Аляксандар Квасьнеўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →‎Жыцьцяпіс: артаграфія
няма крыніц
Радок 1: Радок 1:
{{Няма крыніц}}
{{Палітык
{{Палітык
|імя = Аляксандар Квасьнеўскі
|імя = Аляксандар Квасьнеўскі
Радок 5: Радок 6:
|пасада = Прэзыдэнт Польшчы
|пасада = Прэзыдэнт Польшчы
|пачатак_тэрміну = 23 сьнежня 1995
|пачатак_тэрміну = 23 сьнежня 1995
|канец_тэрміну = 23 сьнежня 2000
|канец_тэрміну = 23 сьнежня 2005
|віцэ-прэзыдэнт =
|віцэ-прэзыдэнт =
|прэзыдэнт =
|прэм'ер-міністар =
|прэм'ер-міністар =
|папярэднік = [[Лех Валэнса]]
|папярэднік = [[Лех Валэнса]]
|наступнік =
|наступнік = [[Лех Качынскі]]
|пасада2 =
|пасада2 =
|пачатак_тэрміну2 = 23 сьнежня 2000
|пачатак_тэрміну2 =
|канец_тэрміну2 = 23 сьнежня 2005
|канец_тэрміну2 =
|папярэднік2 =
|папярэднік2 =
|наступнік2 = [[Лех Качынскі]]
|наступнік2 =
|прэзыдэнт2 =
|прэзыдэнт2 =
|дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|15|11|1954|1}}
|дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|15|11|1954|1}}
|месца_нараджэньня = [[Белагард]], [[Кашалінскае ваяводзтва]]
|месца_нараджэньня = [[Белагард]], [[Кашалінскае ваяводзтва]]
|дата_сьмерці =
|месца_сьмерці =
|выбарчая_акруга =
|выбарчая_акруга =
|нацыянальнасьць = [[палякі|паляк]]
|партыя = СЛД
|партыя = СЛД
|сужэнец = Яланта Квасьнеўская
|сужэнец = Яланта Квасьнеўская
|прафэсія = Вышэйшая
|прафэсія = Вышэйшая
|рэлігія = [[Атэізм]]
|подпіс = Aleksander Kwaśniewski signature.svg
|подпіс = Aleksander Kwaśniewski signature.svg
|камэнтар =
|камэнтар =
}}
}}
'''Аляксандар Квасьнеўскі''' ({{мова-pl|Aleksander Kwaśniewski}}; {{Нарадзіўся|15|11|1954}}, Бялагард, Кашалінскае ваяводзтва) — [[Польшча|польскі]] дзяржаўны і палітычны дзяяч, прэзыдэнт Польскай Рэспублікі 1995—2005 (перавыбраны ў 2000 на пяцігадовы тэрмін).
'''Аляксандар Квасьнеўскі''' ({{мова-pl|Aleksander Kwaśniewski}}; нарадзіўся {{Нарадзіўся|15|11|1954}} году, Бялагард, Кашалінскае ваяводзтва) — польскі дзяржаўны і палітычны дзяяч, прэзыдэнт [[Польшча|Польшчы]] ў 1995—2005 гадах.


== Жыцьцяпіс ==
== Жыцьцяпіс ==
Нарадзіўся ў Бялагардзе (Польшча). У часы [[ПНР|Польскай Народнай Рэспублікі]] зьяўляўся чальцом Сацыялістычнага саюза польскіх студэнтаў ({{Мова-pl|Socjalistyczny Związek Studentów Polskich|скарочана}}) і быў міністрам спорту ва ўрадзе ў 1980-х гадах. Пасьля скасаваньня Польскай Народнай Рэспублікі стаў правадыром левага крыла Сацыял-дэмакратычнай партыі Польшчы, пераемніцы былой кіруючай Польскай аб’яднанай рабочай партыі, а таксама адным з заснавальнікаў Дэмакратычнага левага альянсу.
Нарадзіўся ў Бялагардзе (Польшча). У часы [[ПНР|Польскай Народнай Рэспублікі]] зьяўляўся чальцом Сацыялістычнага зьвязу польскіх студэнтаў ({{Мова-pl|Socjalistyczny Związek Studentów Polskich|скарочана}}) і быў міністрам спорту ва ўрадзе ў 1980-х гадах. Пасьля скасаваньня Польскай Народнай Рэспублікі стаў кіраўніком левага крыла Сацыял-дэмакратычнай партыі Польшчы, пераемніцы былой кіруючай Польскай аб’яднанай рабочай партыі, а таксама адным з заснавальнікаў Дэмакратычнага левага альянсу.


