Нікасія: розьніца паміж вэрсіямі

	Нікасія
	грэц. Λευκωσία
Герб Нікасіі
Краіна:	Кіпр, Паўночны Кіпр
Раён:	Нікасія
Плошча:	51,06 км²
Вышыня:	220 м н. у. м.
Насельніцтва (2011)
колькасьць:	116 392 чал.
шчыльнасьць:	2279,51 чал./км²
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	22
Паштовы індэкс:	1010–1107
Геаграфічныя каардынаты:	35°10′21″ пн. ш. 33°21′54″ у. д. / 35.1725° пн. ш. 33.365° у. д.Каардынаты: 35°10′21″ пн. ш. 33°21′54″ у. д. / 35.1725° пн. ш. 33.365° у. д.
	Нікасія на мапе Краіны {{Лякалізацыйная мапа Краіны Кіпр, Паўночны Кіпр няма ў сьпісе! \|Назва тэрыторыі}} няма ў сьпісе!
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	http://www.nicosia.org.cy/

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 10:53, 10 жніўня 2017

Нікасі́я (па-грэцку: Λευκωσία) — сталіца і найбуйнейшы горад Кіпру. Горад таксама вядомы пад назваю Леўкасія і былі спробы ўжываць менавіта гэтую назву як афіцыйную, але яны не былі ўдалымі. Горад разьмешчаны недалёка ад цэнтру раўніны Мэсаарыя, на беразе ракі Пэдыеяс. Нікасія зьяўляецца сталіцай і рэзыдэнцыяй ураду Рэспублікі Кіпр. Гэта самая паўднёва-ўсходняя сталіца дзяржаваў-чальцоў ЭЗ. Нікасія зьяўляецца гістарычным цэнтрам вострава з X стагодзьдзя. На сёньня горад падзелены на паўднёвую грэцка-кіпрыёцкую і паўночную турэцка-кіпрыёцкую часткі. Гэты падзел мае месца з 1963 году, пасьля міжабшчыннага гвалту, які прайшоў у горадзе. Нікасія зьяўляецца сталіцай таксама і непрызнанай турэцка-кіпраўскай дзяржавы.

На працягу многіх гадоў Нікасія зарэкамэндавала сябе як фінансавая сталіца вострава і адзін зь вядучых міжнародных дзелавых цэнтраў. Горад заняў у 2012 годзе 5 радок у сьпісе самых заможных гарадоў у сьвеце паводле пакупніцкай сілы^[1].

Гісторыя

Сьляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля XI—VII стагодзьдзяў да н. э. і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з XIII стагодзьдзя н. э. Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў 330 годзе да н. э., горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёску. У 965 годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У 1191 годзе ангельскі кароль-крыжак Рычард I Ільвінае Сэрца заваяваў горад і перадаў яго ў 1192 годзе Гі дэ Люзыньяну. Горад стаў сталіцай Кіпрскага каралеўства. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У 1489—1571 гадох горад знаходзіўся пад уладай вэнэцыянцаў. У 1571—1878 гады быў пад уладай туркаў. У 1878—1960 гадах вярнуўся пад уладу ангельцаў. У 1960 годзе горад стаў сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны.

У 1963 годзе грэцкая абшчына прапанавала шэраг паправак да канстытуцыі, якія былі аспрэчаныя турэцкай абшчыны Кіпру^[2]. У час ліквідацыі наступстваў гэтага крызісу, 21 сьнежня 1963 году, успыхнуў міжабшчынавы гвалт паміж грэкамі-кіпрыётамі і туркамі-кіпрыётамі. У выніку Нікасія была падзеленая на грэцкія і турэцкія кварталы Зялёнай лініяй, якая была гэтак названая ў гонар колеру пяра, якое выкарыстоўвалася супрацоўнікам Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, каб намаляваць лінію разьмежаваньня на мапе гораду^[3].

