Сэктар Газа: розьніца паміж вэрсіямі
д выдаленая Катэгорыя:Палестына з дапамогай HotCat |
дапаўненьне, абнаўленьне зьвестак |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Іншыя значэньні|Сэктар Газа (неадназначнасьць)}} |
{{Іншыя значэньні|Сэктар Газа (неадназначнасьць)}} |
||
{{Краіна |
{{Краіна |
||
|Назва = Сэктар Газа |
|Назва = Сэктар Газа |
||
|НазваЎРоднымСклоне = Сэктару Газы |
|НазваЎРоднымСклоне = Сэктару Газы |
||
|НазваНаДзяржаўнайМове = {{мова-ar|قطاع غزة|скарочана}} |
|НазваНаДзяржаўнайМове = {{мова-ar|قطاع غزة|скарочана}} |
||
|Сьцяг = Flag of Palestine.svg |
|Сьцяг = Flag of Palestine.svg |
||
|Герб = |
|Герб = |
||
|НацыянальныДэвіз = |
|НацыянальныДэвіз = |
||
|ДзяржаўныГімн = |
|||
|Месцазнаходжаньне = Gaza Strip map2.svg |
|Месцазнаходжаньне = Gaza Strip map2.svg |
||
⚫ | |||
|ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня = |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2014 |
|||
| |
|Плошча = 360<ref name="cia" /> |
||
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = |
|||
⚫ | |||
| |
|АдсотакВады = |
||
| |
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2017 |
||
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = |
|||
⚫ | |||
|Насельніцтва = 1,8 млн<ref name="cia" /> |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|ЭтнічныСклад = {{Просты сьпіс| |
|||
⚫ | |||
* [[арабы]] |
|||
⚫ | |||
* '''∟''' [[палестынцы]] |
|||
⚫ | |||
* '''∟''' палестынскія [[бэдуіны]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
|КанфэсійныСклад = |
|||
⚫ | ''' |
||
|Пісьменнасьць = |
|||
|ГодАцэнкіСУП = 2014 |
|||
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = |
|||
|СУП = $1,35 млрд |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
|КодВалюты = |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|НезалежнасьцьПадзеі = |
|||
|НезалежнасьцьДаты = |
|||
|АўтамабільныЗнак = |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
}} |
|||
⚫ | '''Сэ́ктар Га́за''' ({{мова-ar|قطاع غزة}}, {{IPA|[qɪˈtˤɑːʕ ˈɣazza]}}, {{Мова-he|רצועת עזה}}), таксама '''паласа́ Газа''' — [[Палестынская аўтаномія|палестынская вобласьць]] на ўсходнім узьбярэжжы [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]], якая мяжуе з [[Эгіпет|Эгіптам]] на паўднёвым захадзе на працягу 11 кілямэтраў і [[Ізраіль|Ізраілем]] на ўсходзе і на поўначы, маючы агульную мяжу ў 51 км. Працягласьць з паўднёвага захаду на паўночны ўсход — 41 км, з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход — ад 6 да 12 км, плошча — 360 км². Насельніцтва — 1,8 млн чалавек<ref name="cia" />. Сталіца — места [[Газа]]. |
||
⚫ | У пэрыяд існаваньня [[Асманская імпэрыя|Асманскай імпэрыі]] Газа ўваходзіла ў склад Сырыйскага вілаету. Пасьля Другой сусьветнай вайны паводле [[Плян ААН па падзеле Палестыны|Пляну ААН па падзеле Палестыны]] была аднесеная ў склад тэрыторыі, прызначанай для стварэньня арабскай дзяржавы. Пасьля [[Араба-ізраільская вайна (1948—1949)|араба-ізраільскай вайны 1948—1949 рокаў]] рэгіён акупаваны [[Эгіпет|Эгіптам]] (1948—1967), пасьля [[Шасьцідзённая вайна|Шасьцідзённай вайны]] — Ізраілем. У 1994 годзе Ізраіль [[Пагадненьні ў Осьлё (1993)|гарантаваў права самакіраваньня]] рэгіёну Газы праз [[Палестынская аўтаномія|Палестынскую аўтаномію]]. З 2007 году ў выніку перавароту рэгіён дэ-факта кантралюецца групоўкай [[ХАМАС]], пасьля чаго Ізраіль і Эгіпет [[Блякада сэктару Газа|ўвялі санкцыі супраць Палестынскай аўтаноміі і перакрылі свае граніцы з Газай]]. У 2012 годзе [[Генэральная Асамблея ААН|Генэральная Асамблея Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў]] дала Палестыне статус дзяржавы-назіральніка ў сваёй арганізацыі<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs/2012/ga11317.doc.htm General Assembly Votes Overwhelmingly to Accord Palestine ‘Non-Member Observer State’ Status in United Nations]. United Nations</ref>. Сэктар Газа разам з [[заходні бераг ракі Ярдан|заходнім берагам ракі Ярдан]] зьяўляюцца часткай палестынскай тэрыторыі, вызначанай у нарвэскіх пагадненьнях і рэзалюцыі СБ ААН 1860<ref>[http://www.eccpalestine.org/eu-heads-of-missions-report-on-gaza/ EU Heads of Missions’ report on Gaza 2013]. ECCPalestine.org</ref>. |
