Аліф: розьніца паміж вэрсіямі
dyjakrytyki |
arabskaja j inšyja |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Аліф''' ({{мова-ar|ألف}}) — першая літара арабскага альфабэту. |
'''Аліф''' ({{мова-ar|ألف}}) — першая літара арабскага альфабэту. У [[Арабская мова|арабскай мове]] выкарыстоўваецца для пазначэньня гартаннай змычкі (гл. [[гамза]]), а таксама доўгага гуку [a:]. У іншых артаграфіях на арабскай аснове можа таксама мець іншае гукавае значэньне. |
||
Аліф Мае толькі адную форму ўва усіх пазыцыях, не злучаецца з наступнаю літарай (але можа злучацца з папярэдняй). У [[Абджадыя|абджадыі]] мае лічбовае значэньне 1. |
|||
{{Формы арабскіх літараў|літара=аліф|асобна=ا|канец=ا|сярэдзіна=ا|пачатак=ا}} |
{{Формы арабскіх літараў|літара=аліф|асобна=ا|канец=ا|сярэдзіна=ا|пачатак=ا}} |
||
Вэрсія ад 05:58, 10 лістапада 2018
Аліф (па-арабску: ألف) — першая літара арабскага альфабэту. У арабскай мове выкарыстоўваецца для пазначэньня гартаннай змычкі (гл. гамза), а таксама доўгага гуку [a:]. У іншых артаграфіях на арабскай аснове можа таксама мець іншае гукавае значэньне.
Аліф Мае толькі адную форму ўва усіх пазыцыях, не злучаецца з наступнаю літарай (але можа злучацца з папярэдняй). У абджадыі мае лічбовае значэньне 1.
Формы літары аліф (араб. ا) | |||
ا
|
ا
|
ا
|
ا
|
напрыканцы | у сярэдзіне | на пачатку | асобна |
Дыякрытычныя знакі
ا — зазвычай пазначае доўгае [a:], напр. у слове "вада" (па-арабску: ماء, [mɑ:ʾ]). Таксама выкарыстоўваецца як пратэтычны зычны, калі пазычанае слова пачынаецца з галоснага гуку.
أ — аліф з гамзай зьверху, можа пазначаць кароткі гук [a] ці [u], напр. у назьве літары аліф
إ — аліф з гамзай унізе, пазначае кароткі гук [i]
ٱ — аліф з ўасьляй, выкарыстоўваецца пераважна ў тэксьце Кур’ану, для пазначэньня нефанэматычнага цьвёрдага прыступу.
ﺁ — аліф з маддай. Замяняе камбінацыю двух аліфаў. Такая камбінацыя можа ўзьнікнуць, калі гартанная змычка, што пазначаецца гамзай, зьяўляецца пасьля доўгага [a:], таксама пазначанага аліфам. Гэтак пазначаецца [a:] пасьля гартаннае змычкі ў назьве Кур’ану, па-арабску: القُرْآن.
ى— аліф максура, "зламаны аліф". Пазначае доўгі гук напрыканцы некаторых словаў, напр. імя Мустафа, па-арабску: مصطفى
ٰ — аліф ханджар, даволі рэдка выкарыстоўваецца па-за тэкстам Кур’ану, дзе таксама пазначае доўгае [a:], напрыклад у слове "Алаг", па-арабску: ﷲ