Індыйскі нацыянальны кангрэс: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д робат дадаў: ar, da, eo, ml, mr зьмяніў: it, ne, te
д робат дадаў: tl:Indian National Congress
Радок 47: Радок 47:
[[ta:இந்திய தேசிய காங்கிரஸ்]]
[[ta:இந்திய தேசிய காங்கிரஸ்]]
[[te:భారత జాతీయ కాంగ్రేసు]]
[[te:భారత జాతీయ కాంగ్రేసు]]
[[tl:Indian National Congress]]
[[tr:Hindistan Ulusal Kongresi]]
[[tr:Hindistan Ulusal Kongresi]]
[[ur:کانگریس پارٹی]]
[[ur:کانگریس پارٹی]]

Вэрсія ад 03:23, 28 сьнежня 2008

Індыйскі нацыянальны кангрэс, Партыя кангрэса (ІНК; па-ангельску: Indian National Congress, Congress Party, INC) — буйнейшая палітычная партыя Індыі, найстарэйшая палітычная арганізацыя краіны. Грунтуецца на сацыял-дэмакратычнай ідэалёгіі.

Заснаваная ў 1885 заможнымі лібэральнымі коламі пры беспасярэднім удзеле ангельцаў як ляяльная апазыцыя ангельскаму каляніяльнаму рэжыму. У 1920-я пад кіраўніцтвам Магатмы Гандзі і Джавахарлала Нэру ператварылася ў масавую партыю з шырокай сацыяльнай базай і нацыянальна-вызваленчай праграмай. Ад пачатку незалежнасьці Індыі ў 1947 да 1977, у 198089, 199196 — кіруючая партыя. У пачатку 1990-х страціў большасьць у парлямэнце, але застаецца самай уплывовай партыяй Індыі. У 2004 разам з саюзнымі арганізацыямі, злучанымі ў Аб'яднаны прагрэсыўны альянс, перамог на ўсеагульных выбарах і сфармаваў фэдэральны ўрад.

Унутрыпартыйныя спрэчкі прывялі да расколу ІНК ў 1967 і стварэньня былым левым крылом партыі пад кіраўніцтвам Індыры Гандзі новага ІНК, таксама вядомага як «Новы кангрэс». Былое правае крыло ІНК перайменавала рэшткі партыі ў Індыйскі нацыянальны кангрэс (арганізацыя) (неафіцыйная назва: «Стары кангрэс»), які пазьней зьліўся з Джаната парты. Наступны крызыс меў месца ў 1977, калі ў ІНК на тле крытыкі аўтарытарных памкненьняў І.Гандзі ўтварыліся шматлікія фракцыі, адна зь якіх, ляяльная сваёй старшыні, за што атрымала нефармальную назву Індыйскі нацыянальны кангрэс (Індыра), выступала ад імя ўсяго ІНК, ня маючы агульнай падтрымкі. У тым годзе ІНК (Індзіра) на выбарах саступіў Джаната парты, але здолеў яе перамагчы ў 1980.

Пасьля забойства І.Гандзі ў 1984 ІНК ўзначаліў яе сын Раджыў Гандзі. Пад яго кіраўніцтвам партыя перамагла на выбарах-1984, але пацярпела паразу на наступных выбарах-1989. У 1991 Р.Гандзі быў забіты падчас перадвыбарчай кампаніі, кіраўніцтва перайшло да Нарасімхі Рао, які прывёў ІНК да чарговай перамогі і стаў прэм'ер-міністрам.

Кіраўнікі партыі традыцыйна належаць да сям'і Нэру—Гандзі: Матылал Нэру (старшыня ІНК у 1919 і 1928), яго сын Джавахарлал Нэру (192930, 193637, 1946, 195154), яго ўнучка (дачка Дж.Нэру) Індзіра Гандзі (1959, 1977—84), яе сын Раджыў Гандзі (1985—91), удава Р.Гандзі Соня Гандзі1998).

Вонкавыя спасылкі

Indian National Congressсховішча мультымэдыйных матэрыялаў