||
Рэгіён мае гадавы тэмп прыросту насельніцтва ў 2,33% згодна са зьвесткамі 2017 году<ref name="cia">{{Спасылка|аўтар = |імя = |прозьвішча = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = 15 жніўня 2018|url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gz.html|загаловак = Gaza Strip|фармат = |назва праекту = CIA Factbook|выдавец = [[Цэнтральная разьведвальная ўправа]]|дата доступу = 20 жніўня 2018|мова = en|копія = |дата копіі = |камэнтар = }}</ref> — 12-ы ў сьвеце [[Сьпіс краінаў паводле прыросту насельніцтва|паводле хуткасьці]]. Аднак існуе абмежаваная магчымасьць да будаўніцтва новых дамоў і аб’ектаў для гэтага росту. Да 2020 року чакаецца павелічэньне колькасьць насельніцтва да 2,1 млн чалавек; пры захаваньні цяперашніх тэмпаў рэгіён стане непрыдатным для жыцьця. Пераважную частку палестынскага насельніцтва ў Сэктары Газа складаюць [[Іслам|мусульмане]]-[[Суніты|суніты]]. |
|||
⚫ | У [[ |
||
Нягледзячы на [[Плян адмежаваньня ад сэктару Газа|вывад ізраільскіх войскаў у 2005 року]] і вынас ізраільскіх паселішчаў, [[Арганізацыя аб’яднаных нацыяў]], большасьць дзяржаваў і міжнародныя праваабарончыя арганізацыі па-ранейшаму лічаць тэрыторыю акупаванай: Ізраіль кантралюе паветраную і марскую прастору, а таксама шэсьць зь сямі наземных пагранічных пераходаў Газы. Ён пакінуў за сабой права ўводзіць на тэрыторыю сэктару войскі пры патрэбе і ўвёў буфэрную зону з боку Газы. |
|||
[[Іслам|Мусульмане]]-[[Суніты|суніты]] складаюць пераважную частку палестынскага насельніцтва ў Сэктары Газа. Рэгіён мае гадавы тэмп прыросту насельніцтва ў 2,91% згодна са зьвесткамі [[2014]] году<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gz.html Gaza Strip]. CIA World Factbook</ref>. Аднак існуе абмежаваная магчымасьць да будаўніцтва новых дамоў і аб’ектаў для гэтага росту. Па стане на 2014 год насельніцтва Сэктару Газы складае 1,8 млн чалавек<ref name="cia"/>. |
|||
Разам з [[Заходні бераг Ярдану|Заходнім берагам ракі Ярдан]] сэктар Газа ўтварае [[Палестынская аўтаномія|Палестынскую аўтаномію]]. |
|||
У 2014 годзе пасьля замірэньня ХАМАС і [[ФАТХ]] сфармавалі адзіны палестынскі ўрад у Палестыне. У ліпені [[2014]] году, пасьля эскаляцыі канфлікту паміж ХАМАС і Ізраілем, ізраільскае войска пачало [[Апэрацыя «Непарушная скала»|апэрацыю «Непарушная скала»]]. |
|||
== Крыніцы == |
== Крыніцы == |
Вэрсія ад 11:18, 20 жніўня 2018
Сэктар Газа араб. قطاع غزة | |||
| |||
Афіцыйная мова | Арабская | ||
Сталіца | Газа | ||
Найбуйнейшы горад | Газа | ||
Форма кіраваньня | Паўпрэзыдэнцкая рэспубліка Махмуд Абас Рамі Хамдала | ||
Плошча • агульная |
360[1] км² | ||
Насельніцтва • агульнае (2017) • шчыльнасьць |
1,8 млн[1] 5046/км² | ||
Этнічны склад |
| ||
СУП • агульны (2014) • на душу насельніцтва |
Сьпіс краінаў паводле СУП $1,35 млрд $6100 | ||
Валюта | Новы ізраільскі шэкель (ILS) | ||
Часавы пас • улетку |
CET (UTC+2) CEST (UTC+3) | ||
Дамэн верхняга ўзроўню | .ps | ||
Тэлефонны код | ++970 | ||
Цяпер зьяўляецца часткай | Палестынская аўтаномія |
Сэ́ктар Га́за (па-арабску: قطاع غزة, [qɪˈtˤɑːʕ ˈɣazza], па-габрэйску: רצועת עזה), таксама паласа́ Газа — палестынская вобласьць на ўсходнім узьбярэжжы Міжземнага мора, якая мяжуе з Эгіптам на паўднёвым захадзе на працягу 11 кілямэтраў і Ізраілем на ўсходзе і на поўначы, маючы агульную мяжу ў 51 км. Працягласьць з паўднёвага захаду на паўночны ўсход — 41 км, з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход — ад 6 да 12 км, плошча — 360 км². Насельніцтва — 1,8 млн чалавек[1]. Сталіца — места Газа.
