Каталёнія: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне
Дадаў гімн з перакладам на беларускую мову.
Радок 29: Радок 29:
}}
}}


'''Каталёнія''' ({{мова-ca|Catalunya}}, {{мова-es|Cataluña}}, {{мова-oc|Catalonha}}) — [[гістарычны рэгіён]] і [[аўтаномная супольнасьць]] у складзе [[Гішпанія|Гішпаніі]], на паўночным усходзе [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнейскаага паўвострава]] паміж [[Міжземнае мора|міжземнаморскім]] узьбярэжжам і [[Пірэнэі|Пірэнэямі]].
'''Каталёнія''' або '''Каталуньня''' ({{мова-ca|Catalunya}}, {{мова-es|Cataluña}}, {{мова-oc|Catalonha}}) — [[гістарычны рэгіён]] і [[аўтаномная супольнасьць]] у складзе [[Гішпанія|Гішпаніі]], на паўночным усходзе [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнейскаага паўвострава]] паміж [[Міжземнае мора|міжземнаморскім]] узьбярэжжам і [[Пірэнэі|Пірэнэямі]].


== Паходжаньне назвы ==
== Паходжаньне назвы ==
Радок 35: Радок 35:


Першая дакумэнтальная згадка тэрміну Каталёнія зьяўляецца ў «Liber Maiolichinus de Gestis Pisanorum Illustribus» — эпапэі на [[лацінская мова|лацінскай мове]], якая распавядае пра крыжовы паход [[1113]]—[[1114]] гадоў. У ёй барсэлёнскі граф Рамон Бэрэнгер III называецца «Dux Catalanensis» (герцаг каталёнскі), а ягоныя землі «Catalania».
Першая дакумэнтальная згадка тэрміну Каталёнія зьяўляецца ў «Liber Maiolichinus de Gestis Pisanorum Illustribus» — эпапэі на [[лацінская мова|лацінскай мове]], якая распавядае пра крыжовы паход [[1113]]—[[1114]] гадоў. У ёй барсэлёнскі граф Рамон Бэрэнгер III называецца «Dux Catalanensis» (герцаг каталёнскі), а ягоныя землі «Catalania».

== Гімн ==
{| border="0"
| style="font-family: Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif" |
: '''''Els Segadors'' ([[Каталянская мова|каталянская]])'''

: ''Catalunya triomfant,''
: ''tornarà a ser rica i plena.''
: ''Endarrera aquesta gent''
: ''tan ufana i tan superba.''

: '''''Tornada''''':
: '''''Bon cop de falç!'''''
: '''''Bon cop de falç, defensors de la terra!'''''
: '''''Bon cop de falç!'''''

: ''Ara és hora, segadors.''
: ''Ara és hora d'estar alerta.''
: ''Per quan vingui un altre juny,''
: ''esmolem ben bé les eines.''

: '''''Tornada'''''

: ''Que tremoli l'enemic,''
: ''en veient la nostra ensenya.''
: ''Com fem caure espigues d'or,''
: ''quan convé seguem cadenes.''

: '''''Tornada'''''
|
: '''The Reapers (ангельскі пераклад)'''

: Catalonia triumphant
: shall again be rich and bountiful.
: Drive away these people,<ref>"These people" the oppressors of the Catalan people, who back in that time invaded Catalonia</ref>
: Who are so conceited and so arrogant.

: '''Chorus''':
: '''Strike with your sickle!'''
: '''Strike with your sickle, defenders of the land!'''
: '''Strike with your sickle!'''

: Now is the time, reapers.
: Now is the time to stand alert.
: For when another June comes,<ref>[[Catalan Revolt|the Segadors Revolt]] which the song references took place in June.</ref>
: Let us sharpen our tools well.

