Радашкавіцкая беларуская гімназія: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Радок 12: Радок 12:


== Выкладчыкі ==
== Выкладчыкі ==
Першым настаўніцкім калектывам кіраваў [[Аляксандар Вернікоўскі]]. [[Язэп Гаўрылік]] выкладаў геаграфію і сьпевы, [[Фелікс Стацкевіч]] — [[лацінская мова|лацінскую мову]], [[Сымон Кароль]] — беларускую мову і літаратуру, [[Антон Крачкоўскі]] — матэматыку і геамэтрыю, [[Мікалай Ласковіч]] — фізыку, [[Валянціна Чаенкава]] — гісторыю і францускую мову, [[Валянцін Чаенкаў]] — лёгіку і псыхалёгію, [[Браніслаў Тэраевіч]] — польскую мову, [[Лідзія Ліманоўская]] — нямецкую. Адміністратарам гімназіі працаваў беларускі дзеяч прапольскай арыентацыі [[Тодар Вернікоўскі]] (стрыечны брат дырэктара)<ref>[http://vialejka.info/3309-radashkovickaya-belaruskaya-gimnaziya-imya-francishka-skaryny.html Радашкавіцкая беларуская гімназія імя Францішка Скарыны] МІХАСЬ КАЗЛОЎСКІ http://www.mgazeta.by/</ref>. Мастацкім гуртком кіраваў [[Язэп Драздовіч]].
Першым настаўніцкім калектывам кіраваў [[Аляксандар Вернікоўскі]]. [[Язэп Гаўрылік]] выкладаў геаграфію і сьпевы, [[Фелікс Стацкевіч]] — [[лацінская мова|лацінскую мову]], [[Сымон Кароль]] — беларускую мову і літаратуру, [[Антон Крачкоўскі]] — матэматыку і геамэтрыю, [[Мікалай Ласковіч]] — фізыку, [[Валянціна Чаенкава]] — гісторыю і францускую мову, [[Валянцін Чаенкаў]] — лёгіку і псыхалёгію, [[Браніслаў Тэраевіч]] — польскую мову, [[Лідзія Ліманоўская]] — нямецкую. Адміністратарам гімназіі працаваў беларускі дзеяч прапольскай арыентацыі [[Тодар Вернікоўскі]] (стрыечны брат дырэктара)<ref>[https://web.archive.org/web/20160304234103/http://vialejka.info/3309-radashkovickaya-belaruskaya-gimnaziya-imya-francishka-skaryny.html Радашкавіцкая беларуская гімназія імя Францішка Скарыны] МІХАСЬ КАЗЛОЎСКІ http://www.mgazeta.by/</ref>. Мастацкім гуртком кіраваў [[Язэп Драздовіч]].


== Навучэнцы і выпускнікі ==
== Навучэнцы і выпускнікі ==

Вэрсія ад 17:29, 23 студзеня 2021

Першы выпуск гімназіі, 1924 г

Радашкавіцкая беларуская гімназія імя Францішка Скарыны — навучальная ўстанова сярэдняга тыпу ў Радашкавічах, якая існавала ў 1922—1928 гг.

Заснаваньне і дзейнасьць

Гімназія заснавана Радашкавіцкім Таварыствам Беларускай школы (ТБШ) па ініцыятыве беларускага грамадзка-палітычнага дзеяча Аляксандра Ўласава і пэдагога А. Крачкоўскага. У пачатку 1922 атрымана канцэсія на ўтрыманьне гімназіі, дырэктарам яе быў ксёндз Фабіян Абрантовіч. Пазьней дырэктарамі гімназіі выбіраліся А. Вернікоўскі і Ф. Стацкевіч.

У гімназіі вучылася моладзь з навакольных вёсак і мястэчак. У 1925/1926 навучальным годзе ў 1—7-м і падрыхтоўчым клясах займалася 150 вучняў. Меўся інтэрнат для хлопцаў і дзяўчат, закладзены пры падтрымцы місіі амэрыканскіх і беларускіх мэтадыстаў. Настаўнікі і вучні сумесна з Радашкавіцкім ТБШ праводзілі работу па прапагандзе беларускай культуры сярод жыхароў мястэчка і навакольных вёсак. 3 лістапада 1923 вучні пастаянна ладзілі тэатральныя прадстаўленьні, выдавалі рукапісныя часопісы.

На базе гімназіі ў час летніх канікул 1926/27 і 1927/28 навучальных гадох праводзіліся курсы для настаўнікаў беларускіх пачатковых школ. Уздым нацыянальна-вызваленчага руху ў сярэдзіне 1920-х у Заходняй Беларусі садзейнічаў радыкалізацыі поглядаў пэдагогаў і вучняў гімназіі, што прывяло да закрыцьця яе ў верасьні 1928 па загадзе Маладзечанскага старасты з прычыны «небясьпекі публічнага спакою». Большасьць навучэнцаў Радашкавіцкай беларускай гімназіі прадоўжылі вучобу за граніцаю, пераважна ў БССР; некаторыя скончылі вышэйшую школу ў Чэхаславакіі.

Заняткі пачыналіся 9 верасьня і працягваліся да 22 сьнежня; зімовыя вакацыі доўжыліся да 15 студзеня, каб Каляды адгулялі і праваслаўныя, і католікі. Наступныя вакацыі прыпадалі на Вялікдзень, а яшчэ адны — на лета: з 15 чэрвеня па 31 жніўня. Першы выпуск гімназіі адбыўся ў 1924 годзе — яе скончылі 11 чалавек.

Выкладчыкі

Першым настаўніцкім калектывам кіраваў Аляксандар Вернікоўскі. Язэп Гаўрылік выкладаў геаграфію і сьпевы, Фелікс Стацкевіч — лацінскую мову, Сымон Кароль — беларускую мову і літаратуру, Антон Крачкоўскі — матэматыку і геамэтрыю, Мікалай Ласковіч — фізыку, Валянціна Чаенкава — гісторыю і францускую мову, Валянцін Чаенкаў — лёгіку і псыхалёгію, Браніслаў Тэраевіч — польскую мову, Лідзія Ліманоўская — нямецкую. Адміністратарам гімназіі працаваў беларускі дзеяч прапольскай арыентацыі Тодар Вернікоўскі (стрыечны брат дырэктара)[1]. Мастацкім гуртком кіраваў Язэп Драздовіч.

Навучэнцы і выпускнікі

Пэўны час у гімназіі вучыўся Максім Танк.

Сучасны стан

Ад гімназіі на сёньня захаваўся будынак былога інтэрната, які знаходзіцца па Віленскай, 1. На мясцовых могілках маецца недагледжаная магіла выкладчыка Мікалая Чараняўскага. Помнік з надпісам «Сьветлай памяці вучыцель Радашкаўскае беларускае гімназіі Мікалай Іванавіч Чэрняўскі. Радзіўся 22.05.1883 г., памёр 02.03.1926 г. Вечная памяць дарагому настаўніку і другу» — павалены.

Крыніцы