Срэбра: розьніца паміж вэрсіямі

	Паляд ← Срэбра → Кадм
Выгляд
	бліскучы белы мэтал;
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Срэбра, Ag, 47
Катэгорыя элемэнту	Пераходныя мэталы
Група, пэрыяд, блёк	11, 5, d
Адносная атамная маса	107,8682 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Kr] 4d10 5s1
Электронаў у абалонцы	2, 8, 18, 18, 1;
Фізычныя ўласьцівасьці
Шчыльнасьць (пры п. т.)	10,50 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	961,78 °C
Тэмпэратура кіпеньня	2162 °C
Цеплаправоднасьць	(300 K) 430 Вт·м−1·K−1
Уласьцівасьці атама
Ступені затляненьня	+1, +2
Найбольш стабільныя ізатопы
	Асн. артыкул: ізатопы
	п; а; р;

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 21:52, 26 верасьня 2020

Срэбра (Ag, па-лацінску: Argentum, ад англа-саксонскага Sedlfor siolfur) Ag — хімічны элемэнт 11 групы пэрыядычнай сыстэмы (паводле старой клясыфікацыі — першай пабочнай падгрупы); атамны нумар 47. Бліскучы белы мэтал. Срэбра крыху цьвярдзейшае за золата. Срэбра - коўкі мэтал. Срэбра — высакародны мэтал. Срэбра больш хімічна актыўнае за золата і, магчыма, паляд. Срэбра мае найбольшую электраправоднасьць і цеплаправоднасьць сярод усіх мэталаў. Срэбра мае найменшы кантактны супор. Срэбра не акісльяецца на паветры і ў вадзе, але цямнее ў прысутнасьці азона, серкавадароднай кісьлі ці паветра з серкай. Срэбра вядомае са старажытнасьці. Яно згадваецца ў кнізе Роду. Архэалягічныя знаходкі ў Малой Азіі і на астравах Эгейскага мора сьведчаць пра тое, што людзі навучыліся аддзяляць срэбра ад волава не пазьней за 3000 г да н. э. Адным з спосабаў атрыманьня срэбра зьяўляецца электроліз медзі. Срэбра ачышчаюць да 99,9%. Таксама існуе срэбра чысьцінёй да 99,999+%^[1].

Прыродныя крыніцы

Разам з цынай, ртуцьцю, антымонам, аршэньнікам, срэбра важны элемэнт для патрэб чалавецтва. Паводле распаўсюджанасьці ў зямной кары займае 67-е месца сярод элемэнтаў. Самароднае срэбра і яго мінэралы (аргэніт Ag₂S і кэраргірыт AgCl) — рэдкія, асноўная маса срэбра атрымліваецца пры дабываньні іншых мэталаў: руд волава, руд волава з цынкам, медзі, радовішчаў золата, медна-ніклеваых руд. Сярод краін заходняга паўшар'я буйныя вытворцы срэбра — Мэксыка, ЗША, Канада ды Пэру.

Прымяненьне

Гістарычна срэбра выкарыстоўвалася для вырабу манэт ў шматлікіх краінах сьвету. Срэбра ўжываецца ў спэцыяльным хімічным абсталяваньні і апаратуры для харчовай прамысловасьці, у якасьці пакрыцьця дэталяў адказнага прызначэньня ў электроніцы і радыётэхніцы. Адным з асноўных прымяненьняў срэбра зьяўляецца выраб фатаматэрыялаў. Чыстае срэбра не таксічнае. Срэбра выкарыстоўваецца ў стаматалягічных стопках. Срэбра мае антысэптычны эфэкт і забівае мікаарганізмы, не прыносячы шкоды вышэйшым арганізмам. Важнае значэньне маюць стопкі срэбра. У ювэлірных і іншых вырабах, для якіх важны прыгожы выгляд, выкарыстоўваецца стэрлінг — стопак срэбра, які ўтрымлівае 92,5% срэбра, астатняе - медзь ці іншы мэтал.

Крыніцы

^ CRC Handbook of chemistry and physics / edited by William M. Haynes. — 96th edition. — CRC press, 2015. — С. 4-33. — ISBN 1482260972

Літаратура

Казаков, Б. И. Осколки Луны : [О серебре]. — М.: 1991. — 140 с. — ISBN 5-07-001315-7
Серабро // БЭ. — Мн.: 2002 Т. 14.
Бабичев, А. П.; Бабушкина, Н. А.; Братковский, А. М. и др. Физические величины: Справочник / Под. ред. И. С. Григорьева, Е. З. Мейлихова. — М.: 1991. — С. 99.

Вонкавыя спасылкі

Срэбра — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Mark Winter Silver (анг.) WebElements Periodic Table. The University of Sheffield.

