Кіраваградзкая вобласьць: розьніца паміж вэрсіямі
д робат дадаў: ro:Regiunea Kirovohrad |
д Робат: тэставаньне вікіфікацыі |
||
Радок 56: | Радок 56: | ||
'''Кіравагра́дзкая во́бласьць''' ({{мова-uk |Кіровогра́дська о́бласть}}) — вобласьць ва [[Украіна|Украіне]]. Адміністрацыйны цэнтар - места [[Кіраваград]] |
'''Кіравагра́дзкая во́бласьць''' ({{мова-uk |Кіровогра́дська о́бласть}}) — вобласьць ва [[Украіна|Украіне]]. Адміністрацыйны цэнтар - места [[Кіраваград]] |
||
== Геаграфічныя зьвесткі == |
== Геаграфічныя зьвесткі == |
||
=== Месцазнаходжаньне === |
=== Месцазнаходжаньне === |
||
Разьмешчана ў цэнтры [[Украіна|Ўкраіны]], у міжрэччы [[Дняпро|Дняпра]] й [[Паўднёвы Буг|Паўднёвага Буга]]. Практычна ўся тэрыторыя вобласьці разьмешчана на правым беразе Дняпра. На поўначы мяжуе з [[Чаркаская вобласьць|Чаркаскай]], на паўночным усходзе з [[Палтаўская вобласьць|Палтаўскай]], на ўсходзе ды паўднёвым усходзе з [[Днепрапятроўская вобласьць|Днепрапятроўскай]], на поўдні зь [[Мікалаеўская вобласьць|Мікалаеўскай]] ды [[Адэская вобласьць|Адэскай]], на захадзе зь [[Віньніцкая вобласьць|Віньніцкай]] абласьцямі Ўкраіны. На тэрыторыі вобласьці, у вёсцы Дабравялічкаўка разьмешчаны геаграфічны цэнтар Украіны. |
Разьмешчана ў цэнтры [[Украіна|Ўкраіны]], у міжрэччы [[Дняпро|Дняпра]] й [[Паўднёвы Буг|Паўднёвага Буга]]. Практычна ўся тэрыторыя вобласьці разьмешчана на правым беразе Дняпра. На поўначы мяжуе з [[Чаркаская вобласьць|Чаркаскай]], на паўночным усходзе з [[Палтаўская вобласьць|Палтаўскай]], на ўсходзе ды паўднёвым усходзе з [[Днепрапятроўская вобласьць|Днепрапятроўскай]], на поўдні зь [[Мікалаеўская вобласьць|Мікалаеўскай]] ды [[Адэская вобласьць|Адэскай]], на захадзе зь [[Віньніцкая вобласьць|Віньніцкай]] абласьцямі Ўкраіны. На тэрыторыі вобласьці, у вёсцы Дабравялічкаўка разьмешчаны геаграфічны цэнтар Украіны. |
||
=== Клімат === |
=== Клімат === |
||
Клімат умерана-кантынэнтальны. Зіма мяккая, з частымі адлігамі. Сьнегавы покрыў умацоўваецца позна — у пачатку сьнежня, ён неглыбокі й нясталы. Вясна адносна ранняя. Лета сухое, даволі сьпякотнае й часьцяком засушлівае. Сярэдняя тэмпэратура ліпеня + 21 °C, студзеня −5,5 °C. Больш за ўсё ападкаў выпадае ўвосень у выглядзе дажджоў. |
Клімат умерана-кантынэнтальны. Зіма мяккая, з частымі адлігамі. Сьнегавы покрыў умацоўваецца позна — у пачатку сьнежня, ён неглыбокі й нясталы. Вясна адносна ранняя. Лета сухое, даволі сьпякотнае й часьцяком засушлівае. Сярэдняя тэмпэратура ліпеня + 21 °C, студзеня −5,5 °C. Больш за ўсё ападкаў выпадае ўвосень у выглядзе дажджоў. |
||
=== Рэльеф === |
=== Рэльеф === |
||
Вобласьць разьмешчаная на паўднёвых схілах [[Прыдняпроўскае ўзвышша|Прыдняпроўскага ўзвышша]]. Такое становішча абумоўлівае вельмі няроўны пагорысты рэльеф, на тэрыторыі вобласьці знаходзіцца вялікая колькасьть балак і яраў. Вельмі актуальнай праблемай зьяўляецца водная эрозія глебы. |
Вобласьць разьмешчаная на паўднёвых схілах [[Прыдняпроўскае ўзвышша|Прыдняпроўскага ўзвышша]]. Такое становішча абумоўлівае вельмі няроўны пагорысты рэльеф, на тэрыторыі вобласьці знаходзіцца вялікая колькасьть балак і яраў. Вельмі актуальнай праблемай зьяўляецца водная эрозія глебы. |
||
=== Водныя |
=== Водныя аб’екты === |
||
У вобласьці налічваецца 438 вялікіх і малых рэчак даўжынёй 5,6 тыс.км, сярод якіх няйвялікшыя — [[Інгулец]], [[Сінюха]], [[Вялікая Высь]], [[Інгул]], [[Ятрань]]. Рэкі вобласьці належаць да водных сыстэмаў [[Дняпро|Дняпра]] й [[Паўднёвы Буг|Паўднёвага Буга]]. |