Квасьнеўскі быў абраны на пасаду прэзыдэнта ў 1995 годзе, абыйшоўшы свайго суперніка, [[Лех Валэнса|Леха Валэнсу]]. Ён быў пераабраны на другі рок у 2000 годзе ў вырашальнай перамозе зь першага разу. Ягоны тэрмін скончыўся 23 сьнежня 2005 г., калі ён перадаў уладу свайму пераемніку, кансэрватару [[Лех Качыньскі|Леху Качыньскаму]].
Квасьнеўскі быў абраны на пасаду прэзыдэнта ў 1995 годзе, абыйшоўшы свайго суперніка [[Лех Валэнса|Леха Валэнсу]]. Ён быў пераабраны на другі тэрмін у 2000 годзе ў вырашальнай перамозе зь першага разу. Ягоны тэрмін скончыўся 23 сьнежня 2005 г., калі ён перадаў уладу свайму пераемніку, кансэрватару [[Лех Качынскі|Леху Качынскаму]].


== Сям’я і асабістае жыцьцё ==
== Сям’я і асабістае жыцьцё ==
Аляксандар Квасьнеўскі меў бацьку Зьдзіслава Квасьнеўскага (1921—1990), лекар па спэцыяльнасьці хірург, кіраўнік лячэбніцы ў Белагардзе для чыгуначнікаў, і матку Аляксандру (хатняя гаспадыня) да замужжа Балаш (1929—1995). У лістападзе 1979 А. Квасьнеўскі ажаніўся зь Ялантай Контай, якая нарадзіла Квасьнеўскаму дачку — Аляксандру (нар. 1981).
Аляксандар Квасьнеўскі меў бацьку Зьдзіслава Квасьнеўскага (1921—1990), лекар па спэцыяльнасьці хірург, кіраўнік лячэбніцы ў Белагардзе для чыгуначнікаў, і маці Аляксандру (хатняя гаспадыня) да замужжа Балаш (1929—1995). У лістападзе 1979 году А. Квасьнеўскі ажаніўся зь Ялантай Контай, якая нарадзіла Квасьнеўскаму дачку — Аляксандру (нар. 1981).


У юнацтве займаўся [[Лёгкая атлетыка|лёгкай атлетыкай]].
У юнацтве займаўся [[Лёгкая атлетыка|лёгкай атлетыкай]].

Аляксандар Квасьнеўскі заявіў, што ён [[Атэізм|атэіст]].


== Вучоба і праца ==
== Вучоба і праца ==
У 1973—1977 вучыўся на факультэце эканомікі транспарту ва ўнівэрсытэце [[Гданьск]]а. Ён ня ўсе экзамэны здаў, прадугледжаныя ў вучэбнай праграме і ня прадставіў дысэртацыю. У маладосьці ён быў актывістам сацыялістычнай грамады студэнтаў (урадавая арганізацыя (да 1982 г.)). Ён служыў у якасьці старшыні рады старшыняў, у прыватнасьці, унівэрсытэт Сацыялістычны саюз польскіх студэнтаў (ССПС) у 1976—1977, а затым падстаршыня аблсное рады ў Гданьску (1977—1979), член вышэйшых органаў ССПС (1977—1982). Ён быў галоўным рэдактарам "Тыднёвіка студэнта «і г. д.» (зь лістапада 1981 году па люты 1984 году), і рэдактарам штодзённага часопіса «Сьцягі нашай моладзі» (1984—1985).
У 1973—1977 вучыўся на факультэце эканомікі транспарту ва ўнівэрсытэце [[Гданьск]]у. Ён ня ўсе экзамэны здаў, прадугледжаныя ў вучэбнай праграме і ня прадставіў дысэртацыю. У маладосьці ён быў актывістам сацыялістычнай грамады студэнтаў (урадавая арганізацыя (да 1982 г.)). Ён служыў у якасьці старшыні рады старшыняў, у прыватнасьці, унівэрсытэт Сацыялістычны саюз польскіх студэнтаў (ССПС) у 1976—1977, а затым падстаршыня аблсное рады ў Гданьску (1977—1979), член вышэйшых органаў ССПС (1977—1982). Ён быў галоўным рэдактарам "Тыднёвіка студэнта «і г. д.» (зь лістапада 1981 году па люты 1984 году), і рэдактарам штодзённага часопіса «Сьцягі нашай моладзі» (1984—1985).


