Касьцёл і калегіюм езуітаў (Бабруйск): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 23:15, 22 красавіка 2019

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл і калегіюм езуітаў
Езуіцкі касьцёл, абмеры 1800 г.
Краіна	Беларусь
Места	Бабруйск
Каардынаты	53°8′12.72″ пн. ш. 29°14′54.24″ у. д. / 53.1368667° пн. ш. 29.2484° у. д. / 53.1368667; 29.2484Каардынаты: 53°8′12.72″ пн. ш. 29°14′54.24″ у. д. / 53.1368667° пн. ш. 29.2484° у. д. / 53.1368667; 29.2484
Канфэсія	Каталіцкая царква
Архітэктурны стыль	барока
Дата заснаваньня	XVII ст.
Статус	Ахоўная зона
Касьцёл і калегіюм езуітаў на мапе Беларусі Касьцёл і калегіюм езуітаў
Касьцёл і калегіюм езуітаў на Вікісховішчы

Касьцёл і калегіюм езуітаў — помнік архітэктуры XVII—XVIII стагодзьдзяў у Бабруйску. Знаходзіцца ў Старым Месьце (цяпер тэрыторыя фартэцыі), на гістарычным Рынку. Твор архітэктуры барока. Разам з кляштарам быў цэнтрам Бабруйскае езуіцкае рэзыдэнцыі.

Комплекс складаўся з касьцёла, будынка калегіюму і гаспадарчых пабудоваў. У XIX ст. расейскія ўлады часткова зруйнавалі касьцёл і цалкам зьнішчылі калегіюм.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У 1615 годзе староста Пётра Трызна заснаваў у Бабруйску касьцёл. У 1625 годзе касьцёл перадалі езуітам. Сярод архітэктараў былі Уладзіслаў Дзягілевіч (1699—1700), Казімер Мацелякоўскі (1735—1736), Тамаш Жаброўскі (1746), Габрыэль Лянкевіч (1747—1748) і Францішак Карава (1757—1758). Вядома таксама пра ўдзел у будаваньні ў 1732—1747 гадох муляра Якуба Руофа.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год) касьцёл пэўны час працягваў дзейнічаць. Аднак пры будаваньні ў першай палове ХІХ ст. Бабруйскае крэпасьці ўлады Расейскай імпэрыі зачынілі касьцёл і карэнным чынам перабудавалі яго пад цэйхгаўз^[1] (зьнішчылі вежы). У 1885 годзе касьцёл дадаткова пацярпеў ад пажару.

Найноўшы час

За савецкім часам у будынку касьцёла была гаўптвахта.

Архітэктура

Помнік архітэктуры барока. Гэта 3-нэфавая базыліка без трансэпту. Над галоўным фасад узвышаліся дзьве вежы, на адной зь якіх быў гадзіньнік з боем, а на другой — матэматычны компас. Вежы падзяліліся на тры ярусы, паміж верхнімі чацьверыкамі зьмяшчаўся фігурны франтон з валютамі. Прэзьбітэрыюм меў паўкруглае завяршэньне, з бакоў вімы месьціліся дзьве сымэтрычныя закрысьціі.

Усярэдзіне нэфы перакрываліся цыліндрычнымі скляпеньнямі з распалубкамі на здвоеных падпружных арках, якім на фасадах адпавядалі здвоеныя пілястры, у чым можна бачыць прыкмету позьняга барока. Пры ўваходзе месьціўся «хор мураваны на 2 філярах з сходамі з абодвух бакоў». Невялікія хоры разьмяшчаліся таксама над закрысьціямі. Галоўны аўтар, які ўлучаў 8 позьнебарочных скульптураў сьвятых (у тым ліку скульптуры сьвятых Ігната, Бергіяша, Ксавэрыя, Станіслава), 6 бакавых аўтароў, амбон і ўсё сакральнае начыньне інтэр’еру былі драўлянымі. Яго зрабілі майстры Язэп Шыла і Антон Марціноўскі. Сьцены ўпрыгожвалі фрэскі, а сярод абразоў знаходзіліся сармацкія данатарскія партрэты караля Жыгімонта Вазы й Пятра Трызны^[2].

Крыніцы

^ Габрусь Т. Мураваныя харалы. — Менск, 2001. С. 158.
^ Габрусь Т. Мураваныя харалы. — Менск, 2001. С. 159.

Літаратура

Габрусь Т. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока. — Менск: «Ураджай», 2001. — 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X.

Вонкавыя спасылкі

Касьцёл і калегіюм езуітаў (Бабруйск) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] Габрусь Т. Мураваныя харалы. — Менск, 2001. С. 158.

[2] Габрусь Т. Мураваныя харалы. — Менск, 2001. С. 159.

[1]

[2]

@@ Радок 51: / Радок 51: @@
 == Гісторыя ==
 === Вялікае Княства Літоўскае ===
-[[Файл:Babrujsk, Rynak. Бабруйск, Рынак (1800) (2).jpg|значак|зьлева|Абмеры комплекса, 1800 г.]]
+[[Файл:Babrujsk, Rynak, Jezuicki. Бабруйск, Рынак, Езуіцкі (1800).jpg|значак|зьлева|Абмеры комплекса, 1800 г.]]
 У 1615 годзе [[Бабруйскае староства|староста]] [[Пётра Трызна]] заснаваў у Бабруйску касьцёл. У 1625 годзе касьцёл перадалі езуітам. Сярод архітэктараў былі [[Уладзіслаў Дзягілевіч]] (1699—1700), [[Казімер Мацелякоўскі]] (1735—1736), [[Тамаш Жаброўскі]] (1746), [[Габрыэль Лянкевіч]] (1747—1748) і [[Францішак Карава]] (1757—1758). Вядома таксама пра ўдзел у будаваньні ў 1732—1747 гадох муляра [[Якуб Руоф|Якуба Руофа]].