У вобласьці налічваецца 438 вялікіх і малых рэчак даўжынёй 5,6 тыс.км, сярод якіх няйвялікшыя — [[Інгулец]], [[Сінюха]], [[Вялікая Высь]], [[Інгул]], [[Ятрань]]. Рэкі вобласьці належаць да водных сыстэмаў [[Дняпро|Дняпра]] й [[Паўднёвы Буг|Паўднёвага Буга]]. |
||
Радок 77: | Радок 77: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
У антычныя часы па тэрыторыі вобласьці качавалі старадаўнія жыхары рэгіёну [[скіфы]]. У сярэднявечча тэрыторыя сучаснай Кіраваградчыны стала часткай [[Дзікае поле|Дзікага поля]], па якому качавалі гуны, пэчанэгі, хазары, цюркі, манголы і іншыя. |
У антычныя часы па тэрыторыі вобласьці качавалі старадаўнія жыхары рэгіёну [[скіфы]]. У сярэднявечча тэрыторыя сучаснай Кіраваградчыны стала часткай [[Дзікае поле|Дзікага поля]], па якому качавалі гуны, пэчанэгі, хазары, цюркі, манголы і іншыя. |
||
Радок 90: | Радок 90: | ||
== Адміністрацыйны падзел == |
== Адміністрацыйны падзел == |
||
Вобласьць налічвае 21 адміністрацыйны раён, 12 местаў, зь якіх 4 — абласнога значэньня, 26 мястэчак, 1024 вёскі. |
Вобласьць налічвае 21 адміністрацыйны раён, 12 местаў, зь якіх 4 — абласнога значэньня, 26 мястэчак, 1024 вёскі. |
||
=== Месты === |
=== Месты === |
||
==== Абласнога значэньня ==== |
==== Абласнога значэньня ==== |
||
* [[Александрыя]] |
* [[Александрыя]] |
||
* [[Знамянка]] |
* [[Знамянка]] |
||
* [[Кіраваград]] |
* [[Кіраваград]] |
||
* [[Сьветлаводск]] |
* [[Сьветлаводск]] |
||
==== Раённага значэньня ==== |
==== Раённага значэньня ==== |
||
* [[Бабрынэц]] |
* [[Бабрынэц]] |
||
* [[Гайворан]] |
* [[Гайворан]] |
||
* [[Далінская]] |
* [[Далінская]] |
||
* [[Малая Выска]] |
* [[Малая Выска]] |
||
* [[Наваміргарад]] |
* [[Наваміргарад]] |
||
* [[Наваўкраінка]] |
* [[Наваўкраінка]] |
||
* [[Памошная]] |
* [[Памошная]] |
||
* [[Ульянаўка]] |
* [[Ульянаўка]] |
||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
||
{{Commons|Category:Kirovograd_Oblast|выгляд=міні}} |
{{Commons|Category:Kirovograd_Oblast|выгляд=міні}} |
||
* [http://www.rks.kr.ua/ Кіраваград і Кіраваградзкая вобласьць] |
* [http://www.rks.kr.ua/ Кіраваград і Кіраваградзкая вобласьць] |
||
Вэрсія ад 05:39, 11 студзеня 2009
Кіраваградзкая вобласьць | |
Кіровоградська область | |
Герб | Сьцяг |
Агульныя зьвесткі | |
---|---|
Краіна | Украіна |
Статус | вобласьць |
Адміністрацыйны цэнтар | Кіраваград |
Улучае | 21 раён |
Найбольшы горад | Кіраваград |
Іншыя буйныя гарады | Александрыя Сьветлаводск |
Дата ўтварэньня | 10 студзеня 1939 року |
Губэрнатар | В.К. Моцны |
Насельніцтва (2006) | 1,067 млн. (2,27%, 23-е месца) |
Шчыльнасьць | 43,4 чал./км² |
Нацыянальны склад | украінцы (90,1%), расейцы (7,5%), іншыя (2,4%) |
Плошча | 24588 км² (4,07%) |
Месцазнаходжаньне | |
Мэдыя-зьвесткі | |
Часавы пас | GMT +2 |
Код ISO 3166-2 | UA-35 |
Тэлефонны код | +38 052 |
Паштовыя індэксы | 25xxx, 26xxx, 27xxx, 28xxx |
Інтэрнэт-дамэн | kirovograd.ua; kr.ua |
Код аўтам. нумароў | BA |
Афіцыйны сайт | |
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы |
Кіравагра́дзкая во́бласьць (па-ўкраінску: Кіровогра́дська о́бласть) — вобласьць ва Украіне. Адміністрацыйны цэнтар - места Кіраваград
Геаграфічныя зьвесткі
Месцазнаходжаньне
Разьмешчана ў цэнтры Ўкраіны, у міжрэччы Дняпра й Паўднёвага Буга. Практычна ўся тэрыторыя вобласьці разьмешчана на правым беразе Дняпра. На поўначы мяжуе з Чаркаскай, на паўночным усходзе з Палтаўскай, на ўсходзе ды паўднёвым усходзе з Днепрапятроўскай, на поўдні зь Мікалаеўскай ды Адэскай, на захадзе зь Віньніцкай абласьцямі Ўкраіны. На тэрыторыі вобласьці, у вёсцы Дабравялічкаўка разьмешчаны геаграфічны цэнтар Украіны.
