Кушляны», літаратурны музэй-сядзіба Міхала Клеафаса Агінскага ў в. Залесьсе.

Захаваліся помнікі архітэктуры: руіны вялікалітоўскага замка ў в. Крэва, касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы і сядзіба ў в. Жодзішкі, капліца ў в. Алянец, касьцёл сьвятога Тадэвуша ў в. Вішнеў, касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў в. Войстам, царква ў в. Выгаляненты, касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў д. Данюшава, палацава-паркавы ансамбаль у в. Залесьсе, царква Ўсіх Смуткуючых у в. Кеўлы, сьвіран і сядзіба Ф.Багушэвіча ў в. Кушляны, Сьвята-Пакроўская царква ў в. Міхневічы, касьцёл Маці Божай у в. Нястанішкі, Сьвята-Петра-Паўлаўская царква у в. Сьвятляны, касьцёл Маці Божай Ружанцовай у в. Солы.

Літаратура

  • Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г.П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И.И. Пирожника. — Мн., 2007. — 648с. ISBN 978-985-11-0384-9

Вонкавыя спасылкі

  1. ^ http://smorgon.grodno-region.by/ru/rayispolkom-ru/
  2. ^ GeoNames (анг.) — 2005.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Смаргонскі_раён&oldid=366598»