Эўрапейская інтэграцыя

Эўрапе́йская інтэгра́цыя — працэс паступовага збліжэньня і паглыбленага супрацоўніцтва эўрапейскіх краінаў і народаў у сфэрах эканомікі, права, культуры і палітыкі.

Пачатак інтэграцыйных працэсаў на эўрапейскім кантынэнце датуецца канцом 1940-х гадоў. Эўрапейская інтэграцыя адбываецца галоўным чынам у рамках Эўрапейскага зьвязу, але таксама, прынамсі ў пэўных аспэктах, — Рады Эўропы, Арганізацыі Паўночнаатлянтычнай дамовы і АБСЭ.

Паводле вядомага амэрыканскага палітоляга Леона Ліндбэрга, інтэграцыя — гэта двухузроўневы працэс:

1. Добраахвотнае адмаўленьне з боку нацыянальных дзяржаваў ад паўнамоцтваў прымаць незалежныя рашэньні (сувэрэнітэту) ў пэўных сфэрах палітыкі (рашэньні прымаюцца або супольна ўрадамі дзяржаваў-удзельніц, або іх прымаюць наваўтвораныя цэнтральныя інстытуцыі);
2. Пераарыентацыя прызнаньня, чаканьняў і дзейнасьці нацыянальных палітычных актараў на карысьць гэтага новага цэнтру.

Існуе 2 спосабы ажыццяўленьня інтэграцыі: праз шчыльнае міждзяржаўнае супрацоўніцтва або праз стварэньне наднацыянальных інстытуцыяў з уласнымі кампэтэнцыямі. У рамках эўрапейскай інтэграцыі былі створаныя міждзяржаўныя структуры і наднацыянальныя інстытуцыі, здольныя каардынаваць прыняцьцё і забясьпечваць выкананьне сваіх рашэньняў у самых разнастайных сфэрах жыцьцядзейнасьці. Дасьледчыкі лічаць, што да 80% сацыяльна-эканамічнага заканадаўства дзяржаваў-чальцоў прымаецца праз узаемадзеяньне ў рамках ЭЗ.

Інтэграцыя ставіць пад пытаньне межы сувэрэнітэту і нават мэтазгоднасьць існаваньня нацыянальнай дзяржавы як формы палітычнай арганізацыі чалавечых супольнасьцяў. Аднак больш як 60-гадовая гісторыя эўрапейскай інтэграцыі пакуль не спрычынілася да ейнага поўнага скасаваньня і ўзьнікненьня Злучаных Штатаў Эўропы.

Літаратура

• Аляксандар Лагвінец. Эўрапейская інтэграцыя і лёс нацыянальнай дзяржавы // «Белорусский журнал международного права и международных отношений», №1, сентябрь-ноябрь 1996 г.

Вонкавыя спасылкі

• Leon N. Lindberg, The Political Dynamics of European Economic Integration
• Ian Bache, Stephen George, and Simon Bulmer, Politics in the European Union. 3rd Edition; Chap. 1 Theories of European Integration
• Андрэй Казакевіч. Гісторыя эўрапейскай інтэграцыі
• Аляксандр Лагвінец. Эўрапейскі вэктар разьвіцьця — падмурак нацыянальнага інтарэсу Беларусі, 1 лістапада 2003