Вялікі бар’ерны рыф: розьніца паміж вэрсіямі

Вялікі бар’ерны рыф
Вялікі бар’ерны рыф
Great Barrier Reef*
Сусьветная спадчына ЮНЭСКО
	Выгляд на Вялікі бар’ерны рыф з космасу
Краіна	Аўстралія
Тып	прыродны
Крытэры	vii, viii, ix, x
Спасылка	154
Рэгіён**	Азія і Акіянія
Каардынаты	Каардынаты: 18°17′10″ пд. ш. 147°42′00″ у. д. / 18.28611° пд. ш. 147.7° у. д.
	Гісторыя ўключэньня
Уключэньне	1981 (5-я сэсія)
	* Назва ў афіцыйным сьпісе па-ангельску; ** Рэгіён паводле клясыфікацыі ЮНЭСКО

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 02:23, 1 сьнежня 2018

Вялі́кі бар’е́рны рыф — найвялікшы ў сьвеце каралавы рыф, знаходзіцца на ўсходзе ад узьбярэжжа Аўстраліі. Гэта найвялікшае на Зямлі стварэньне жывых арганізмаў, якое бачна з космасу як белая смуга ў блакітным акіяне. Складаецца з больш за 2,9 тысячы асобных рыфаў і 900 астравоў, якія распасьціраюцца больш за 2,3 тысяч кілямэтраў над агульнай плошчай каля 344,4 тысячы км²^[1]^[2]. У 1981 годзе рфы быў вылучаны ў сьпіс Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО як прыродная спадчына^[3]. Паводле некаторых выказваньняў зьяўляецца адным зь сямі прыродных цудаў сьвету^[4].

Агульныя зьвесткі

Шырыня рыфу — ад 300 мэтраў да 2 кілямэтраў, а адлегласьць ад кантынэнту складае 8—180 км. Складаецца ён з каля 2900 асобных рыфаў і каля 900 астравоў. Агульная плошча Вялікага бар’ернага рыфу складае 244 тыс. км². Дасьледаваньні, якія вяліся на рыфах, выявілі, што таўшчыня некаторых каралаў перавышае 500 мэтраў. Узрост каралаў ацэньваецца каля 2 млн. гадоў, а некаторых — да 18 млн гадоў.

Натуральнае асяродзьдзе

Існуе каля 350 гатункаў каралаў, 1500 гатункаў рыб, больш за 4000 гатункаў малюскаў, 500 гатункаў водарасьцяў і 215 гатункаў птушак. Вялікшыя выспы пакрыты густой трапічнай расьліннасьцю. Вялікі бар’ерны рыф — гэта адно з найцікавейшых турыстычных месцаў Аўстраліі.

З 26 кастрычніка 1981 году як марскі парк (Great Barrier Reef Marine Park) Вялікі бар’ерны рыф уключаны ў Сьпіс сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО. Плошча парка, якая ахоўваецца ЮНЭСКО, складае 346 000 км².

Тыпы рыфаў

Рыфы дзеляцца на тры тыпы:

прыбрэжныя — фармуюцца каля ўзьбярэжжаў выспаў ці кантынэнтаў;
бар’ерныя — далей ад берага;
акіянічныя — у акіяне.

Адкрывальнікі Вялікага бар’ернага рыфу

1606 — Луіс Ваэс дэ Торэс
11 чэрвеня 1770 — Джэймз Кук на караблі «Індэвар»
1789 — капітан Ўільям Блай на караблі «Баўнці».

Глядзіце таксама

Вальдэс (паўвостраў)

Крыніцы

^ «Great Barrier Reef Travel Guide». Fodor's.
^ «Review of the Great Barrier Reef Marine Park Act 1975». Department of the Environment and Heritage.
^ UNEP World Conservation Monitoring Centre (1980). «Protected Areas and World Heritage – Great Barrier Reef World Heritage Area». Department of the Environment and Heritage.
^ «The Seven Natural Wonders of the World». CNN.