[1] CRC Handbook of chemistry and physics / edited by William M. Haynes. — 96th edition. — CRC press, 2015. — С. 4-33. — ISBN 1482260972

[1]

@@ Радок 9: / Радок 9: @@
 |Зьверху = [[Медзь|Cu]]
 |Апісаньне выгляду = бліскучы белы [[мэтал]]
-|Выява = {{#property:P18}}
 |Выява2 =
 |Катэгорыя = Пераходныя мэталы
@@ Радок 18: / Радок 17: @@
 |Канфігурацыя электронаў = [Kr] 4d<sup>10</sup> 5s<sup>1</sup>
 |Электронаў у абалонцы = 2, 8, 18, 18, 1
+|Шчыльнасьць пры пакаёвай тэмпэратуры =10,50
 |Тэмпэратура плаўленьня Ц =961,78
 |Тэмпэратура кіпеньня Ц =2162
 | Ступені атляняньня = +1, +2
+| Цеплаправоднасьць = 430
+| Ізатопы =
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>107</sup>Ag {{!}}{{!}} '''51,84'''
+{{!}} colspan="4" {{!}} <sup>107</sup>Ag зьяўляецца стабільным пры 60 нэўтронах
+{{!}}-----
+{{!}} <sup>109</sup>Ag {{!}}{{!}} 48,16
+{{!}} colspan="4" {{!}} <sup>109</sup>Ag зьяўляецца стабільным пры 62 нэўтронах
 }}
-'''Срэбра''' ({{мова-la|Argentum}}, ад англа-саксонскага Sedlfor siolfur) '''Ag''' — [[хімічны элемэнт]] 11 групы [[Пэрыядычная сыстэма элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]] (паводле старой клясыфікацыі — першай пабочнай падгрупы); атамны нумар 47. Бліскучы белы [[мэтал]]. Срэбра крыху цьвярдзейшае за золата. Срэбра - коўкі мэтал. Срэбра разам з золатам і палядам адносіцца да [[Высакародныя мэталы|высакародных мэталаў]]. Срэбра больш актыўна ўступае ў хімічныя рэакцыі, калі параўнаць з золатам і палядам. Срэбра - найлепшы праваднік электрычнасьці і цяпла сярод усіх мэталаў. Таксама срэбра мае найменшы кантактны супор. Срэбра не акісльяецца на паветры і ў вадзе, але цямнее ў прысутнасьці [[азон]]а, сульфіду вадарода ці паветра з [[серка]]й. Срэбра вядомае са старажытнасьці. Яно згадваецца ў [[Кніга Роду|кнізе Роду]]. Архэалягічныя знаходкі ў [[Малая Азія|Малой Азіі]] і на астравах [[Эгейскае мора|Эгейскага мора]] сьведчаць пра тое, што людзі навучыліся аддзяляць срэбра ад волава не пазьней за [[3 тысячагодзьдзе да н. э.|3000 г да н. э.]] Адным з спосабаў атрыманьня срэбра зьяўляецца электроліз медзі. Срэбра ачышчаюць да 99,9%. Таксама існуе срэбра чысьцінёй да 99,999+%.
+'''Срэбра''' (Ag, {{мова-la|Argentum}}, ад англа-саксонскага Sedlfor siolfur) '''Ag''' — [[хімічны элемэнт]] 11 групы [[Пэрыядычная сыстэма элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]] (паводле старой клясыфікацыі — першай пабочнай падгрупы); атамны нумар 47. Бліскучы белы [[мэтал]]. Срэбра крыху цьвярдзейшае за золата. Срэбра - коўкі мэтал. Срэбра — [[Высакародныя мэталы|высакародны мэтал]]. Срэбра больш хімічна актыўнае за золата і, магчыма, [[паляд]]. Срэбра мае найбольшую электраправоднасьць і цеплаправоднасьць сярод усіх мэталаў. Срэбра мае найменшы кантактны супор. Срэбра не акісльяецца на паветры і ў вадзе, але цямнее ў прысутнасьці [[азон]]а, [[Серкавадародная кісьля|серкавадароднай кісьлі]] ці паветра з [[серка]]й. Срэбра вядомае са старажытнасьці. Яно згадваецца ў [[Кніга Роду|кнізе Роду]]. Архэалягічныя знаходкі ў [[Малая Азія|Малой Азіі]] і на астравах [[Эгейскае мора|Эгейскага мора]] сьведчаць пра тое, што людзі навучыліся аддзяляць срэбра ад волава не пазьней за [[3 тысячагодзьдзе да н. э.|3000 г да н. э.]] Адным з спосабаў атрыманьня срэбра зьяўляецца электроліз медзі. Срэбра ачышчаюць да 99,9%. Таксама існуе срэбра чысьцінёй да 99,999+%<ref>{{Кніга|загаловак=CRC Handbook of chemistry and physics|адказны=edited by William M. Haynes|выданьне=96th edition|выдавецтва=CRC press|год=2015|isbn=1482260972|старонкі=4-33}}</ref>.
 == Прыродныя крыніцы ==