== Палітычная дзейнасць у Польскай Народнай Рэспубліцы ==
== Палітычная дзейнасць у Польскай Народнай Рэспубліцы ==
Квасьнеўскі быў сябрам партыі Польскай аб’яднанай рабочай (Камуністычнай партыі) з 1977 году (пакуль яе роспусьцілі ў 1990 годзе) служыў міністрам Рады міністраў маладзёвага ўрада Зьбігнева Мэснэра ў 1985—1987, затым старшынём моладзі і спорту (1987—1990). Ва ўрадзе Мечыслава Ракоўскага быў чальцом Прэзыдыюма ўрада і старшыні сацыяльна-палітычнага камітэта Рады Міністраў з кастрычніка 1988 па жнівень 1989. У 1988—1991 ён узначальваў Алімпійскі камітэт Польшчы. У 1985—1990 гадах ён быў чальцом прэзыдыюма Рады па абароне памяці барацьбы і пакутніцтва (ў 1988 Рады па ахове помнікаў барацьбы і пакутніцтва).Зь лютага па красавік 1989 году ён прыняў удзел у пленарным пасяджэньні Круглага Стала і Групы для прафсаюзнага плюралізму (старшыня групы, разам з Тадэвушам Мазавецкім і Рамуальдам Сасноўскі) у камандзе па рэформе палітычных пытаньняў і мясцовага самакіраваньня. На парлямэнцкіх выбарах ў 1989 годзе балатаваўся ў Сэнат ў ваяводзтве Кашалін, прайграў кандыдатам Грамадзянскай рады «Салідарнасьць» (атрыманай у 38,5% галасоў, самы вялікі працэнт сярод усіх кандыдатаў ПАРП у Сэнат Польшчы).
Квасьнеўскі быў сябрам партыі Польскай аб’яднанай рабочай (Камуністычнай партыі) з 1977 году (пакуль яе распусьцілі ў 1990 годзе) служыў міністрам Рады міністраў маладзёвага ўраду Зьбігнева Мэснэра ў 1985—1987, затым старшынём моладзі і спорту (1987—1990). Ва ўрадзе Мечыслава Ракоўскага быў чальцом Прэзыдыюма ўраду і старшыні сацыяльна-палітычнага камітэта Рады Міністраў з кастрычніка 1988 па жнівень 1989. У 1988—1991 ён узначальваў Алімпійскі камітэт Польшчы. У 1985—1990 гадах ён быў чальцом прэзыдыюма Рады па абароне памяці барацьбы і пакутніцтва (ў 1988 Рады па ахове помнікаў барацьбы і пакутніцтва). Зь лютага па красавік 1989 году ён прыняў удзел у пленарным пасяджэньні Круглага Стала і Групы для прафсаюзнага плюралізму (старшыня групы, разам з Тадэвушам Мазавецкім і Рамуальдам Сасноўскі) у камандзе па рэформе палітычных пытаньняў і мясцовага самакіраваньня. На парлямэнцкіх выбарах у 1989 годзе балатаваўся ў Сэнат ў ваяводзтве Кашалін, прайграў кандыдатам Грамадзянскай рады «Салідарнасьць» (атрыманай у 38,5% галасоў, самы вялікі працэнт сярод усіх кандыдатаў ПАРП у Сэнат Польшчы).
Дзейнасьць у Трэцяй рэспубліцы да 1995 году.


=== Дзейнасьць у Трэцяй рэспубліцы да 1995 году ==
Пасьля распаду камуністычнай партыі ў 1990 годзе, разам зь Лешакам Мілерам і Ёзэфам Алексым ён быў адным з заснавальнікаў польскай сацыял-дэмакратыі, быў яе старшынём да 1995 году. Квасьнеўскі таксама ўдзельнічаў у арганізацыі выбарчай грамады Саюзь левых дэмакратаў (СЛД) перад выбарамі ў 1991 годзе. У 1991—1995 гадах займаў пасаду пасла Сойму. Квасьнеўскі быў абраны ў Варшаве са сьпісу (СЛД) (1993 атрымаў найбольшую колькасьць галасоў у краіне, гэта значыць 148 553 галасоў). У абодвух гэтых кадэнцыя ён служыў у якасьці старшыні суполкі (СЛД).У першы тэрмін Сойма ён служыў у Камітэце па замежных справах, юстыцыі, трох часовых камітэтах. У Другім тэрміне, Квасьнеўскі ўдзельнічаў у пасяджэньнях Камітэта па эканамічнай палітыцы, бюджэце і фінансах, замежных спраў і двух часовых камітэтах. Зь лістапада 1993 году па лістапад 1995 ён узначальваў Канстытуцыйны камітэт Народнага сабора.
Пасьля распаду камуністычнай партыі ў 1990 годзе, разам зь Лешакам Мілерам і Ёзэфам Алексым ён быў адным з заснавальнікаў польскай сацыял-дэмакратыі, быў яе старшынём да 1995 году. Квасьнеўскі таксама ўдзельнічаў у арганізацыі выбарчай грамады Саюзь левых дэмакратаў (СЛД) перад выбарамі ў 1991 годзе. У 1991—1995 гадах займаў пасаду пасла Сойму. Квасьнеўскі быў абраны ў Варшаве са сьпісу (СЛД) (1993 атрымаў найбольшую колькасьць галасоў у краіне, гэта значыць 148 553 галасоў). У абодвух гэтых кадэнцыях ён служыў у якасьці старшыні суполкі (СЛД). У першы тэрмін Сойму ён служыў у Камітэце па замежных справах, юстыцыі, трох часовых камітэтах. У Другім тэрміне, Квасьнеўскі ўдзельнічаў у пасяджэньнях Камітэта па эканамічнай палітыцы, бюджэце і фінансах, замежных спраў і двух часовых камітэтах. Зь лістапада 1993 году па лістапад 1995 ён узначальваў Канстытуцыйны камітэт Народнага сабора.


== Выбарчыя кампаніі ==
== Выбарчыя кампаніі ==
У 1995 годзе Квасьнеўскі прыняў удзел у прэзыдэнцкіх выбарах у якасьці кандыдата ад СЛД зь лёзунгамі «абраць будучыню» і «агульная Польшча». У другім туры выбараў, праведзеных 19 лістапада 1995 сутыкнуўся з падачай заяўкі на перавыбраньне Леха Валенсы. Ён выйграў, атрымаўшы 51,7% галасоў.Падчас выбарчай кампаніі паднялі пытаньне аб адукацыі Аляксандра Квасьнеўскага, які ў парлямэнцкіх выбарах, заявіўшы, што мае ўнівэрсытэцкі дыплём. Гэтая ж інфармацыя была ўключана ў афіцыйным паведамленьні Нацыянальнага выбарчай камісіі. Квасьнеўскі таксама пацьвердзіў ў наступных інтэрвію, што мае вышэйшую асьвету. 16 лістапада 1995 г., Бруна Сынак, памочнік начальніка ўнівэрсытэту Гданьска, заявіў, што 5 кастрычніка 1978 г Аляксандар Квасьнеўскі быў выдалены са сьпісу студэнтаў факультэта эканомікі і транспарту Гданьскага ўнівэрсытэту. Гэта было пацьверджана таксама рэктарам унівэсітэта Зьбігневам Гронкам. Аляксандар Квасьнеўскі зноў паўтарыў тэзіс аб яго вышэйшай адукацыі ў інтэрвію Frankfurter газэты ад 24 лістапада 1995 году, называючы заяву рэктара «выбарчай манэўрам». 2 сьнежня 1995 году ў якасьці абранага прэзыдэнта ўжо прызнаў у «Палітыка», што не зьяўляецца ўладальнікам вышэйшай асьветы, але ён думаў, што ў яго ёсьць вышэйшая адукацыя, таму што нібыта прайшоў усе іспыты ў ВНУ. Расьсьледаваньне было спынена пракурорам ў 1996 годзе, з-за адсутнасьці крымінальнага злачынства. У рэзалюцыі Вярхоўнага суда ад 9 сьнежня 1995, прынятай па выніках галасаваньня выявілі, што няправільная інфармацыя даецца кандыдатам ў заяве не маглі паўплываць на зыход выбараў, абвясьціўшы гэтае рашэньне пачаліся пратэсты, але яны закончыліся нічым.
У 1995 годзе Квасьнеўскі прыняў удзел у прэзыдэнцкіх выбарах у якасьці кандыдата ад СЛД зь лёзунгамі «абраць будучыню» і «агульная Польшча». У другім туры выбараў, праведзеных 19 лістапада 1995 сутыкнуўся з падачай заяўкі на перавыбраньне Леха Валенсы. Ён выйграў, атрымаўшы 51,7% галасоў. Падчас выбарчай кампаніі паднялі пытаньне аб адукацыі Аляксандра Квасьнеўскага, які ў парлямэнцкіх выбарах, заявіўшы, што мае ўнівэрсытэцкі дыплём. Гэтая ж інфармацыя была ўключана ў афіцыйным паведамленьні Нацыянальнага выбарчай камісіі. Квасьнеўскі таксама пацьвердзіў ў наступных інтэрвію, што мае вышэйшую асьвету. 16 лістапада 1995 г., Бруна Сынак, памочнік начальніка ўнівэрсытэту Гданьску, заявіў, што 5 кастрычніка 1978 году Аляксандар Квасьнеўскі быў выдалены са сьпісу студэнтаў факультэту эканомікі і транспарту Гданьскага ўнівэрсытэту. Гэта было пацьверджана таксама рэктарам унівэсітэту Зьбігневам Гронкам. Аляксандар Квасьнеўскі зноў паўтарыў тэзіс аб яго вышэйшай адукацыі ў інтэрвію Frankfurter газэты ад 24 лістапада 1995 году, называючы заяву рэктара «выбарчым манэўрам». 2 сьнежня 1995 году ў якасьці абранага прэзыдэнта ўжо прызнаў у «Палітыка», што не зьяўляецца ўладальнікам вышэйшай асьветы, але ён думаў, што ў яго ёсьць вышэйшая адукацыя, таму што нібыта прайшоў усе іспыты ў ВНУ. Расьсьледаваньне было спынена пракурорам ў 1996 годзе з-за адсутнасьці крымінальнага злачынства. У рэзалюцыі Вярхоўнага суду ад 9 сьнежня 1995, прынятай па выніках галасаваньня выявілі, што няправільная інфармацыя даецца кандыдатам ў заяве не маглі паўплываць на зыход выбараў, абвясьціўшы гэтае рашэньне пачаліся пратэсты, але яны закончыліся нічым.


