Басьнійскі арабскі альфабэт: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д дададзеная Катэгорыя:Арабскі альфабэт з дапамогай HotCat
крыніца — https://bs.wikipedia.org/wiki/Arebica?oldid=2938109
Радок 6: Радок 6:
== Сучаснасьць ==
== Сучаснасьць ==
Першая пасьля 1941 году кніга басьнійскаю арабцай, ''Hadži Sefko i Hadži Mefko'', была апублікаваная ў [[2005]] годзе (аўтары: Амір аль-Зубі ды Мэліха Чычак аль-Зубі). У красавіку 2013 году на арабіцы выйшаў падручнік для ўстановаў высокай адукацыі ''Epohe fonetske misle kod Arapa i arebica''. У абедзьвюх гэтых кнігах выкарыстоўваецца нязначна зьменены альфабэт Чаўшэвіча.
Першая пасьля 1941 году кніга басьнійскаю арабцай, ''Hadži Sefko i Hadži Mefko'', была апублікаваная ў [[2005]] годзе (аўтары: Амір аль-Зубі ды Мэліха Чычак аль-Зубі). У красавіку 2013 году на арабіцы выйшаў падручнік для ўстановаў высокай адукацыі ''Epohe fonetske misle kod Arapa i arebica''. У абедзьвюх гэтых кнігах выкарыстоўваецца нязначна зьменены альфабэт Чаўшэвіча.

== Альфабэт ==
{| class="wikitable" style=text-align:center
|-
! rowspan="3" | Лацінка
! rowspan="3" | Кірыліца
! colspan="4" | Арабіца
|-
! colspan="3"|Формы літары
! rowspan="2"|Ізаляваная
|-
!Напрыканцы
!У сярэдзіне
!На пачатку
|-
| A a
| А а
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـآ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | آ
|-
| B b
| Б б
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـب
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـبـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | بـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ب
|-
| C c
| Ц ц
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـڄ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـڄـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ڄـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ڄ
|-
| Č č
| Ч ч
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـچ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـچـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | چـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | چ
|-
| Ć ć
| Ћ ћ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | [[File:Hah_with_inverted_v_below-fina.svg|28px]]
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | [[File:Hah_with_inverted_v_below-medi.svg|28px]]
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | [[File:Hah_with_inverted_v_below-init.svg|24px]]
| [[File:Hah_with_inverted_v_below.svg|24px]]
|-
| D d
| Д д
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـد
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | د
|-
| Dž dž
| Џ џ
| rowspan="2" style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـج
| rowspan="2" style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـجـ
| rowspan="2" style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | جـ
| rowspan="2" | <span style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;">ج</span>
|-
| Đ đ
| Ђ ђ
|-
| E e
| Е е
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـە
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ە
|-
| F f
| Ф ф
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـف
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـفـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | فـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ف
|-
| G g
| Г г
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـغ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـغـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | غـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | غ
|-
| H h
| Х х
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـح
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـحـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | حـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ح
|-
| I i
| И и
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـاٖى<br/>ـٖى
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـاٖىـ<br/>ـٖىـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | اٖىـ
| <span style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;">اٖى</span>
|-
| J j
| Ј ј
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـي
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـيـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | يـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ي
|-
| K k
| К к
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـق
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـقـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | قـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ق
|-
| L l
| Л л
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـل
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـلـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | لـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ل
|-
| Lj lj
| Љ љ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـڵ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـڵـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ڵـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ڵ
|-
| M m
| М м
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـم
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـمـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | مـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | م
|-
| N n
| Н н
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـن
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـنـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | نـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ن
|-
| Nj nj
| Њ њ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـںٛ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـٮٛـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ٮٛـ
| <span style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;">ںٛ</span>
|-
| O o
| О о
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـۉ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ۉ
|-
| P p
| П п
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـپ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـپـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | پـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | پ
|-
| R r
| Р р
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـر
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ر
|-
| S s
| С с
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـس
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـسـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | سـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | س
|-
| Š š
| Ш ш
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـش
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـشـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | شـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ش
|-
| T t
| Т т
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـت
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ـتـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | تـ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" | ت
|-
| U u
| У у
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـۆ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ۆ
|-
| V v
| В в
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـو
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | و
|-
| Z z
| З з
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـز
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ز
|-
| Ž ž
| Ж ж
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ـژ
| style="line-height:150%;padding:10px;font-size:220%;" colspan="2" | ژ
|}