Клімат
Клімат умерана-кантынэнтальны. Зіма мяккая, з частымі адлігамі. Сьнегавы покрыў умацоўваецца позна — у пачатку сьнежня, ён неглыбокі й нясталы. Вясна адносна ранняя. Лета сухое, даволі сьпякотнае й часьцяком засушлівае. Сярэдняя тэмпэратура ліпеня + 21 °C, студзеня −5,5 °C. Больш за ўсё ападкаў выпадае ўвосень у выглядзе дажджоў.
Рэльеф
Вобласьць разьмешчаная на паўднёвых схілах Прыдняпроўскага ўзвышша. Такое становішча абумоўлівае вельмі няроўны пагорысты рэльеф, на тэрыторыі вобласьці знаходзіцца вялікая колькасьть балак і яраў. Вельмі актуальнай праблемай зьяўляецца водная эрозія глебы.
Водныя аб’екты
У вобласьці налічваецца 438 вялікіх і малых рэчак даўжынёй 5,6 тыс.км, сярод якіх няйвялікшыя — Інгулец, Сінюха, Вялікая Высь, Інгул, Ятрань. Рэкі вобласьці належаць да водных сыстэмаў Дняпра й Паўднёвага Буга.
Па колькасьці вадасховішчаў і сажалак вобласьць займае трэцяе месца ўва Ўкраіне. Але яна мае найменшыя запасы прыродных падземных водаў.
Гісторыя
У антычныя часы па тэрыторыі вобласьці качавалі старадаўнія жыхары рэгіёну скіфы. У сярэднявечча тэрыторыя сучаснай Кіраваградчыны стала часткай Дзікага поля, па якому качавалі гуны, пэчанэгі, хазары, цюркі, манголы і іншыя.
У XIV ст. тэрыторыя вобласьці ўвайшла ў склад Вялікага княства Літоўскага
У XVI-XVII стст. Кіраваградчына (амаль бязьлюдная) робіцца буфэрам паміж Рэччу Паспалітай з аднаго боку, Масковіяй - з другога, і Турэччынай - з трэцяга.
У XVIII ст. пачалася новая расейская калянізацыя тэрыторыі вобласьці (у 1754 року — заснаванае места Елізавэтград).
Кіраваградзкая вобласьць УССР утворана 10 лютага 1939 року, пераважна з паўночнай часткі Мікалаеўскай вобласьці, улучала паўднёвыя райны сучаснай Чаркаскай вобласьці, але без сваіх сучасных заходніх раёнаў, якія тады былі ў Адэскай вобласьці. Вобласьці былі перададзеныя 30 раёнаў: Аджамскі, Бабрынэцкі, Вялікавыскаўскі, Выцязеўскі, Дабравялічкаўскі, Далінскі, Елізавэтградкаўскі, Златапольські, Знамянскі, Камянский, Кіраваградзкі, Кампаніеўскі, Малавыскаўскі, Наўгародкаўскі, Наваархангельскі, Навагеоргіеўскі, Наваміргарадзкі, Навапразкі, Наваўкраінскі, Аляксандраўскі, Александрыйскі, Ануфрыеўскі, Пятроўскі, Падвысоцкі, Пяшчанабродскі, Раўнянскі, Тышкоўскі, Устынаўскі, Хмэлеўскі, Чыгірынскі
Адміністрацыйны падзел
Вобласьць налічвае 21 адміністрацыйны раён, 12 местаў, зь якіх 4 — абласнога значэньня, 26 мястэчак, 1024 вёскі.
Месты
Абласнога значэньня
Раённага значэньня
Вонкавыя спасылкі
Кіраваградзкая вобласьць — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў