Людвік Зьвяждоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 22:59, 17 красавіка 2020

Людвік Зьвяждоўскі (прозьвішча Тапор 11 сьнежаня 1829^[1], Вільня^[a] — 23 лютага 1864, мястэчка Апатаў, Калішскае ваяводзтва, Царства Польскае) — капітан расейскай арміі, сябра тайнага таварыства Зыгмунта Серакоўскага, удзельнік паўстаньня 1863—1864 гадоў.

Біяграфія

Нарадзіўся ў Вільні ў сям’і чыноўніка^[3]. У войску з 1845. Скончыў Акадэмію Генштаба ў Санкт-Пецярбурзе ў чыне паручніка інжынэрных войск. З 1860 г. на службе ў Вільні. Быў прадстаўніком «чырвоных» ў Вільні. Да кастрычніка 1862 году ўзначальваў віленскі паўстанцкі цэнтар (Камітэт Руху, Літоўскі правінцыяльны камітэт), меў уплыў на таварыства рускіх афіцэраў ў Польшчы. Пасьля быў пераведзены ў Маскву^[3]. Падчас паўстаньня камандаваў паўстанцкім аддзелам у Магілёўскай губэрні, які быў сабраны з студэнтаў Горы-Горацкі земляробчага інстытута. Яму нават удалося на непрацяглы тэрмін захапіць Горкі. 6 траўня 1863 ягоны аддзел уступіў у бой з расейскімі войскамі і пацярпеў паразу. Сутыкнуўшыся зь нядобразычлівасьцю ды нежаданьнем ваяваць з боку тутэйшых жыхароў, распусьціў свой аддзел ды выехаў у Царства Польскае.^[4] Тут быў прызначаны галоўнакамандуючым войскамі Сандамірскага ваяводзтва, а таксама — кіраўніком дывізіі кракаўскай II-га Корпусу. Удзельнік другой бітвы пад мястэчкам Апатаў 21 лютага 1864 году.

Паранены ў баі, захоплены на наступны дзень казачым патрулём, быў пакараны на сьмерць на рынку ў мястэчку Апатаў 23 лютага 1864 году^[b]^[2].

Крыніцы й заўвагі

^ Кісялёў Г.В. Звяждоўскі Людвік Міхайлавіч //Энцыкляпэдыя гісторыі Беларусі. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — 527 с.: іл. ISBN 985-11-0041-2. - c.435
^ ^а ^б Біяграфія Зьвяждоўскага на старонках «Wielkiej Encyklopedii Powrzechnej»
^ ^а ^б Людвік Міхайлавіч Звяждоўскі (1829—1864). «Тапор»// «Сьвіслацкія аркушы»
^ В. Недѣля безпорядковъ въ Могилевской губерніи въ 1863 г. / М. Катковъ // Русскій вѣстникъ : часопіс. — Москва: Катковъ и Ко, ноябрь 1864. — Т. 54. — С. 322 – 360.

Заўвагі

^ Паводле іншых зьвестках таксама можа быць 1825^[2] або 1830.
^ Паводле іншых звестак 27 лютага 1864.

Літаратура

Усевалад Ігнатоўскі. 1863 год на Беларусі : нарыс падзей / пад агульнай рэдакцыяй Прэзыдыуму інстытуту. — Запіскі аддзела гуманітарных навук Беларускай Акадэміі навук. Кн. 13. Працы Інстытуту гістарычных навук.. — Менск: Беларуская Акадэмiя навук. Інстытут гістарычных навук., 1930. — Т. 5. — С. 73, 82—84, 95, 97, 107, 120, 122, 136—142, 203, 220. — 276 с.
Кісялёў Г.В. Звяждоўскі Людвік Міхайлавіч //Энцыкляпэдыя гісторыі Беларусі. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — 527 с.: іл. ISBN 985-11-0041-2. — c.435.
ZWIERZDOWSKI Ludwik // Wielka Encyklopedia Powszechna.Wyd. PWN 1969. T.12. Usa-Ż. (пол.)
Stefan Kotarski „Opatów w latach 1861 – 1864” . — Opatów,1935. (пол.)
Stefan Cieszkowski „Pomnik Majora Ludwika Zwierzdowskiego” // „Ziemi Opatowskiej”. — 1988. — №4. (пол.)