23 сьнежня 1995 году Аляксандар Квасьнеўскі быў прыведзены да прысягі на пасадзе Прэзыдэнта Рэспублікі Польшча, на наступны дзень пасьля заканчэньня тэрміну паўнамоцтваў Леха Валенсы. У той жа дзень ён прыняў прысягу ў якасьці найвышэйшага ваяводы польскага войска.
23 сьнежня 1995 году Аляксандар Квасьнеўскі быў прыведзены да прысягі на пасадзе прэзыдэнта Рэспублікі Польшчы, на наступны дзень пасьля заканчэньня тэрміну паўнамоцтваў Леха Валенсы. У той жа дзень ён прыняў прысягу ў якасьці найвышэйшага ваяводы польскага войска.


Аляксандар Квасьнеўскі ў 2000 годзе падчас наступных выбараў 8 кастрычніка 2000 году пад лёзунгам «Дом усіх — Польшча» выйграў 53,9% галасоў, атрымаўшы перавыбраньне ў першым туры. Падчас выбарчай кампаніі карыстаецца падтрымкай францускага палітычнага маркетынгу спэцыяліста Жака Сэгэла. Падчас выбарчай кампаніі ў 2000 годзе ў якасьці кандыдата на пасаду Прэзыдэнта Рэспублікі, (прынятым з-за выбараў) на дэклярацыі аб няўдзеле ў тайнай дзейнасьці спэцслужбаў ПНР, у якім Квасьнеўскі заявіў, што яму не было вядома аб тайнай супрацы з камуністычнымі органамі бясьпекі. Аднак доўга яму прыпаміналі акб гэтым, бо ён падмануў.
Аляксандар Квасьнеўскі ў 2000 годзе падчас наступных выбараў 8 кастрычніка 2000 году пад лёзунгам «Дом усіх — Польшча» выйграў 53,9% галасоў, атрымаўшы перавыбраньне ў першым туры. Падчас выбарчай кампаніі карыстаецца падтрымкай францускага палітычнага маркетынгу спэцыяліста Жака Сэгэла. Падчас выбарчай кампаніі ў 2000 годзе ў якасьці кандыдата на пасаду Прэзыдэнта Рэспублікі, (прынятым з-за выбараў) на дэклярацыі аб няўдзеле ў тайнай дзейнасьці спэцслужбаў ПНР, у якім Квасьнеўскі заявіў, што яму не было вядома аб тайнай супрацы з камуністычнымі органамі бясьпекі. Аляксандар Квасьнеўскі быў прыведзены да прысягі 23 сьнежня 2000 г.


== Замежная палітыка ==
Аляксандар Квасьнеўскі быў прыведзены да прысягі 23 сьнежня 2000 г.
Па просьбе прэм’ер-міністра Лешэка Мілера прыняў рашэньне аб выкарыстаньні польскага ваеннага кантынгенту да 200 ваеннаслужачых у складзе сіл міжнароднай кааліцыі для вайны ў Іраку. Па распараджэньні прэзыдэнта Польшчы выдадзенага па просьбе прэм’ер-міністра ад 3 верасьня 2003 году ў Іраку, дысьлякаванай у польскае войска ў Іраку павялічылася з 1000 да 2000 салдат.