У выніку ўварваньня турэцкіх войскаў у 1974 годзе і абвяшчэньня Турэцкай Рэспублікі Паўночнага Кіпру горад быў падзелены на турэцкую і грэцкую часткі. Мяжа паміж імі, якая ахоўваецца войскамі ААН, праходзіць па гістарычным цэнтры гораду і праз галоўную гандлёвую вуліцу Ледра. Паўночная (турэцкая) частка Нікасіі зьяўляецца сталіцай самаабвешчанай турэцкае дзяржавы.

23 красавіка 2003 году ўпершыню з 1974 году быў адчынены пераход празь Ледраўскі палац, які месьціцца на Зялёнай лініі паміж тэрыторыямі непрызнанага Паўночнага Кірпу і Рэспублікі Кіпр^[4]. 3 красавіка 2008 году былі распачатыя працы па дэмантажы сьцяны, якая падзяляе горад на дзьве часткі^[5].

Геаграфія

Нікасія разьмешчана на шырокай раўніне ў цэнтры Кіпру, паміж горнымі хрыбтамі Троадас і Кірэнія. Горад знаходзіцца непадалёк ад ракі Акакі. Клімат Нікасіі зьяўляецца міжземнаморскім з рысамі паўпустэльнага (Клясыфікацыя кліматаў Кёпену: BSh). Наяўнасьць цёплай зімы і гарачага сухога лета выключаюць разьвіцьцё гораду ў аграрным пляне. Ападкаў выпадае ўсяго 300 мм, што робіць Нікасію адным з найбольш засушлівых і гарачых гарадоў узьбярэжжа Міжземнага мора.

Эканоміка

Нікасія зьяўляецца фінансава-бізнэсовым цэнтрам Кіпру. У горадзе базуюцца штаб-кватэры ўсіх кіпрскіх банкаў, а менавіта былога Кіпрскага народнага банку, Банку Кіпру, Эленік Банку. Акрамя таго, Цэнтральны банк Кіпру знаходзіцца ў раёне Акропалю кіпрскай сталіцы. Шматлікія міжнародныя кампаніі засноўваюць сваю кіпрскую штаб-кватэру ў Нікасіі, як то аўдытарскія фірмы PWC, Deloitte, KPMG і Ernst & Young. Міжнародныя тэхналягічныя кампаніі, як то NCR і TSYS маюць свае рэгіянальныя прадстаўніцтвы ў Нікасіі. Таксама ў Нікасіі разьмяшчаюцца штаб-кватэры мясцовых фінансавых газэтаў, як то Financial Mirror і Stockwatch.

Крыніцы

^ World's richest cities by purchasing power. City Mayors
^ The Republic of Cyprus. US Library of Congress
^ Nicosia Municipality. Nicosia.org.cy
^ Emotion as Cyprus border opens. BBC News
^ Греческие и турецкие общины Кипра начали разбор баррикад. Gazeta.ru

Вонкавыя спасылкі

Нікасія — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1] World's richest cities by purchasing power. City Mayors