Вонкавыя спасылкі

Вялікі бар’ерны рыф — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Дасьледчы цэнтар Вялікага бар’ернага рыфу.
«Dive into the Great Barrier Reef». National Geographic.

[1] «Great Barrier Reef Travel Guide». Fodor's.

[2] «Review of the Great Barrier Reef Marine Park Act 1975». Department of the Environment and Heritage.

[3] UNEP World Conservation Monitoring Centre (1980). «Protected Areas and World Heritage – Great Barrier Reef World Heritage Area». Department of the Environment and Heritage.

[4] «The Seven Natural Wonders of the World». CNN.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
+{{Аб’ект сусьветнае спадчыны
-[[Файл:GreatBarrierReef-EO.JPG|міні|250пкс|Выгляд Вялікага бар’ернага рыфу з космасу]]
+|Назва        = Вялікі бар’ерны рыф
-'''Вялі́кі бар’е́рны рыф''' — найвялікшы ў сьвеце каралавы [[рыф]], знаходзіцца на ўсходзе ад узьбярэжжа [[Аўстралія|Аўстраліі]]. Гэта найвялікшае на [[Зямля|Зямлі]] стварэньне жывых арганізмаў, якое бачна з [[космас]]у (як белая смуга ў блакітным акіяне).
+|Name         = Great Barrier Reef
+|Выява        = [[Файл:GreatBarrierReef-EO.JPG|260пкс]]
+|Подпіс выявы =  Выгляд на Вялікі бар’ерны рыф з космасу
+|Краіна       = [[Аўстралія]]
+|Тып          = прыродны
+|Крытэры      = vii, viii, ix, x
+|ID           = 154
+|Спасылка     =
+|Рэгіён       = Азія і Акіянія
+|Каардынаты   =  {{Каардынаты|18|17|10|паўднёвае|147|42|00|усходняе|выяўленьне=загаловак}}
+|Год          = 1981
+|Сэсія        =  5-я
+|Падаўжэньне  =
+|У небясьпецы =
+}}
+'''Вялі́кі бар’е́рны рыф''' — найвялікшы ў сьвеце каралавы [[рыф]], знаходзіцца на ўсходзе ад узьбярэжжа [[Аўстралія|Аўстраліі]]. Гэта найвялікшае на [[Зямля|Зямлі]] стварэньне жывых арганізмаў, якое бачна з космасу як белая смуга ў блакітным акіяне. Складаецца з больш за 2,9 тысячы асобных рыфаў і 900 астравоў, якія распасьціраюцца больш за 2,3 тысяч кілямэтраў над агульнай плошчай каля 344,4 тысячы км²<ref>[http://www.fodors.com/miniguides/mgresults.cfm?destination=great_barrier@230&cur_section=ove «Great Barrier Reef Travel Guide»]. Fodor's.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20061018005108/http://www.deh.gov.au/coasts/publications/gbr-marine-park-act.html «Review of the Great Barrier Reef Marine Park Act 1975»]. Department of the Environment and Heritage.</ref>. У 1981 годзе рфы быў вылучаны ў сьпіс Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО як прыродная спадчына<ref>UNEP World Conservation Monitoring Centre (1980). [https://wayback.archive-it.org/all/20080511100752/http://www.unep-wcmc.org/protected_areas/data/wh/gbrmp.html «Protected Areas and World Heritage – Great Barrier Reef World Heritage Area»]. Department of the Environment and Heritage.</ref>. Паводле некаторых выказваньняў зьяўляецца адным зь сямі прыродных цудаў сьвету<ref>[https://web.archive.org/web/20060721011803/http://www.cnn.com/TRAVEL/DESTINATIONS/9711/natural.wonders/ «The Seven Natural Wonders of the World»]. CNN.</ref>.