=== Удзел у Аранжавай рэвалюцыі ва Ўкраіне ў 2004 годзе ===
== Зьнешняя палітыка ==
У канцы 2004 году падчас [[Аранжавая рэвалюцыя|Аранжавай рэвалюцыі]] ва Ўкраіне быў па ініцыятыве Леаніда Кучмы пасярэднікам. Квасьнеўскі браў актыўны ўдзел у перамовах паміж Віктарам Юшчанкам і Віктарам Януковічам.
Умяшальніцтва ў Іраку ў 2003 г. Па просьбе прэм’ер-міністра Лешэка Мілера прыняў рашэньне аб выкарыстаньні польскага ваеннага кантынгенту да 200 ваеннаслужачых у складзе сіл міжнароднай кааліцыі для вайны ў Іраку. Па распараджэньні прэзыдэнта Польшчы выдадзенага па просьбе прэм’ер-міністра ад 3 верасьня 2003 году ў Іраку, дыслакаванай у поьскае войска ў Йраку павялічылася з 1000 да 2000 салдат.

=== Наведваньне Харкаву 1999 ===
У верасьні 1999 году ён прыняў удзел у сьвяткаваньні 59-й гадавіны Катыні. Падчас візыту на могілках ахвяраў таталітарызму на Паціхатках, што ў [[Харкаў|Харкаве]], Аляксандар Квасьнеўскі быў п’яны.

=== Удзел у Аранжавай рэвалюцыі ва Украіне ў 2004 годзе ===
У канцы 2004 году пад час так званай [[Аранжавая рэвалюцыя|аранжавай рэвалюцыі]] ва Ўкраіне быў па ініцыятыве Леаніда Кучмы пасярэднікам. Квасьнеўскі браў актыўны ўдзел у перамовах паміж Віктарам Юшчанкам і Віктарам Януковічам.

== Крыніцы і спасылкі ==
{{Крыніцы}}


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [http://kwasniewskialeksander.pl/biografia Жыцьцяпіс А. Квасьнеўскага]
* [http://kwasniewskialeksander.pl/biografia Жыцьцяпіс А. Квасьнеўскага]


{{Кіраўнікі Польшчы}}
{{Кіраўнікі Польшчы}}

{{Парады артыкулу|артаграфія|няма катэгорыяў}}
{{Парады артыкулу|артаграфія|вікіфікаваць}}


{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Квасьнеўскі, Аляксандар}}
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Квасьнеўскі, Аляксандар}}
[[Катэгорыя:Прэзыдэнты Польшчы]]

Вэрсія ад 12:27, 4 сьнежня 2018

Аляксандар Квасьнеўскі
Прэзыдэнт Польшчы
23 сьнежня 1995 — 23 сьнежня 2005
Папярэднік: Лех Валэнса
Наступнік: Лех Качынскі
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся: 15 лістапада 1954 (69 гадоў)
Белагард, Кашалінскае ваяводзтва
Партыя: СЛД
Сужэнец: Яланта Квасьнеўская
Дзеці: Аляксандра Квасьнеўская[d]
Адукацыя:
Узнагароды:

Аляксандар Квасьнеўскі (па-польску: Aleksander Kwaśniewski; нарадзіўся 15 лістапада 1954 году, Бялагард, Кашалінскае ваяводзтва) — польскі дзяржаўны і палітычны дзяяч, прэзыдэнт Польшчы ў 1995—2005 гадах.

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў Бялагардзе (Польшча). У часы Польскай Народнай Рэспублікі зьяўляўся чальцом Сацыялістычнага зьвязу польскіх студэнтаў (польск. Socjalistyczny Związek Studentów Polskich) і быў міністрам спорту ва ўрадзе ў 1980-х гадах. Пасьля скасаваньня Польскай Народнай Рэспублікі стаў кіраўніком левага крыла Сацыял-дэмакратычнай партыі Польшчы, пераемніцы былой кіруючай Польскай аб’яднанай рабочай партыі, а таксама адным з заснавальнікаў Дэмакратычнага левага альянсу.

Квасьнеўскі быў абраны на пасаду прэзыдэнта ў 1995 годзе, абыйшоўшы свайго суперніка Леха Валэнсу. Ён быў пераабраны на другі тэрмін у 2000 годзе ў вырашальнай перамозе зь першага разу. Ягоны тэрмін скончыўся 23 сьнежня 2005 г., калі ён перадаў уладу свайму пераемніку, кансэрватару Леху Качынскаму.

