Полацкі летапіс: розьніца паміж вэрсіямі
дНяма апісаньня зьменаў |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
||
Радок 3: | Радок 3: | ||
'''Полацкі летапіс''' — [[летапіс]], існаваньне якога гіпатэтычна дапускаецца шэрагам гісторыкаў, але які не захаваўся. Мог быць складзены ў [[Полацак|Полацку]] ў XII ст. На думку [[Сяргей Салаўёў|С. М. Салаўёва]], [[Уладзімер Пашута|У. Ц. Пашуты]], [[Леанід Аляксееў|Л. В. Аляксеева]], урыўкі з гэтага летапісу ёсьць у [[Кіеўскі летапіс|Кіеўскім летапісе]]. |
'''Полацкі летапіс''' — [[летапіс]], існаваньне якога гіпатэтычна дапускаецца шэрагам гісторыкаў, але які не захаваўся. Мог быць складзены ў [[Полацак|Полацку]] ў XII ст. На думку [[Сяргей Салаўёў|С. М. Салаўёва]], [[Уладзімер Пашута|У. Ц. Пашуты]], [[Леанід Аляксееў|Л. В. Аляксеева]], урыўкі з гэтага летапісу ёсьць у [[Кіеўскі летапіс|Кіеўскім летапісе]]. |
||
На думку прыхільнікаў [[Гіпотэза|гіпотэзы]], на карысьць існаваньня такога летапісу сьведчыць апавяданьне ў Кіеўскім летапісе (пад 1159) пра вяртаньне на полацкі сталец, раней выгнанага палачанамі кн. [[Рагвалод-Васіль Рагвалодавіч|Рагвалода-Васіля Барысавіча]]. Апавяданьне складзенае відавочцам зь яскравымі дэталямі. Другім [[ |
На думку прыхільнікаў [[Гіпотэза|гіпотэзы]], на карысьць існаваньня такога летапісу сьведчыць апавяданьне ў Кіеўскім летапісе (пад 1159) пра вяртаньне на полацкі сталец, раней выгнанага палачанамі кн. [[Рагвалод-Васіль Рагвалодавіч|Рагвалода-Васіля Барысавіча]]. Апавяданьне складзенае відавочцам зь яскравымі дэталямі. Другім [[доказ]]ам, на іхнюю думку, зьяўляецца фрагмэнт (пад 1180) з [[Іпацьеўскі летапіс|Іпацьеўскага сьпісу]] пра паход [[Сьпіс кіеўскіх князёў|кіеўскіх]], [[Сьпіс чарнігаўскіх князёў|чарнігаўскіх]] і [[Сьпіс полацкіх князёў|полацкіх князёў]] сумесна з [[Наўгародзкая рэспубліка|наўгародцамі]] пад [[Друцак (вёска)|Друцак]], залежны ад [[Сьпіс смаленскіх князёў|смаленскіх князёў]] (тым часам смаленскім кн. быў [[Давыд Расьціславіч]]). Пра тутэйшы, полацкі запіс сьведчыць дэталізацыя — дакладная дата падзеі, падрабязны пералік князёў. |
||
Пра існаваньне летапісаньня ў Полацку наогул паведамляў [[Васіль Тацішчаў|В. М. Тацішчаў]] (пачатак XVIII ст.), які ў сваёй працы «''Гісторыя Расійская''» узгадваў пра [[Сьпіс (тэкст)|сьпіс]], які належаў пецярбурскаму архітэктару [[Пётар Яропкін|П. М. Яропкіну]], і дзесяць разоў спасылаўся на зьмест сьпісу, які, аднак, не дайшоў да нашых дзён — зьнікнуў падчас пажараў у [[Масква|Маскве]] ў 1812 годзе. Гісторык выпісаў толькі некаторыя фрагмэнты, у т.л. летапісны артыкул 1217 г., пра астатняе В. М. Тацішчаў заўважыў: ''«…много о полоцких, витебских и других князей писано, токмо я не имел времени всего выписать и потом не достал…»''<ref>Татищев В. Н. … С. 269.</ref>. |
Пра існаваньне летапісаньня ў Полацку наогул паведамляў [[Васіль Тацішчаў|В. М. Тацішчаў]] (пачатак XVIII ст.), які ў сваёй працы «''Гісторыя Расійская''» узгадваў пра [[Сьпіс (тэкст)|сьпіс]], які належаў пецярбурскаму архітэктару [[Пётар Яропкін|П. М. Яропкіну]], і дзесяць разоў спасылаўся на зьмест сьпісу, які, аднак, не дайшоў да нашых дзён — зьнікнуў падчас пажараў у [[Масква|Маскве]] ў 1812 годзе. Гісторык выпісаў толькі некаторыя фрагмэнты, у т.л. летапісны артыкул 1217 г., пра астатняе В. М. Тацішчаў заўважыў: ''«…много о полоцких, витебских и других князей писано, токмо я не имел времени всего выписать и потом не достал…»''<ref>Татищев В. Н. … С. 269.</ref>. |
||
