Вусякі: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured
д афармленьне
Радок 1: Радок 1:
{{Таксанамічная інфармацыя
{{Таксанамічная інфармацыя
| Назва = Вусякі
|Назва = Вусякі
| Выява = Insect collage.png
|Выява = Insect collage.png
| Дамэн = [[Эўкарыёты]]
|Дамэн = [[Эўкарыёты]]
| Царства = [[Жывёлы]]
|Царства = [[Жывёлы]]
| Падцарства = [[Эўмэтазоі]]
|Падцарства = [[Эўмэтазоі]]
| Тып = [[Суставаногія]]
|Тып = [[Суставаногія]]
| Кляса = '''Вусякі'''
|Кляса = '''Вусякі'''
| Атрад =
|Атрад =
| навуковая назва = ''Insecta''
|навуковая назва = ''Insecta''
| Commons = Category:Insecta
|Commons = Category:Insecta
| ITIS = 99208
|ITIS = 99208
| NCBI = 50557
|NCBI = 50557
}}
}}
'''Вусякі́'''<ref>{{Кніга|аўтар = Ятусевіч А.І., Капліч В.М.|частка = |загаловак = Слоўнік зоапаразіталагічных тэрмінаў|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = Навука і тэхніка|год = 1993|том = |старонкі = 42|старонак = |сэрыя = |isbn = 5-343-01332-5|тыраж = }}</ref>, '''гмыз'''<ref>[[Юрась Пацюпа|Юры Пацюпа]]. [http://arche.bymedia.net/2007-03/paciupa703.htm Крывіцкі лексыкон] // [[ARCHE Пачатак|ARCHE]] № 3 (54) — 2007</ref> ({{мова-la|insecta — вусякі|скарочана}}, {{мова-la|insecare — разразаць|скарочана}}; таксама '''казуркі''', '''жамяра''', '''насякомыя''') — кляса бесхрыбтовых шасьціногіх [[суставаногія|суставаногіх]] [[жывёлы|жывёл]], якая валодае найбольшай разнастайнасьцю сярод усіх астатніх жывёл на [[Зямля|Зямлі]] і ўлучае, напрыклад, [[лускакрылыя|матылёў]], [[жукі|жукоў]], [[мухі|мух]], [[мурашкі (вусякі)|мурашоў]], [[пчолы|пчол]] і інш. Вядома больш за мільён відаў вусякоў, якія прадстаўляюць больш за палову ўсіх вядомых жывых арганізмаў<ref>Chapman, A. D. (2006). [http://www.environment.gov.au/node/13876 Numbers of living species in Australia and the World]. Canberra: Australian Biological Resources Study. ISBN 978-0-642-56850-2.</ref><ref>Wilson, E.O. [http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/biodiversity/biodiversity.html «Threats to Global Diversity»].</ref>.
'''Вусякі́'''<ref>{{Кніга|аўтар = Ятусевіч А.І., Капліч В.М.|частка = |загаловак = Слоўнік зоапаразіталагічных тэрмінаў|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = Навука і тэхніка|год = 1993|том = |старонкі = 42|старонак = |сэрыя = |isbn = 5-343-01332-5|тыраж = }}</ref>, '''гмыз'''<ref>[[Юрась Пацюпа|Юры Пацюпа]]. [http://arche.bymedia.net/2007-03/paciupa703.htm Крывіцкі лексыкон] // [[ARCHE Пачатак|ARCHE]] № 3 (54) — 2007</ref> ({{мова-la|insecta — вусякі|скарочана}}, {{мова-la|insecare — разразаць|скарочана}}; таксама '''казуркі''', '''жамяра''', '''насякомыя''') — кляса бесхрыбтовых шасьціногіх [[суставаногія|суставаногіх]] [[жывёлы|жывёл]], якая валодае найбольшай разнастайнасьцю сярод усіх астатніх жывёл на [[Зямля|Зямлі]] і ўлучае, напрыклад, [[лускакрылыя|матылёў]], [[жукі (біялёгія)|жукоў]], [[мухі|мух]], [[мурашкі (вусякі)|мурашоў]], [[пчолы|пчол]] і інш. Вядома больш за мільён відаў вусякоў, якія прадстаўляюць больш за палову ўсіх вядомых жывых арганізмаў<ref>Chapman, A. D. (2006). [http://www.environment.gov.au/node/13876 Numbers of living species in Australia and the World]. Canberra: Australian Biological Resources Study. {{ISBN|978-0-642-56850-2}}.</ref><ref>Wilson, E.O. [http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/biodiversity/biodiversity.html «Threats to Global Diversity»]</ref>.