Сям’я і асабістае жыцьцё

Аляксандар Квасьнеўскі меў бацьку Зьдзіслава Квасьнеўскага (1921—1990), лекар па спэцыяльнасьці хірург, кіраўнік лячэбніцы ў Белагардзе для чыгуначнікаў, і маці Аляксандру (хатняя гаспадыня) да замужжа Балаш (1929—1995). У лістападзе 1979 году А. Квасьнеўскі ажаніўся зь Ялантай Контай, якая нарадзіла Квасьнеўскаму дачку — Аляксандру (нар. 1981).

У юнацтве займаўся лёгкай атлетыкай.

Вучоба і праца

У 1973—1977 вучыўся на факультэце эканомікі транспарту ва ўнівэрсытэце Гданьску. Ён ня ўсе экзамэны здаў, прадугледжаныя ў вучэбнай праграме і ня прадставіў дысэртацыю. У маладосьці ён быў актывістам сацыялістычнай грамады студэнтаў (урадавая арганізацыя (да 1982 г.)). Ён служыў у якасьці старшыні рады старшыняў, у прыватнасьці, унівэрсытэт Сацыялістычны саюз польскіх студэнтаў (ССПС) у 1976—1977, а затым падстаршыня аблсное рады ў Гданьску (1977—1979), член вышэйшых органаў ССПС (1977—1982). Ён быў галоўным рэдактарам "Тыднёвіка студэнта «і г. д.» (зь лістапада 1981 году па люты 1984 году), і рэдактарам штодзённага часопіса «Сьцягі нашай моладзі» (1984—1985).

Палітычная дзейнасць у Польскай Народнай Рэспубліцы

Квасьнеўскі быў сябрам партыі Польскай аб’яднанай рабочай (Камуністычнай партыі) з 1977 году (пакуль яе распусьцілі ў 1990 годзе) служыў міністрам Рады міністраў маладзёвага ўраду Зьбігнева Мэснэра ў 1985—1987, затым старшынём моладзі і спорту (1987—1990). Ва ўрадзе Мечыслава Ракоўскага быў чальцом Прэзыдыюма ўраду і старшыні сацыяльна-палітычнага камітэта Рады Міністраў з кастрычніка 1988 па жнівень 1989. У 1988—1991 ён узначальваў Алімпійскі камітэт Польшчы. У 1985—1990 гадах ён быў чальцом прэзыдыюма Рады па абароне памяці барацьбы і пакутніцтва (ў 1988 Рады па ахове помнікаў барацьбы і пакутніцтва). Зь лютага па красавік 1989 году ён прыняў удзел у пленарным пасяджэньні Круглага Стала і Групы для прафсаюзнага плюралізму (старшыня групы, разам з Тадэвушам Мазавецкім і Рамуальдам Сасноўскі) у камандзе па рэформе палітычных пытаньняў і мясцовага самакіраваньня. На парлямэнцкіх выбарах у 1989 годзе балатаваўся ў Сэнат ў ваяводзтве Кашалін, прайграў кандыдатам Грамадзянскай рады «Салідарнасьць» (атрыманай у 38,5% галасоў, самы вялікі працэнт сярод усіх кандыдатаў ПАРП у Сэнат Польшчы).

= Дзейнасьць у Трэцяй рэспубліцы да 1995 году

Пасьля распаду камуністычнай партыі ў 1990 годзе, разам зь Лешакам Мілерам і Ёзэфам Алексым ён быў адным з заснавальнікаў польскай сацыял-дэмакратыі, быў яе старшынём да 1995 году. Квасьнеўскі таксама ўдзельнічаў у арганізацыі выбарчай грамады Саюзь левых дэмакратаў (СЛД) перад выбарамі ў 1991 годзе. У 1991—1995 гадах займаў пасаду пасла Сойму. Квасьнеўскі быў абраны ў Варшаве са сьпісу (СЛД) (1993 атрымаў найбольшую колькасьць галасоў у краіне, гэта значыць 148 553 галасоў). У абодвух гэтых кадэнцыях ён служыў у якасьці старшыні суполкі (СЛД). У першы тэрмін Сойму ён служыў у Камітэце па замежных справах, юстыцыі, трох часовых камітэтах. У Другім тэрміне, Квасьнеўскі ўдзельнічаў у пасяджэньнях Камітэта па эканамічнай палітыцы, бюджэце і фінансах, замежных спраў і двух часовых камітэтах. Зь лістапада 1993 году па лістапад 1995 ён узначальваў Канстытуцыйны камітэт Народнага сабора.

