Смаленскі павет: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 66: Радок 66:


== Галерэя ==
== Галерэя ==
=== Драўляная сакральная архітэктура ===
<center><gallery caption="Помнікі драўлянага дойлідзтва" widths=150 heights=150 perrow="4">
<gallery caption="Помнікі драўлянага дойлідзтва" widths=150 heights=150 class="center">
Smalensk, Sabornaja. Смаленск, Саборная (1701-50).jpg|Саборная царква ў Смаленску, выкананая ў стылі цэркваў [[Віцебскі павет|Віцебшчыны]] і [[Аршанскі павет|Аршаншчыны]]<ref>Ширяев С. Д. Этюды по истории архитектуры Смоленска и белорусской Смоленщины. — Смоленск, 1924.</ref>
Smalensk, Sabornaja. Смаленск, Саборная (1701-50).jpg|Саборная царква ў Смаленску, выкананая ў стылі цэркваў [[Віцебскі павет|Віцебшчыны]] і [[Аршанскі павет|Аршаншчыны]]<ref>Ширяев С. Д. Этюды по истории архитектуры Смоленска и белорусской Смоленщины. — Смоленск, 1924.</ref>
Krasny, Pračyścienskaja. Красны, Прачысьценская (1924).jpg|Прачысьценская царква ў Красным
Krasny, Pračyścienskaja. Красны, Прачысьценская (I. Gunst, 1850).jpg|Прачысьценская царква ў Красным
Źviarovičy, Mikolskaja. Зьвяровічы, Мікольская (1924).jpg|Мікольская царква ў Зьвяровічах
Źviarovičy, Mikolskaja. Зьвяровічы, Мікольская (1924).jpg|Мікольская царква ў Зьвяровічах
Mierlina. Мерліна, Прачысьценская (Lauvergne, 1840).jpg|Прачысьценская царква ў Мерліне
</gallery>
<gallery widths=150 heights=150 class="center">
Jadrevičy, Mikolskaja. Ядрэвічы, Мікольская (1924).jpg|Мікольская царква ў Ядрэвічах
Jadrevičy, Mikolskaja. Ядрэвічы, Мікольская (1924).jpg|Мікольская царква ў Ядрэвічах
Smalenščyna. Смаленшчына (I. Gunst, 1850) (2).jpg|Неідэнтыфікаваная царква каля Краснага
</gallery></center>
Smalenščyna. Смаленшчына (I. Gunst, 1850).jpg|Неідэнтыфікаваная царква каля Краснага
Smalenščyna. Смаленшчына (I. Gunst, 1850) (3).jpg|Неідэнтыфікаваная царква каля Краснага
</gallery>


=== Мураваная сакральная архітэктура ===
<center><gallery caption="Помнікі мураванага дойлідзтва" widths=150 heights=150 perrow="4">
<gallery caption="Помнікі мураванай архітэктуры" widths=150 heights=150 class="center">
Smalenskaja ratuša. Смаленская ратуша.jpg|Смаленская ратуша
Smalenskaja ratuša. Смаленская ратуша.jpg|Смаленская ратуша
Smalensk. Смаленск (1610).jpg|Смаленскія гарадзкія ўмацаваньні
Smalensk. Смаленск (1610).jpg|Смаленскія гарадзкія ўмацаваньні
Smolensk fortress wall 13.jpg|Каралеўскі бастыён, Смаленск
Smalensk, Karaleŭski. Смаленск, Каралеўскі (1890).jpg|Каралеўскі бастыён у Смаленску
Smalensk, Bernardynski. Смаленск, Бэрнардынскі (1636).jpg|Кляштар бэрнардынаў у Смаленску
Stairs to the cathedral hill in Smolensk 2.jpg|Прачысьценская саборная царква з элемэнтамі [[Магілёўскае барока|магілёўскага барока]]<ref>[[Антон Астаповіч]]. [http://planetabelarus.by/articles/1079-mogilevskaya-oblast/4454-padnyapro-skiya-tserkvy-pragazhosts-magilye-skaga-baroka Падняпроўскія цэрквы — прыгажосць магілёўскага барока], [http://planetabelarus.by planetabelarus.by]</ref>
</gallery></center>
</gallery>
<gallery widths=150 heights=150 class="center">
Smalensk, Jezuicki. Смаленск, Езуіцкі (1636).jpg|Езуіцкі калегіюм у Смаленску
Smalensk, Sabornaja hara. Смаленск, Саборная гара (1924).jpg|Прачысьценская саборная царква ў Смаленску з элемэнтамі [[Магілёўскае барока|магілёўскага барока]]<ref>[[Антон Астаповіч]]. [http://planetabelarus.by/articles/1079-mogilevskaya-oblast/4454-padnyapro-skiya-tserkvy-pragazhosts-magilye-skaga-baroka Падняпроўскія цэрквы — прыгажосць магілёўскага барока], [http://planetabelarus.by planetabelarus.by]</ref>
Smalensk, Ušeścienski, Sabornaja. Смаленск, Ушэсьценскі, Саборная (1924) (2).jpg|Саборная царква Ўшэсьценскага манастыра ў Смаленску
Smalensk, Śvirskaja. Смаленск, Сьвірская (J. Kletnova, 1908-23).jpg|Сьвірская царква
</gallery>