[[Катэгорыя:Арабскі альфабэт]]
[[Катэгорыя:Арабскі альфабэт]]

Вэрсія ад 11:17, 29 лістапада 2018

Басьні́йскі ара́бскі альфабэ́т, мясцовая назва арэ́біца, ара́біца (па-басьнійску: arebica, arabica, عَرَبٖىڄا‎) — сыстэма пісьма, якая выкарыстоўваецца для запісу басьнійскае мовы. Пераважная большасьць тэкстаў басьнійскай арабіцай напісаная ў пэрыяд паміж XVI ды XIX стагодзьдзямі. Перад Першаю Сусьветнаю Вайной басьнійскія мусульмане намагаліся зрабіць арабіцу трэцім афіцыйным альфабэтам басьнійскае мовы, побач з лацінкай ды кірыліцай.

Гісторыя

Басьнійская арабіца заснаваная на пэрсыдзка-арабскім шрыфце, які выкарыстоўваўся ў Асманскай Імпэрыі. У басьнійскай арабіцы ад пачатку выкарыстоўваліся літары-адпаведнікі c, lj, nj, якіх няма ў іншых мадыфікацыях арабскага альфабэту. Пазьней галосныя таксама пачалі пісаць асобнымі літарамі. Аўтарам апошняй кадыфікацыі басьнійскай арабіцы зьяўляецца Мэхмэд Джэмалудын Чаўшэвіч (па-басьнійску: Mehmed Džemaludin Čaušević). Ягоная вэрсія арабіцы неафіцыйна называлася матуфовіца альбо мэктэбіца (бо выкарыстоўвалася ў рэлігійных школах, мэктэбах).

Сучаснасьць

Першая пасьля 1941 году кніга басьнійскаю арабцай, Hadži Sefko i Hadži Mefko, была апублікаваная ў 2005 годзе (аўтары: Амір аль-Зубі ды Мэліха Чычак аль-Зубі). У красавіку 2013 году на арабіцы выйшаў падручнік для ўстановаў высокай адукацыі Epohe fonetske misle kod Arapa i arebica. У абедзьвюх гэтых кнігах выкарыстоўваецца нязначна зьменены альфабэт Чаўшэвіча.

Альфабэт

Лацінка Кірыліца Арабіца
Формы літары Ізаляваная
Напрыканцы У сярэдзіне На пачатку
A a А а ـآ آ
B b Б б ـب ـبـ بـ ب
C c Ц ц ـڄ ـڄـ ڄـ ڄ
Č č Ч ч ـچ ـچـ چـ چ
Ć ć Ћ ћ
D d Д д ـد د
Dž dž Џ џ ـج ـجـ جـ ج
Đ đ Ђ ђ
E e Е е ـە ە
F f Ф ф ـف ـفـ فـ ف
G g Г г ـغ ـغـ غـ غ
H h Х х ـح ـحـ حـ ح
I i И и ـاٖى
ـٖى 		ـاٖىـ
ـٖىـ 		اٖىـ اٖى
J j Ј ј ـي ـيـ يـ ي
K k К к ـق ـقـ قـ ق
L l Л л ـل ـلـ لـ ل
Lj lj Љ љ ـڵ ـڵـ ڵـ ڵ
M m М м ـم ـمـ مـ م
N n Н н ـن ـنـ نـ ن
Nj nj Њ њ ـںٛ ـٮٛـ ٮٛـ ںٛ
O o О о ـۉ ۉ
P p П п ـپ ـپـ پـ پ
R r Р р ـر ر
S s С с ـس ـسـ سـ س
Š š Ш ш ـش ـشـ شـ ش
T t Т т ـت ـتـ تـ ت
U u У у ـۆ ۆ
V v В в ـو و
Z z З з ـز ز
Ž ž Ж ж ـژ ژ
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Басьнійскі_арабскі_альфабэт&oldid=2027683»