Выбарчыя кампаніі

У 1995 годзе Квасьнеўскі прыняў удзел у прэзыдэнцкіх выбарах у якасьці кандыдата ад СЛД зь лёзунгамі «абраць будучыню» і «агульная Польшча». У другім туры выбараў, праведзеных 19 лістапада 1995 сутыкнуўся з падачай заяўкі на перавыбраньне Леха Валенсы. Ён выйграў, атрымаўшы 51,7% галасоў. Падчас выбарчай кампаніі паднялі пытаньне аб адукацыі Аляксандра Квасьнеўскага, які ў парлямэнцкіх выбарах, заявіўшы, што мае ўнівэрсытэцкі дыплём. Гэтая ж інфармацыя была ўключана ў афіцыйным паведамленьні Нацыянальнага выбарчай камісіі. Квасьнеўскі таксама пацьвердзіў ў наступных інтэрвію, што мае вышэйшую асьвету. 16 лістапада 1995 г., Бруна Сынак, памочнік начальніка ўнівэрсытэту Гданьску, заявіў, што 5 кастрычніка 1978 году Аляксандар Квасьнеўскі быў выдалены са сьпісу студэнтаў факультэту эканомікі і транспарту Гданьскага ўнівэрсытэту. Гэта было пацьверджана таксама рэктарам унівэсітэту Зьбігневам Гронкам. Аляксандар Квасьнеўскі зноў паўтарыў тэзіс аб яго вышэйшай адукацыі ў інтэрвію Frankfurter газэты ад 24 лістапада 1995 году, называючы заяву рэктара «выбарчым манэўрам». 2 сьнежня 1995 году ў якасьці абранага прэзыдэнта ўжо прызнаў у «Палітыка», што не зьяўляецца ўладальнікам вышэйшай асьветы, але ён думаў, што ў яго ёсьць вышэйшая адукацыя, таму што нібыта прайшоў усе іспыты ў ВНУ. Расьсьледаваньне было спынена пракурорам ў 1996 годзе з-за адсутнасьці крымінальнага злачынства. У рэзалюцыі Вярхоўнага суду ад 9 сьнежня 1995, прынятай па выніках галасаваньня выявілі, што няправільная інфармацыя даецца кандыдатам ў заяве не маглі паўплываць на зыход выбараў, абвясьціўшы гэтае рашэньне пачаліся пратэсты, але яны закончыліся нічым.

23 сьнежня 1995 году Аляксандар Квасьнеўскі быў прыведзены да прысягі на пасадзе прэзыдэнта Рэспублікі Польшчы, на наступны дзень пасьля заканчэньня тэрміну паўнамоцтваў Леха Валенсы. У той жа дзень ён прыняў прысягу ў якасьці найвышэйшага ваяводы польскага войска.

Аляксандар Квасьнеўскі ў 2000 годзе падчас наступных выбараў 8 кастрычніка 2000 году пад лёзунгам «Дом усіх — Польшча» выйграў 53,9% галасоў, атрымаўшы перавыбраньне ў першым туры. Падчас выбарчай кампаніі карыстаецца падтрымкай францускага палітычнага маркетынгу спэцыяліста Жака Сэгэла. Падчас выбарчай кампаніі ў 2000 годзе ў якасьці кандыдата на пасаду Прэзыдэнта Рэспублікі, (прынятым з-за выбараў) на дэклярацыі аб няўдзеле ў тайнай дзейнасьці спэцслужбаў ПНР, у якім Квасьнеўскі заявіў, што яму не было вядома аб тайнай супрацы з камуністычнымі органамі бясьпекі. Аляксандар Квасьнеўскі быў прыведзены да прысягі 23 сьнежня 2000 г.

Замежная палітыка

Па просьбе прэм’ер-міністра Лешэка Мілера прыняў рашэньне аб выкарыстаньні польскага ваеннага кантынгенту да 200 ваеннаслужачых у складзе сіл міжнароднай кааліцыі для вайны ў Іраку. Па распараджэньні прэзыдэнта Польшчы выдадзенага па просьбе прэм’ер-міністра ад 3 верасьня 2003 году ў Іраку, дысьлякаванай у польскае войска ў Іраку павялічылася з 1000 да 2000 салдат.

Удзел у Аранжавай рэвалюцыі ва Ўкраіне ў 2004 годзе

У канцы 2004 году падчас Аранжавай рэвалюцыі ва Ўкраіне быў па ініцыятыве Леаніда Кучмы пасярэднікам. Квасьнеўскі браў актыўны ўдзел у перамовах паміж Віктарам Юшчанкам і Віктарам Януковічам.

Вонкавыя спасылкі

Аляксандар Квасьнеўскісховішча мультымэдыйных матэрыялаў