== Крыніцы ==
== Крыніцы ==

Вэрсія ад 14:48, 12 лютага 2020

Смаленскі павет
Агульныя зьвесткі
Краіна Вялікае Княства Літоўскае
Статус павет[d]
Адміністрацыйны цэнтар Смаленск
Старосты Старосты смаленскія
Час існаваньня 16251667
Месцазнаходжаньне Смаленскага павету
Смаленскі павет на мапе
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Смале́нскі паве́т — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Смаленскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага. Сталіца — места Смаленск.

Месты: Белы, Дарагабуж, Ельня, Красны, Рослаў, Сярпейск.

Гісторыя

Смаленск, да 1750

У 1613 Вальны сойм аднавіў Смаленскае ваяводзтва ў складзе Вялікага Княства Літоўскага, што вызнала Маскоўская дзяржава пры складаньні Дэвулінскага замірэньня (1618)[1]. У 1625 утварыліся Старадубскі і Смаленскі паветы, у склад апошняга ўвайшлі Смаленскі, Вельскі, Дарагабускі, Рослаўскі, Сярпейскі, Невельскі, Себескі і Краснагорскі «ўезды» (колішнія адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі Маскоўскай дзяржавы)[2].

У 1633 з Смаленскага вылучыўся Невельскі павет, скасаваны аднак у 1634. Паводле ўмоваў Палянаўскага міру (1634), у складзе Маскоўскай дзяржавы апынулася Сярпейская воласьць. У 1638 Невельская, Себеская і Краснагорская воласьці перайшлі да Полацкага ваяводзтва.

У вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай (16541667) маскоўскія войскі захапілі Смаленшчыну. Згодна з Андрусаўскім замірэньнем (1667) тэрыторыя павету апынулася пад уладай Масквы. Аднак у Вялікім Княстве Літоўскім працягвалі існаваць намінальныя павятовыя пасады, смаленская шляхта-выгнанцы зьбіралася на павятовыя соймікі ў Вільні.

Ураднікі

Асноўны артыкул: Старосты смаленскія

Мясцовая шляхта абірала двух паслоў на Вальны сойм і двух дэпутатаў на Галоўны Трыбунал.

Галерэя

Драўляная сакральная архітэктура

Мураваная сакральная архітэктура

Крыніцы

  1. ^ Пазднякоў В. Смаленскае ваяводства // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 598.
  2. ^ С. Думин. Гербы городов Смоленского воеводства Речи Посполитой // «Вестник геральдиста» № 1 (4), 1991.
  3. ^ Ширяев С. Д. Этюды по истории архитектуры Смоленска и белорусской Смоленщины. — Смоленск, 1924.
  4. ^ Антон Астаповіч. Падняпроўскія цэрквы — прыгажосць магілёўскага барока, planetabelarus.by

Літаратура