Вонкавыя спасылкі

Біяграфія Зьвяждоўскага на старонках «Wielkiej Encyklopedii Powrzechnej» (пол.)
Жыцяпіс маёра Людвіка «Топор»-Зьвяждоўскага, героя бітвы Апатоўскай (пол.)
Людвік Міхайлавіч Звяждоўскі (1829-1864). "Тапор"// "Сьвіслацкія аркушы"
Ліўшыц, Уладзімір. Адзін з герояў рамана Караткевіча. Паглядзіце на гісторыю кіраўніка горацкіх паўстанцаў у 1863-1864 гадах // https://horki.info/news/13504.html

[1] Кісялёў Г.В. Звяждоўскі Людвік Міхайлавіч //Энцыкляпэдыя гісторыі Беларусі. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — 527 с.: іл. ISBN 985-11-0041-2. - c.435

[nasz-czas.lt-2] а ^б Біяграфія Зьвяждоўскага на старонках «Wielkiej Encyklopedii Powrzechnej»

[arkushy.narod.ru-4] а ^б Людвік Міхайлавіч Звяждоўскі (1829—1864). «Тапор»// «Сьвіслацкія аркушы»

[5] В. Недѣля безпорядковъ въ Могилевской губерніи въ 1863 г. / М. Катковъ // Русскій вѣстникъ : часопіс. — Москва: Катковъ и Ко, ноябрь 1864. — Т. 54. — С. 322 – 360.

[3] Паводле іншых зьвестках таксама можа быць 1825^[2] або 1830.

[6] Паводле іншых звестак 27 лютага 1864.

[1]

[a]

[3]

[4]

[b]

[2]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
+[[Файл:Ludvik Źviaždoŭski. Людвік Зьвяждоўскі (1856-63).jpg|150px|значак|Людвік Зьвяждоўскі]]
-[[Файл:Opatow pomnik zwierzdowski.jpg|150px|thumb|right|Помнік Людвіку Зьвяждоўскаму ў мястэчку Апатоў]]
 '''Людвік Зьвяждоўскі''' (прозьвішча '''Тапор''' 11 сьнежаня 1829<ref>Кісялёў Г.В. Звяждоўскі Людвік Міхайлавіч //[[Энцыкляпэдыя гісторыі Беларусі]]. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — 527 с.: іл. ISBN 985-11-0041-2. - c.435</ref>, [[Вільня]]{{Заўвага|Паводле іншых зьвестках таксама можа быць 1825<ref name="nasz-czas.lt">[http://www.nasz-czas.lt/Fundacja/Wilnianie_w_publ/Wilnianie04_.html Біяграфія Зьвяждоўскага на старонках «Wielkiej Encyklopedii Powrzechnej»]</ref> або 1830.}} — 23 лютага 1864, [[мястэчка]] Апатаў, [[Калішскае ваяводзтва]], [[Царства Польскае]]) — капітан расейскай арміі, сябра тайнага таварыства [[Зыгмунт Серакоўскі|Зыгмунта Серакоўскага]], удзельнік [[паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня 1863—1864 гадоў]].
 == Біяграфія ==
+[[Файл:Opatow pomnik zwierzdowski.jpg|150px|thumb|right|Помнік Людвіку Зьвяждоўскаму ў мястэчку Апатоў]]
 Нарадзіўся ў [[Вільня|Вільні]] ў сям’і чыноўніка<ref name="arkushy.narod.ru">[http://arkushy.narod.ru/kalinouski/figures/zviazhdouski.htm Людвік Міхайлавіч Звяждоўскі (1829—1864). «Тапор»// «Сьвіслацкія аркушы»]</ref>. У войску з 1845. Скончыў Акадэмію Генштаба ў [[Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбурзе]] ў чыне паручніка інжынэрных войск. З 1860 г. на службе ў Вільні. Быў прадстаўніком [[Чырвоныя (паўстаньне 1863—1864 гадоў)|«чырвоных»]] ў Вільні. Да кастрычніка 1862 году ўзначальваў віленскі паўстанцкі цэнтар (Камітэт Руху, Літоўскі правінцыяльны камітэт), меў уплыў на таварыства рускіх афіцэраў ў Польшчы. Пасьля быў пераведзены ў [[Масква|Маскву]]<ref name="arkushy.narod.ru"/>. Падчас паўстаньня камандаваў паўстанцкім аддзелам у [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]], які быў сабраны з студэнтаў [[Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія|Горы-Горацкі земляробчага інстытута]]. Яму нават удалося на непрацяглы тэрмін захапіць [[Горкі]]. 6 траўня 1863 ягоны аддзел уступіў у бой з расейскімі войскамі і пацярпеў паразу. Сутыкнуўшыся зь нядобразычлівасьцю ды нежаданьнем ваяваць з боку тутэйшых жыхароў, распусьціў свой аддзел ды выехаў у [[Царства Польскае]].<ref>{{артыкул|аўтар =В.  | частка = |загаловак =Недѣля безпорядковъ въ Могилевской губерніи въ 1863 г. |арыгінал = |спасылка =|адказны =М. Катковъ|выданьне=Русскій вѣстникъ|тып=часопіс|месца=[[Масква|Москва]] |выдавецтва=Катковъ и Ко|год= ноябрь 1864|выпуск=|том=54|нумар= | старонкі=322 – 360 |isbn=}}</ref> Тут быў прызначаны галоўнакамандуючым войскамі Сандамірскага ваяводзтва, а таксама — кіраўніком дывізіі кракаўскай II-га Корпусу. Удзельнік [[Другая бітва пад Апатавам|другой бітвы пад мястэчкам Апатаў]] 21 лютага [[1864 год]]у.