 == Агульныя зьвесткі ==
-Шырыня рыфу — ад 300 мэтраў да 2 кілямэтраў, а адлегласьць ад [[кантынэнт]]у складае 8—180 км. Складаецца ён з каля 2500 асобных рыфаў і каля 1000 выспак. Агульная плошча Вялікага бар’ернага рыфу складае 230 тыс.км². Дасьледаваньні, якія вяліся на рыфах, выявілі, што таўшчыня некаторых каралаў перавышае 500 мэтраў. Узрост каралаў ацэньваецца каля 2 млн. гадоў, а некаторых — да 18 млн гадоў.
+Шырыня рыфу — ад 300 мэтраў да 2 кілямэтраў, а адлегласьць ад [[кантынэнт]]у складае 8—180 км. Складаецца ён з каля 2900 асобных рыфаў і каля 900 астравоў. Агульная плошча Вялікага бар’ернага рыфу складае 244 тыс. км². Дасьледаваньні, якія вяліся на рыфах, выявілі, што таўшчыня некаторых каралаў перавышае 500 мэтраў. Узрост каралаў ацэньваецца каля 2 млн. гадоў, а некаторых — да 18 млн гадоў.
 == Натуральнае асяродзьдзе ==
 [[Файл:Blue Linckia Starfish.JPG|міні|200пкс|Марская зорка]]
-Існуе каля 350 гатункаў [[каралы|каралаў]], 1500 гатункаў [[рыба|рыб]], больш за 4000 гатункаў [[малюскі|малюскаў]], 500 гатункаў [[водарасць|водарасьцяў]] і 215 гатункаў [[птушка|птушак]]. Вялікшыя выспы пакрыты густой трапічнай расьліннасьцю. Вялікі бар’ерны рыф — гэта адно з найцікавейшых турыстычных месцаў Аўстраліі.
+Існуе каля 350 гатункаў [[каралы|каралаў]], 1500 гатункаў [[рыбы|рыб]], больш за 4000 гатункаў [[малюскі|малюскаў]], 500 гатункаў [[водарасьці|водарасьцяў]] і 215 гатункаў [[птушкі|птушак]]. Вялікшыя выспы пакрыты густой трапічнай расьліннасьцю. Вялікі бар’ерны рыф — гэта адно з найцікавейшых турыстычных месцаў Аўстраліі.
-З [[26 кастрычніка]] [[1981]] году як марскі парк (''Great Barrier Reef Marine Park'') Вялікі бар’ерны рыф уключаны ў [[Сьпіс сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО]]. Плошча парка, якая ахоўваецца [[ЮНЭСКА]], складае 346&nbsp;000 км².
+З [[26 кастрычніка]] [[1981]] году як марскі парк (''Great Barrier Reef Marine Park'') Вялікі бар’ерны рыф уключаны ў [[Сусьветная спадчына ЮНЭСКО|Сьпіс сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО]]. Плошча парка, якая ахоўваецца [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў па пытаньнях адукацыі, навукі і культуры|ЮНЭСКО]], складае 346&nbsp;000 км².
 == Тыпы рыфаў ==
@@ Радок 18: / Радок 34: @@
 == Адкрывальнікі Вялікага бар’ернага рыфу ==
-* [[1606]] — [[Луіс Ваэз дэ Торрэс]]
+* [[1606]] — [[Луіс Ваэс дэ Торэс]]
 * [[11 чэрвеня]] [[1770]] — [[Джэймз Кук]] на караблі «Індэвар»
-* [[1789]] — капітан [[Вільям Блік]] на караблі «Баўнці».
+* [[1789]] — капітан [[Ўільям Блай]] на караблі «Баўнці».
 == Глядзіце таксама ==
 * [[Вальдэс (паўвостраў)]]
+== Крыніцы ==
+{{Крыніцы}}
 == Вонкавыя спасылкі ==
-{{Commons|Great Barrier Reef|выгляд=міні}}
+{{Commons}}
+* [https://web.archive.org/web/20140302111314/http://www.reef.crc.org.au/ Дасьледчы цэнтар Вялікага бар’ернага рыфу].
+* [http://www.nationalgeographic.com/earthpulse/reef/reef1_flash.html «Dive into the Great Barrier Reef»]. National Geographic.
 [[Катэгорыя:Аўстралія]]