Радок 10: | Радок 10: | ||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{Кніга|загаловак=Гістарыяграфія гісторыі Беларусі: вучэб. дапаможнік|аўтар=Белазаровіч В. А.|выдавецтва=Установа Адукацыі «Гродзенскі Дзярж. Ун-т імя Я.Купалы»|месца=[[Горадня|Гродна]]|год=2006|старонак=345|старонкі=33, 34|isbn=985-417-858-7}}; |
* {{Кніга|загаловак=Гістарыяграфія гісторыі Беларусі: вучэб. дапаможнік|аўтар=Белазаровіч В. А.|выдавецтва=Установа Адукацыі «Гродзенскі Дзярж. Ун-т імя Я.Купалы»|месца=[[Горадня|Гродна]]|год=2006|старонак=345|старонкі=33, 34|isbn=985-417-858-7}}; |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
* ''Татищев В. Н.'' История Российская. — М.-Л., Изд-во АН СССР, т. II. 1962; |
* ''Татищев В. Н.'' История Российская. — М.-Л., Изд-во АН СССР, т. II. 1962; |
||
* ''Powierski Jan''. Księżniczka pomorska w Połocku // Pomorze słowiańskie i jego sąsiedzi X—XV w. — Gdańsk, 1995. S. 93—119. |
* ''Powierski Jan''. Księżniczka pomorska w Połocku // Pomorze słowiańskie i jego sąsiedzi X—XV w. — Gdańsk, 1995. S. 93—119. |
||
{{Беларускія летапісы}} |
{{Беларускія летапісы}} |
||
[[Катэгорыя:Старажытнарускія летапісы]] |
[[Катэгорыя:Старажытнарускія летапісы]] |
||
[[Катэгорыя:Творы XII стагодзьдзя]] |
[[Катэгорыя:Творы XII стагодзьдзя]] |
Вэрсія ад 21:07, 31 студзеня 2021
Полацкі летапіс | |
Жанр: | летапіс |
---|---|
Год напісаньня: | XII ст. |
Полацкі летапіс — летапіс, існаваньне якога гіпатэтычна дапускаецца шэрагам гісторыкаў, але які не захаваўся. Мог быць складзены ў Полацку ў XII ст. На думку С. М. Салаўёва, У. Ц. Пашуты, Л. В. Аляксеева, урыўкі з гэтага летапісу ёсьць у Кіеўскім летапісе.
На думку прыхільнікаў гіпотэзы, на карысьць існаваньня такога летапісу сьведчыць апавяданьне ў Кіеўскім летапісе (пад 1159) пра вяртаньне на полацкі сталец, раней выгнанага палачанамі кн. Рагвалода-Васіля Барысавіча. Апавяданьне складзенае відавочцам зь яскравымі дэталямі. Другім доказам, на іхнюю думку, зьяўляецца фрагмэнт (пад 1180) з Іпацьеўскага сьпісу пра паход кіеўскіх, чарнігаўскіх і полацкіх князёў сумесна з наўгародцамі пад Друцак, залежны ад смаленскіх князёў (тым часам смаленскім кн. быў Давыд Расьціславіч). Пра тутэйшы, полацкі запіс сьведчыць дэталізацыя — дакладная дата падзеі, падрабязны пералік князёў.
Пра існаваньне летапісаньня ў Полацку наогул паведамляў В. М. Тацішчаў (пачатак XVIII ст.), які ў сваёй працы «Гісторыя Расійская» узгадваў пра сьпіс, які належаў пецярбурскаму архітэктару П. М. Яропкіну, і дзесяць разоў спасылаўся на зьмест сьпісу, які, аднак, не дайшоў да нашых дзён — зьнікнуў падчас пажараў у Маскве ў 1812 годзе. Гісторык выпісаў толькі некаторыя фрагмэнты, у т.л. летапісны артыкул 1217 г., пра астатняе В. М. Тацішчаў заўважыў: «…много о полоцких, витебских и других князей писано, токмо я не имел времени всего выписать и потом не достал…»[1].
Магчыма, што ў Полацкай зямлі было створанае, а потым трапіла ў Кіеў і «Паданьне пра Ўсяславічаў», зафіксаванае ў Лаўрэнцьеўскім сьпісе пад 1128 годам. На думку Ю. А. Зайца, яно зьяўляецца пераказам тэксту гістарычнае песьні, пашыранай на тэрыторыі Полаччыны ў кан. XI — пач. XII ст.
Літаратура
- Белазаровіч В. А. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі: вучэб. дапаможнік. — Гродна: Установа Адукацыі «Гродзенскі Дзярж. Ун-т імя Я.Купалы», 2006. — С. 33, 34. — 345 с. — ISBN 985-417-858-7;
- Майоров А. В. О Полоцкой летописи В. Н. Татищева // Труды отдела древнерусской литературы Института русской литературы (Пушкинский дом). СПб., 2005, Т. 57;
- Татищев В. Н. История Российская. — М.-Л., Изд-во АН СССР, т. II. 1962;
- Powierski Jan. Księżniczka pomorska w Połocku // Pomorze słowiańskie i jego sąsiedzi X—XV w. — Gdańsk, 1995. S. 93—119.
- ^ Татищев В. Н. … С. 269.