: '''Chorus'''

: May the enemy tremble,
: upon seeing our symbol.
: Just as we cut golden ears of wheat,
: when the time calls we cut off chains.<ref>The verb in the Catalan original—''seguem''—is from the same root as ''segadors''; that is, they will cut the chains as they cut the crops.</ref>

: '''Chorus'''
|'''Жанцы (пераклад да беларускай)'''

Каталёньня ўперад руш!

Станься зноў багата й гойна.

Адгані ад сабе душ

пагардлівых ды нягодных.

'''Прысьпеў:'''

'''Біцé сярпом!'''

'''Біце сярпом, ахоўнікі тэрэну!'''

'''Біце сярпом!'''

Пара надыйшла, жанцы.

Прыйшоў час здольна стаяці.

Калі чэрвень надыйдзе,

гастрыцьмем разам прылады.

'''Прысьпеў'''

Хай турбуецца варог,

калі ўбача годны герб наш.

Калі жнема каласы,

клікне час - парвем кайданы!

'''Прысьпеў'''
|}


== Рэфэрэндум пра незалежнасьць ==
== Рэфэрэндум пра незалежнасьць ==

Вэрсія ад 18:23, 6 кастрычніка 2017

Каталёнія
кат. Catalunya, акс. Catalonha, гішп. Cataluña
Гімн Гімн Каталоніі[d][1]
Агульныя зьвесткі
Краіна
Статус аўтаномная супольнасьць
Уваходзіць у Каталёнскія землі[d][3] і Пірэнэйска-Міжземнаморскі эўрарэгіён[d][4]
Адміністрацыйны цэнтар Барсэлёна[1]
Дата ўтварэньня 1932
1979
9 жніўня 2006 (дзейны статут)
Прэзыдэнт Карлес Пучдэмонт
Афіцыйныя мовы каталянская, гішпанская, аксытанская
Насельніцтва (2014)
7 518 903[5] (16%, 2-е месца)
Плошча 32 091[6] км²
Месцазнаходжаньне Каталёніі
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC+1
Код ISO 3166-2 ES-CT
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Каталёнія або Каталуньня (па-каталянску: Catalunya, па-гішпанску: Cataluña, па-аксытанску: Catalonha) — гістарычны рэгіён і аўтаномная супольнасьць у складзе Гішпаніі, на паўночным усходзе Пірэнейскаага паўвострава паміж міжземнаморскім узьбярэжжам і Пірэнэямі.

Паходжаньне назвы

Назва Каталёнія пачала ўжывацца зь сярэдзіны XII стагодзьдзя для пазначэньня сукупнасьці графстваў, якія складалі Гішпанскую марку ды паступова вызваляліся ад апекі франкаў, стаўшы сувэрэннай краінай. Паходжаньне слова «Каталёнія» застаецца невядомым і адкрытым для інтэрпрэтацыі. Найбольш распаўсюджаная тэорыя паходжаньня ад словаў «зямля замкаў» (па-каталянску: terra de castells)[7], што падобна да этымалёгіі назвы Кастыліі. Іншая тэорыя мяркуе, што Каталёнія паходзіць ад «Gotholàndia» (зямля готаў)[8], бо гэтак франкі часьцяком звалі тэрыторыю на поўдзень ад Пірэнэяў.

Першая дакумэнтальная згадка тэрміну Каталёнія зьяўляецца ў «Liber Maiolichinus de Gestis Pisanorum Illustribus» — эпапэі на лацінскай мове, якая распавядае пра крыжовы паход 11131114 гадоў. У ёй барсэлёнскі граф Рамон Бэрэнгер III называецца «Dux Catalanensis» (герцаг каталёнскі), а ягоныя землі «Catalania».