Колькасьць сучасных [[Від (біялёгія)|відаў]] ацэньваецца ў межах ад шасьці да дзесяці мільёнаў<ref>Erwin, Terry L. (1997). Biodiversity at its utmost: Tropical Forest Beetles. pp. 27-40. In: Reaka-Kudla, M. L., Wilson, D. E. and Wilson, E. O. (ed.). Biodiversity II. Joseph Henry Press, Washington, D.C.</ref>, і, магчыма, яны складаюць больш за 90% розных формаў жыцьця жывёлаў на [[Зямля (плянэта)|Зямлі]]<ref>Erwin, Terry L. (1982). «Tropical forests: their richness in Coleoptera and other arthropod species». Coleopt. Bull. 36: 74-75.</ref>. Вусякі могуць быць знойдзены ў амаль усіх асяродзьдзях, не зважаючы на тое, што толькі невялікі лік відаў пражывае ў [[акіян]]ах, дзе дамінуюць іншыя група суставаногіх — [[ракападобныя]].
Колькасьць сучасных [[Від (біялёгія)|відаў]] ацэньваецца ў межах ад шасьці да дзесяці мільёнаў<ref>Erwin, Terry L. (1997). Biodiversity at its utmost: Tropical Forest Beetles. pp. 27-40. In: Reaka-Kudla, M. L., Wilson, D. E. and Wilson, E. O. (ed.). Biodiversity II. Joseph Henry Press, Washington, D.C.</ref>, і, магчыма, яны складаюць больш за 90% розных формаў жыцьця жывёлаў на [[Зямля (плянэта)|Зямлі]]<ref>Erwin, Terry L. (1982). «Tropical forests: their richness in Coleoptera and other arthropod species». Coleopt. Bull. 36: 74-75.</ref>. Вусякі могуць быць знойдзены ў амаль усіх асяродзьдзях, не зважаючы на тое, што толькі невялікі лік відаў пражывае ў [[акіян]]ах, дзе дамінуюць іншыя група суставаногіх — [[ракападобныя]].
Радок 25: Радок 25:


== Крыніцы ==
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
{{Крыніцы}}


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
{{Commons}}
* [http://www.eol.org/pages/344 Вусякі] ў Энцыкляпэдыі жыцьця {{ref-en}}
* [http://www.eol.org/pages/344 Вусякі]{{ref-en}} ў Энцыкляпэдыі жыцьця

{{Накід:Заалёгія}}


[[Катэгорыя:Вусякі| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Вусякі| ]]

Вэрсія ад 14:17, 25 студзеня 2018

Вусякі
Клясыфікацыя
ЦарстваЖывёлы
ПадцарстваЭўмэтазоі
ТыпСуставаногія
КлясаВусякі
Бінамінальная намэнклятура
Insecta

Вусякі́[1], гмыз[2] (лац. insecta — вусякі, лац. insecare — разразаць; таксама казуркі, жамяра, насякомыя) — кляса бесхрыбтовых шасьціногіх суставаногіх жывёл, якая валодае найбольшай разнастайнасьцю сярод усіх астатніх жывёл на Зямлі і ўлучае, напрыклад, матылёў, жукоў, мух, мурашоў, пчол і інш. Вядома больш за мільён відаў вусякоў, якія прадстаўляюць больш за палову ўсіх вядомых жывых арганізмаў[3][4].

Колькасьць сучасных відаў ацэньваецца ў межах ад шасьці да дзесяці мільёнаў[5], і, магчыма, яны складаюць больш за 90% розных формаў жыцьця жывёлаў на Зямлі[6]. Вусякі могуць быць знойдзены ў амаль усіх асяродзьдзях, не зважаючы на тое, што толькі невялікі лік відаў пражывае ў акіянах, дзе дамінуюць іншыя група суставаногіх — ракападобныя.

Жыцьцёвыя цыклі вусякоў вар’іруюцца, але большасьць зь іх вылупляюцца з яек. Рост вусякоў стрымліваецца няпругкім экзашкілетам, а разьвіцьцё ўключае ў сябе шэраг лінек. Этапы разьвіцьця могуць адрозьнівацца ад пачатковых да дарослых этапаў, а таксама ад асяродзьдзя пражываньня, і могуць ўключаць у сябе пасіўную стадыі лялячкі тых відаў, якія праходзяць поўны цыкль мэтамарфозаў. У вусякоў, якія падвяргаюцца няпоўнаму ператварэньню стадыя лялечкі адсутнічае і дарослыя асобіны разьвіваць праз сэрыю німфальных этапаў[7].

Навука, што вывучае вусякаў, завецца энтамалёгіяй.

Глядзіце таксама

Крыніцы

  1. ^ Ятусевіч А.І., Капліч В.М. Слоўнік зоапаразіталагічных тэрмінаў. — Мн.: Навука і тэхніка, 1993. — С. 42. — ISBN 5-343-01332-5
  2. ^ Юры Пацюпа. Крывіцкі лексыкон // ARCHE № 3 (54) — 2007
  3. ^ Chapman, A. D. (2006). Numbers of living species in Australia and the World. Canberra: Australian Biological Resources Study. ISBN 978-0-642-56850-2.
  4. ^ Wilson, E.O. «Threats to Global Diversity»
  5. ^ Erwin, Terry L. (1997). Biodiversity at its utmost: Tropical Forest Beetles. pp. 27-40. In: Reaka-Kudla, M. L., Wilson, D. E. and Wilson, E. O. (ed.). Biodiversity II. Joseph Henry Press, Washington, D.C.
  6. ^ Erwin, Terry L. (1982). «Tropical forests: their richness in Coleoptera and other arthropod species». Coleopt. Bull. 36: 74-75.
  7. ^ «insect physiology» McGraw-Hill Encyclopedia of Science and Technology, Ch. 9, p. 233, 2007

Вонкавыя спасылкі

Вусякісховішча мультымэдыйных матэрыялаў

  • Вусякі (анг.) ў Энцыкляпэдыі жыцьця