-Разам з цынай, медзьдзю, цынкам, ртуцьцю, антымонам, аршэньнікам і золатам, срэбра самы важны элемэнт для патрэб чалавецтва. Але ўсе гэтыя элемэнты адны з самых рэдкіх у зямной кары. Паводле распаўсюджанасьці ў зямной кары займае 67-е месца сярод элемэнтаў. Самароднае срэбра і яго мінэралы (аргэніт Ag<sub>2</sub>S і кэраргірыт AgCl) — рэдкія, асноўная маса срэбра атрымліваецца пры дабываньні іншых мэталаў, [[волава]], [[медзь|медзі]], золата. Буйныя радовішчы срэбных руд — у [[Мэксыка|Мэксыцы]], [[ЗША]], Канадзе, Пэру.
+Разам з цынай, ртуцьцю, антымонам, аршэньнікам, срэбра важны элемэнт для патрэб чалавецтва. Паводле распаўсюджанасьці ў зямной кары займае 67-е месца сярод элемэнтаў. Самароднае срэбра і яго мінэралы (аргэніт Ag<sub>2</sub>S і кэраргірыт AgCl) — рэдкія, асноўная маса срэбра атрымліваецца пры дабываньні іншых мэталаў: руд [[волава]], руд волава з цынкам, [[медзь|медзі]], радовішчаў золата, медна-ніклеваых руд. Сярод краін заходняга паўшар'я буйныя вытворцы срэбра — [[Мэксыка]], [[ЗША]], Канада ды Пэру.
 == Прымяненьне ==
-Срэбра ўжываецца ў спэцыяльным хімічным абсталяваньні і апаратуры для харчовай прамысловасьці, у якасьці пакрыцьця дэталяў адказнага прызначэньня ў электроніцы і радыётэхніцы. Адным з асноўных прымяненьняў срэбра зьяўляюцца фатаматэрыялы. 30% усяго срэбра ў ЗША ідзе менавіта для гэтага. Срэбра выкарыстоўваецца ў стаматалягічных стопках. Ювэлірныя вырабы. Важнае значэньне маюць [[стопак|стопкі]] з срэбрам. У ювэлірных вырабах і іншых вырабах, для якіх важны прыгожы выгляд, выкарыстоўваецца стопак срэбра, які завецца стэрлінг. Ён утрымлівае 92,5% срэбра, астатняе - медзь ці які-небудзь іншы мэтал.
+Гістарычна срэбра выкарыстоўвалася для вырабу [[Манэта|манэт]] ў шматлікіх краінах сьвету. Срэбра ўжываецца ў спэцыяльным хімічным абсталяваньні і апаратуры для харчовай прамысловасьці, у якасьці пакрыцьця дэталяў адказнага прызначэньня ў электроніцы і радыётэхніцы. Адным з асноўных прымяненьняў срэбра зьяўляецца выраб фатаматэрыялаў. Чыстае срэбра не таксічнае. Срэбра выкарыстоўваецца ў стаматалягічных стопках. Срэбра мае [[антысэптык|антысэптычны]] эфэкт і забівае мікаарганізмы, не прыносячы шкоды вышэйшым арганізмам. Важнае значэньне маюць [[стопак|стопкі]] срэбра. У ювэлірных і іншых вырабах, для якіх важны прыгожы выгляд, выкарыстоўваецца стэрлінг — стопак срэбра, які ўтрымлівае 92,5% срэбра, астатняе - медзь ці іншы мэтал.
+== Крыніцы ==
+{{Крыніцы}}
 == Літаратура ==
-* Казаков, Борис Игнатьевич. Осколки Луны : [О серебре]. — М. : Знание, 1991. — 140,[3] с. : ил. — ISBN 5-07-001315-7{{ref-ru}}
+* {{Кніга||аўтар=Казаков, Б. И.|загаловак=Осколки Луны : [О серебре]|месца=М.|выдавец=Знание|год=1991|старонак=140|isbn=5-07-001315-7}}
 * Серабро // {{Літаратура/БелЭн|14к}}
-* Физические величины: Справочник / А. П. Бабичев, Н. А. Бабушкина, А. М. Братковский и др.; Под. ред. И. С. Григорьева, Е. З. Мейлихова. — М.:Энергоатомиздат, 1991. С.99.{{ref-ru}}
+* {{Кніга|загаловак=Физические величины: Справочник|аўтар=Бабичев, А. П.; Бабушкина, Н. А.; Братковский, А. М. и др.|адказны=Под. ред. И. С. Григорьева, Е. З. Мейлихова|месца=М.|выдавец=Энергоатомиздат|год=1991|старонкі=99}}
-* {{Кніга|загаловак=CRC Handbook of chemistry and physics|адказны=Editor-in-chief: David R. Lide|выданьне=84th edition 2003-2004|выдавецтва=CRC press|год=2003|старонак=2616|isbn=0849304849}}
 == Вонкавыя спасылкі ==
 {{Commons}}
+* {{Спасылка|аўтар=Mark Winter|url=https://www.webelements.com/silver/|назва праекту=WebElements Periodic Table|загаловак=Silver|мова=en|выдавец=The University of Sheffield}}
 {{Пэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў}}