У пэрыяд існаваньня Асманскай імпэрыі Газа ўваходзіла ў склад Сырыйскага вілаету. Пасьля Другой сусьветнай вайны паводле Пляну ААН па падзеле Палестыны была аднесеная ў склад тэрыторыі, прызначанай для стварэньня арабскай дзяржавы. Пасьля араба-ізраільскай вайны 1948—1949 рокаў рэгіён акупаваны Эгіптам (1948—1967), пасьля Шасьцідзённай вайны — Ізраілем. У 1994 годзе Ізраіль гарантаваў права самакіраваньня рэгіёну Газы праз Палестынскую аўтаномію. З 2007 году ў выніку перавароту рэгіён дэ-факта кантралюецца групоўкай ХАМАС, пасьля чаго Ізраіль і Эгіпет ўвялі санкцыі супраць Палестынскай аўтаноміі і перакрылі свае граніцы з Газай. У 2012 годзе Генэральная Асамблея Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў дала Палестыне статус дзяржавы-назіральніка ў сваёй арганізацыі[2]. Сэктар Газа разам з заходнім берагам ракі Ярдан зьяўляюцца часткай палестынскай тэрыторыі, вызначанай у нарвэскіх пагадненьнях і рэзалюцыі СБ ААН 1860[3].
Рэгіён мае гадавы тэмп прыросту насельніцтва ў 2,33% згодна са зьвесткамі 2017 году[1] — 12-ы ў сьвеце паводле хуткасьці. Аднак існуе абмежаваная магчымасьць да будаўніцтва новых дамоў і аб’ектаў для гэтага росту. Да 2020 року чакаецца павелічэньне колькасьць насельніцтва да 2,1 млн чалавек; пры захаваньні цяперашніх тэмпаў рэгіён стане непрыдатным для жыцьця. Пераважную частку палестынскага насельніцтва ў Сэктары Газа складаюць мусульмане-суніты.
Нягледзячы на вывад ізраільскіх войскаў у 2005 року і вынас ізраільскіх паселішчаў, Арганізацыя аб’яднаных нацыяў, большасьць дзяржаваў і міжнародныя праваабарончыя арганізацыі па-ранейшаму лічаць тэрыторыю акупаванай: Ізраіль кантралюе паветраную і марскую прастору, а таксама шэсьць зь сямі наземных пагранічных пераходаў Газы. Ён пакінуў за сабой права ўводзіць на тэрыторыю сэктару войскі пры патрэбе і ўвёў буфэрную зону з боку Газы.
Разам з Заходнім берагам ракі Ярдан сэктар Газа ўтварае Палестынскую аўтаномію.
Крыніцы
- ^ а б в г Gaza Strip (анг.) CIA Factbook. Цэнтральная разьведвальная ўправа (15 жніўня 2018). Праверана 20 жніўня 2018 г.
- ^ General Assembly Votes Overwhelmingly to Accord Palestine ‘Non-Member Observer State’ Status in United Nations. United Nations
- ^ EU Heads of Missions’ report on Gaza 2013. ECCPalestine.org
Вонкавыя спасылкі
- Афіцыйны сайт кіраўніцтва Сэктара Газа
- Сэктар Газа. CIA World Factbook
- Сэктар Газа. DMOZ
- Мапы Сэктара Газа і заходняга берага ракі Ярдан