Смаленскі павет: розьніца паміж вэрсіямі
д (GR) File renamed: File:Mierlina. Мерліна, Прачысьценская (Lauvergne, 1840).jpg → File:Mierlina, Pračyścienskaja. Мерліна, Прачысьценская (Lauvergne, 1840).jpg name unification by uploader |
пунктуацыя |
||
Радок 52: | Радок 52: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
[[Файл:Smalensk. Смаленск (1701-50).jpg|150px|значак|зьлева|Смаленск, да 1750]] |
[[Файл:Smalensk. Смаленск (1701-50).jpg|150px|значак|зьлева|Смаленск, да 1750 г.]] |
||
У |
У 1613 годзе [[Сойм Вялікага Княства Літоўскага|Вальны сойм]] аднавіў Смаленскае ваяводзтва ў складзе Вялікага Княства Літоўскага, што вызнала [[Маскоўская дзяржава]] пры складаньні [[Дэвулінскае замірэньне|Дэвулінскага замірэньня]] (1618 год)<ref>[[Валеры Пазднякоў|Пазднякоў В.]] Смаленскае ваяводства // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 598.</ref>. У 1625 годзе ўтварыліся Старадубскі і Смаленскі паветы, у склад апошняга ўвайшлі Смаленскі, Вельскі, Дарагабускі, Рослаўскі, Сярпейскі, Невельскі, Себескі і Краснагорскі «ўезды» (колішнія адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавы]])<ref>Думин С. [http://www.heraldik.ru/books/statyi/smolensk_voevod.htm Гербы городов Смоленского воеводства Речи Посполитой] // Вестник геральдиста. № 1 (4), 1991.</ref>. |
||
У |
У 1633 годзе з Смаленскага вылучыўся [[Невельскі павет]], скасаваны аднак у 1634 годзе. Паводле ўмоваў [[Палянаўскі мір|Палянаўскага міру]] (1634 год), у складзе Маскоўскай дзяржавы апынулася Сярпейская воласьць. У 1638 годзе Невельская, Себеская і Краснагорская воласьці перайшлі да [[Полацкае ваяводзтва|Полацкага ваяводзтва]]. |
||
У [[Вайна 1654—1667 гадоў|вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай]] ( |
У [[Вайна 1654—1667 гадоў|вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай]] (1654—1667) маскоўскія войскі захапілі Смаленшчыну. Згодна з [[Андрусаўскае замірэньне|Андрусаўскім замірэньнем]] (1667 год) тэрыторыя павету апынулася пад уладай [[Маскоўская дзяржава|Масквы]]. Аднак у Вялікім Княстве Літоўскім працягвалі існаваць намінальныя павятовыя пасады, смаленская шляхта-выгнанцы зьбіралася на павятовыя соймікі ў [[Вільня|Вільні]]. |
||
== Ураднікі == |
== Ураднікі == |
||
Радок 89: | Радок 89: | ||
<gallery widths=150 heights=150 class="center"> |
<gallery widths=150 heights=150 class="center"> |
||
Smalensk, Jezuicki. Смаленск, Езуіцкі (1636).jpg|Езуіцкі калегіюм у Смаленску |
Smalensk, Jezuicki. Смаленск, Езуіцкі (1636).jpg|Езуіцкі калегіюм у Смаленску |
||
Smalensk, Sabornaja hara. Смаленск, Саборная гара (1924).jpg|Прачысьценская саборная царква |
Smalensk, Sabornaja hara. Смаленск, Саборная гара (1924).jpg|Прачысьценская саборная царква з элемэнтамі [[Магілёўскае барока|магілёўскага барока]]<ref>[[Антон Астаповіч]]. [http://planetabelarus.by/articles/1079-mogilevskaya-oblast/4454-padnyapro-skiya-tserkvy-pragazhosts-magilye-skaga-baroka Падняпроўскія цэрквы — прыгажосць магілёўскага барока], [http://planetabelarus.by planetabelarus.by]</ref> |
||
Smalensk, Ušeścienski, Sabornaja. Смаленск, Ушэсьценскі, Саборная (1924) (2).jpg|Саборная царква Ўшэсьценскага манастыра |
Smalensk, Ušeścienski, Sabornaja. Смаленск, Ушэсьценскі, Саборная (1924) (2).jpg|Саборная царква Ўшэсьценскага манастыра |
||
Smalensk, Śvirskaja. Смаленск, Сьвірская (J. Kletnova, 1908-23).jpg|Сьвірская царква |
Smalensk, Śvirskaja. Смаленск, Сьвірская (J. Kletnova, 1908-23).jpg|Сьвірская царква |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
== Крыніцы == |
== Крыніцы == |
||
{{Крыніцы}} |
{{Крыніцы|2}} |
||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
Вэрсія ад 23:46, 12 лютага 2020
Смаленскі павет | |
Агульныя зьвесткі | |
---|---|
Краіна | Вялікае Княства Літоўскае |
Статус | павет[d] |
Адміністрацыйны цэнтар | Смаленск |
Старосты | Старосты смаленскія |
Час існаваньня | 1625—1667 |
Месцазнаходжаньне Смаленскага павету | |
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы |
Смале́нскі паве́т — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Смаленскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага. Сталіца — места Смаленск.