Гімн

Els Segadors (каталянская)
Catalunya triomfant,
tornarà a ser rica i plena.
Endarrera aquesta gent
tan ufana i tan superba.
Tornada:
Bon cop de falç!
Bon cop de falç, defensors de la terra!
Bon cop de falç!
Ara és hora, segadors.
Ara és hora d'estar alerta.
Per quan vingui un altre juny,
esmolem ben bé les eines.
Tornada
Que tremoli l'enemic,
en veient la nostra ensenya.
Com fem caure espigues d'or,
quan convé seguem cadenes.
Tornada
The Reapers (ангельскі пераклад)
Catalonia triumphant
shall again be rich and bountiful.
Drive away these people,[9]
Who are so conceited and so arrogant.
Chorus:
Strike with your sickle!
Strike with your sickle, defenders of the land!
Strike with your sickle!
Now is the time, reapers.
Now is the time to stand alert.
For when another June comes,[10]
Let us sharpen our tools well.
Chorus
May the enemy tremble,
upon seeing our symbol.
Just as we cut golden ears of wheat,
when the time calls we cut off chains.[11]
Chorus
Жанцы (пераклад да беларускай)

Каталёньня ўперад руш!

Станься зноў багата й гойна.

Адгані ад сабе душ

пагардлівых ды нягодных.

Прысьпеў:

Біцé сярпом!

Біце сярпом, ахоўнікі тэрэну!

Біце сярпом!

Пара надыйшла, жанцы.

Прыйшоў час здольна стаяці.

Калі чэрвень надыйдзе,

гастрыцьмем разам прылады.

Прысьпеў

Хай турбуецца варог,

калі ўбача годны герб наш.

Калі жнема каласы,

клікне час - парвем кайданы!

Прысьпеў

Рэфэрэндум пра незалежнасьць

Дэманстрацыя баскаў у знак салідарнасьці з імкненьнем каталёнцаў да незалежнасьці

У верасьні 2017 году Парлямэнт Каталёніі прыняў закон аб парадку выхаду са складу Гішпаніі[12].

1 кастрычніка ў Каталёніі прайшоў рэфэрэндум аб незалежнасьці ад Гішпаніі. Канстытуцыйны суд Гішпаніі прызнаў яго незаконным. Па зьвестках мясцовых уладаў, яўка склала 42% і за незалежнасьць выказаліся 90% зь іх.

Урад Іспаніі паспрабавала сарваць галасаваньне. На некаторых участках для разгону людзей ўжываліся гумовыя кулі. Улады Каталёніі абвясцілі, што пацярпелі больш за 800 чалавек.

Чакаецца, што незалежнасць Каталоніі будзе абвешчаная 10 кастрычніка[13].

Глядзіце таксама

Крыніцы

  1. ^ а б в Statute of Autonomy of Catalonia 2006 — 2006.
  2. ^ archINFORM (ням.) — 1994.
  3. ^ https://books.google.es/books?id=Z3C4MgfXRa4C&pg=PA9&dq=Catalan+countries&hl=ca&sa=X&ved=0ahUKEwiJgOS79avgAhWxx4UKHTdgD2UQ6AEIVjAH#v=onepage&q=Catalan%20countries&f=false
  4. ^ https://portal.cor.europa.eu/egtc/CoRActivities/Pages/Euroregion-Pyrenees-Mediterranean.aspx
  5. ^ Population by Autonomous Community and Autonomous City and sex. Official Population Figures referring to revision of Municipal Register 1 January
  6. ^ Catalonia (анг.). Britannica.com.
  7. ^ La nostra Història (кат.)
  8. ^ Maximiano García Venero Historia del nacionalismo catalán: 2a edición. — Ed. Nacional, 1967.
  9. ^ "These people" the oppressors of the Catalan people, who back in that time invaded Catalonia
  10. ^ the Segadors Revolt which the song references took place in June.
  11. ^ The verb in the Catalan original—seguem—is from the same root as segadors; that is, they will cut the chains as they cut the crops.
  12. ^ Парламент Каталоніі прыняў закон аб парадку выхаду з Іспаніі // Наша ніва
  13. ^ Конституционный суд Испании запретил заседание парламента Каталонии // Tut.by  (рас.)

Вонкавыя спасылкі

Каталёніясховішча мультымэдыйных матэрыялаў