[2] The Republic of Cyprus. US Library of Congress

[3] Nicosia Municipality. Nicosia.org.cy

[4] Emotion as Cyprus border opens. BBC News

[5] Греческие и турецкие общины Кипра начали разбор баррикад. Gazeta.ru

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Радок 20: / Радок 20: @@
 |Пасада кіраўніка                 =
 |Кіраўнік                         =
-|Плошча                           =
+|Плошча                           = 51.06
 |Крыніца плошчы                   =
 |Вышыня                           = 220
@@ Радок 61: / Радок 61: @@
 |Водступ подпісу на мапе          =
 |Сайт                             = http://www.nicosia.org.cy/
-|Колер                            = {{Колер|Кіпр}}
 }}
-'''Нікасі́я''' ([[грэцкая мова|па-грэцку]]: ''Λευκωσία'') — сталіца і найбуйнейшы горад [[Кіпр]]у. Горад таксама вядомы пад назваю ''Леўкасія'' і былі спробы ўжываць менавіта гэтую назву як афіцыйную, але яны не былі ўдалымі. Горад разьмешчаны недалёка ад цэнтру раўніны [[Мэсаарыя]], на беразе ракі [[Пэдыэяс]]. Нікасія зьяўляецца сталіцай і рэзыдэнцыяй ураду Рэспублікі Кіпр. Гэта самая паўднёва-ўсходняя сталіца дзяржаваў-чальцоў [[Эўрапейскі Зьвяз|ЭЗ]]. Нікасія зьяўляецца гістарычным цэнтрам вострава з [[10 стагодзьдзе|X стагодзьдзя]]. На сёньня горад падзеланы на пазднёвую грэцка-кіпрыёцкую і паўночную турэцка-кіпрыёцкую часткі. Гэты падзел мае месца з [[1963]] году, пасьля міжабшчыннага гвалту, які прайшоў у горадзе. Нікасія зьяўляецца сталіцай таксама і непрызнанай турэцка-кіпраўскай дзяржавы.
+'''Нікасі́я''' ({{мова-el|Λευκωσία}}) — сталіца і найбуйнейшы горад [[Кіпр]]у. Горад таксама вядомы пад назваю ''Леўкасія'' і былі спробы ўжываць менавіта гэтую назву як афіцыйную, але яны не былі ўдалымі. Горад разьмешчаны недалёка ад цэнтру раўніны [[Мэсаарыя]], на беразе ракі [[Пэдыеяс]]. Нікасія зьяўляецца сталіцай і рэзыдэнцыяй ураду Рэспублікі Кіпр. Гэта самая паўднёва-ўсходняя сталіца дзяржаваў-чальцоў [[Эўрапейскі Зьвяз|ЭЗ]]. Нікасія зьяўляецца гістарычным цэнтрам вострава з [[10 стагодзьдзе|X стагодзьдзя]]. На сёньня горад падзелены на паўднёвую грэцка-кіпрыёцкую і паўночную турэцка-кіпрыёцкую часткі. Гэты падзел мае месца з 1963 году, пасьля міжабшчыннага гвалту, які прайшоў у горадзе. Нікасія зьяўляецца сталіцай таксама і непрызнанай турэцка-кіпраўскай дзяржавы.
-На працягу многіх гадоў Нікасія зарэкамэндавала сябе як фінансавая сталіца вострава і адзін зь вядучых міжнародных дзелавых цэнтраў. Горад заняў у [[2012]] годзе 5 радок у сьпісе самых заможных гарадоў у сьвеце паводле пакупніцкай сілы<ref>[http://www.citymayors.com/economics/usb-purchasing-power.html World's richest cities by purchasing power]. City Mayors</ref>.
+На працягу многіх гадоў Нікасія зарэкамэндавала сябе як фінансавая сталіца вострава і адзін зь вядучых міжнародных дзелавых цэнтраў. Горад заняў у 2012 годзе 5 радок у сьпісе самых заможных гарадоў у сьвеце паводле пакупніцкай сілы<ref>[http://www.citymayors.com/economics/usb-purchasing-power.html World's richest cities by purchasing power]. City Mayors</ref>.
 == Гісторыя ==
 [[Файл:Nicosia 01-2017 img22 View from Shacolas Tower.jpg|міні|250пкс|зьлева|Былы [[Сабор Сьвятой Сафіі (Нікасія)|сабор сьв. Сафіі]], пераўтвораны ў XVI стагодзьдзі ў [[мячэт]] Сэлімэ, у турэцкім сэктары Нікасіі. На пярэднім пляне бачная падзяляльная лінія.]]
-Сьляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля [[XI стагодзьдзе да н. э.|XI]]—[[VII стагодзьдзе да н. э.|VII стагодзьдзяў да н. э.]] і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з [[XIII стагодзьдзя н. э.]] Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў [[330 да н. э.|330 годзе да н. э.]], горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёсачку. У [[965]] годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У [[1191]] годзе ангельскі кароль-крыжак [[Рычард I|Рычард I Ільвінае Сэрца]] заваяваў горад і перадаў яго ў [[1192]] годзе [[Гі дэ Люзыньян]]у. Горад стаўся сталіцай [[Кіпрскае каралеўства|Кіпрскага каралеўства]]. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У [[1489]]—[[1571]] гадох горад знаходзіўся пад уладай [[Вэнэцыянская рэспубліка|вэнэцыянцаў]]. У [[1571]]—[[1878]] гады быў пад уладай туркаў. У [[1878]]—[[1960]] гадоў вярнуўся пад уладу ангельцаў. У [[1960]] годзе горад стаўся сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны.
+Сьляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля [[XI стагодзьдзе да н. э.|XI]]—[[VII стагодзьдзе да н. э.|VII стагодзьдзяў да н. э.]] і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з [[XIII стагодзьдзя н. э.]] Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў [[330 да н. э.|330 годзе да н. э.]], горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёску. У 965 годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У 1191 годзе ангельскі кароль-крыжак [[Рычард I|Рычард I Ільвінае Сэрца]] заваяваў горад і перадаў яго ў 1192 годзе [[Гі дэ Люзыньян]]у. Горад стаў сталіцай [[Кіпрскае каралеўства|Кіпрскага каралеўства]]. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У 1489—1571 гадох горад знаходзіўся пад уладай [[Вэнэцыянская рэспубліка|вэнэцыянцаў]]. У 1571—1878 гады быў пад уладай туркаў. У 1878—1960 гадах вярнуўся пад уладу ангельцаў. У 1960 годзе горад стаў сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны.
-У [[1963]] годзе грэцкая абшчына прапанавала шэраг паправак да канстытуцыі, якія былі аспрэчаныя турэцкай абшчыны Кіпру<ref>[http://countrystudies.us/cyprus/12.htm The Republic of Cyprus]. US Library of Congress</ref>. У час ліквідацыі наступстваў гэтага крызісу, [[21 сьнежня]] [[1963]] году, успыхнуў міжабшчынавы гвалт паміж грэкамі-кіпрыётамі і туркамі-кіпрыётамі. У выніку Нікасія была падзеленая на грэцкія і турэцкія кварталы [[Зялёная лінія (Кіпр)|Зялёнай лініяй]], якая была гэтак названая ў гонар колеру пяра, якое выкарыстоўвалася супрацоўнікам Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, каб намаляваць лінію разьмежаваньня на мапе гораду<ref>[http://www.nicosia.org.cy/english/lefkosia_istoria_lefkosia1963.shtm Nicosia Municipality]. Nicosia.org.cy</ref>.
+У 1963 годзе грэцкая абшчына прапанавала шэраг паправак да канстытуцыі, якія былі аспрэчаныя турэцкай абшчыны Кіпру<ref>[http://countrystudies.us/cyprus/12.htm The Republic of Cyprus]. US Library of Congress</ref>. У час ліквідацыі наступстваў гэтага крызісу, 21 сьнежня 1963 году, успыхнуў міжабшчынавы гвалт паміж грэкамі-кіпрыётамі і туркамі-кіпрыётамі. У выніку Нікасія была падзеленая на грэцкія і турэцкія кварталы [[Зялёная лінія (Кіпр)|Зялёнай лініяй]], якая была гэтак названая ў гонар колеру пяра, якое выкарыстоўвалася супрацоўнікам Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, каб намаляваць лінію разьмежаваньня на мапе гораду<ref>[http://www.nicosia.org.cy/english/lefkosia_istoria_lefkosia1963.shtm Nicosia Municipality]. Nicosia.org.cy</ref>.