Месты: Белы, Дарагабуж, Ельня, Красны, Рослаў, Сярпейск.
Гісторыя
У 1613 годзе Вальны сойм аднавіў Смаленскае ваяводзтва ў складзе Вялікага Княства Літоўскага, што вызнала Маскоўская дзяржава пры складаньні Дэвулінскага замірэньня (1618 год)[1]. У 1625 годзе ўтварыліся Старадубскі і Смаленскі паветы, у склад апошняга ўвайшлі Смаленскі, Вельскі, Дарагабускі, Рослаўскі, Сярпейскі, Невельскі, Себескі і Краснагорскі «ўезды» (колішнія адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі Маскоўскай дзяржавы)[2].
У 1633 годзе з Смаленскага вылучыўся Невельскі павет, скасаваны аднак у 1634 годзе. Паводле ўмоваў Палянаўскага міру (1634 год), у складзе Маскоўскай дзяржавы апынулася Сярпейская воласьць. У 1638 годзе Невельская, Себеская і Краснагорская воласьці перайшлі да Полацкага ваяводзтва.
У вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай (1654—1667) маскоўскія войскі захапілі Смаленшчыну. Згодна з Андрусаўскім замірэньнем (1667 год) тэрыторыя павету апынулася пад уладай Масквы. Аднак у Вялікім Княстве Літоўскім працягвалі існаваць намінальныя павятовыя пасады, смаленская шляхта-выгнанцы зьбіралася на павятовыя соймікі ў Вільні.
Ураднікі
- Асноўны артыкул: Старосты смаленскія
Мясцовая шляхта абірала двух паслоў на Вальны сойм і двух дэпутатаў на Галоўны Трыбунал.
Галерэя
Драўляная сакральная архітэктура
-
Прачысьценская царква ў Красным
-
Мікольская царква ў Зьвяровічах
-
Прачысьценская царква ў Мерліне
-
Мікольская царква ў Ядрэвічах
-
Неідэнтыфікаваная царква каля Краснага
-
Неідэнтыфікаваная царква каля Краснага
-
Неідэнтыфікаваная царква каля Краснага
Мураваная сакральная архітэктура
-
Смаленская ратуша
-
Смаленскія гарадзкія ўмацаваньні
-
Каралеўскі бастыён у Смаленску
-
Кляштар бэрнардынаў у Смаленску
-
Езуіцкі калегіюм у Смаленску
-
Прачысьценская саборная царква з элемэнтамі магілёўскага барока[4]
-
Саборная царква Ўшэсьценскага манастыра
-
Сьвірская царква
Крыніцы
- ^ Пазднякоў В. Смаленскае ваяводства // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 598.
- ^ Думин С. Гербы городов Смоленского воеводства Речи Посполитой // Вестник геральдиста. № 1 (4), 1991.
- ^ Ширяев С. Д. Этюды по истории архитектуры Смоленска и белорусской Смоленщины. — Смоленск, 1924.
- ^ Антон Астаповіч. Падняпроўскія цэрквы — прыгажосць магілёўскага барока, planetabelarus.by
Літаратура
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
|