-У выніку ўварваньня турэцкіх войскаў у [[1974]] годзе і абвяшчэньня [[Турэцкая Рэспубліка Паўночнага Кіпру|Турэцкай Рэспублікі Паўночнага Кіпру]] горад быў падзелены на турэцкую і грэцкую часткі. [[Зялёная лінія (Кіпр)|Мяжа паміж імі]], якая ахоўваецца войскамі [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў|ААН]], праходзіць па гістарычнаму цэнтру гораду і праз галоўную гандлёвую [[Ледра (вуліца)|вуліцу Ледра]]. Паўночная (турэцкая) частка Нікасіі зьяўляецца сталіцай самаабвешчанай турэцкае дзяржавы.
+У выніку ўварваньня турэцкіх войскаў у 1974 годзе і абвяшчэньня [[Турэцкая Рэспубліка Паўночнага Кіпру|Турэцкай Рэспублікі Паўночнага Кіпру]] горад быў падзелены на турэцкую і грэцкую часткі. [[Зялёная лінія (Кіпр)|Мяжа паміж імі]], якая ахоўваецца войскамі [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў|ААН]], праходзіць па гістарычным цэнтры гораду і праз галоўную гандлёвую [[Ледра (вуліца)|вуліцу Ледра]]. Паўночная (турэцкая) частка Нікасіі зьяўляецца сталіцай самаабвешчанай турэцкае дзяржавы.
-[[23 красавіка]] [[2003]] году ўпершыню з 1974 году быў адчынены пераход празь [[Ледраўскі палац]], які месьціцца на Зялёнай лініі паміж тэрыторыямі непрызнанага Паўночнага Кірпу і Рэспублікі Кіпр<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/2969089.stm Emotion as Cyprus border opens]. BBC News</ref>. [[3 красавіка]] [[2008]] году былі распачатыя працы па дэмантажы сьцяны, якая падзяляе горад на дзьве часткі<ref>[http://www.gazeta.ru/news/lastnews/2008/04/03/n_1201456.shtml Греческие и турецкие общины Кипра начали разбор баррикад]. Gazeta.ru</ref>.
+красавіка 2003 году ўпершыню з 1974 году быў адчынены пераход празь [[Ледраўскі палац]], які месьціцца на Зялёнай лініі паміж тэрыторыямі непрызнанага Паўночнага Кірпу і Рэспублікі Кіпр<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/2969089.stm Emotion as Cyprus border opens]. BBC News</ref>. 3 красавіка 2008 году былі распачатыя працы па дэмантажы сьцяны, якая падзяляе горад на дзьве часткі<ref>[http://www.gazeta.ru/news/lastnews/2008/04/03/n_1201456.shtml Греческие и турецкие общины Кипра начали разбор баррикад]. Gazeta.ru</ref>.
 == Геаграфія ==
@@ Радок 92: / Радок 91: @@
 * [http://journeying.ru/kuda-poyti-i-chto-posmotret-v-nikosii-dostoprimechatelnosti-nikosii.html Славутасьці Нікасіі]
-{{Накід:Геаграфія}}
 {{Сталіцы Эўропы}}

п а р Сталіцы Эўропы
Амстэрдам Андора-ля-Вэльля Анкара Астана Атэны Баку Браціслава Брусэль Будапэшт Бухарэст Бэрлін Бэрн Бялград Вадуц Валета Варшава Ватыкан Вена Вільня Дублін Ерэван Загрэб Кіеў Кішынёў Капэнгаген Лісабон Лёндан Любляна Люксэмбург Мадрыд Менск Манака Масква Нікасія Осьлё Парыж Падгорыца Прага Рэйк’явік Рыга Рым Сан-Марына Сараева Скоп’е Сафія Стакгольм Талін Тбілісі Тырана Хэльсынкі
Іншыя тэрыторыі	Гібральтар Дуглас Лонг’ір Марыегамн Сэнт-Гэльер Сэнт-Пітэр-Порт Торсгаўн Эпіскопі
Непрызнаныя дзяржавы	Прышціна Стэпанакерт Сухумі Тыраспаль Цхінвалі