Велікапольскае паўстаньне (1918—1919): розьніца паміж вэрсіямі

Вялікапольскае паўстаньне (1918-1919)
	Вялікапольскія паўстанцы ў акопах, студзень 1919 г
Дата:	27 сьнежня 1918 – 16 лютага 1919
Месца:	Правінцыя Позэн
Прычына:	Імкненьне да незалежнасьці палякаў
Вынік:	Перамога паўстанцаў
Тэрытарыяльныя; зьмены:	Далучэньне правінцыі Позэн да Польшчы
	Супернікі
Вышэйшая народная рада; Вялікапольскае войска	Ваймарская рэспубліка
	Камандуючыя
Юзэф Доўбар-Мусьніцкі; Станіслаў Тачак	-

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 10:21, 14 траўня 2017

Вялікапо́льскае паўста́ньне (па-польску: Powstanie wielkopolskie) — паўстаньне палякаў Правінцыі Позэн супраць Нямецкай дзяржавы, якое адбылося ў канцы 1918 — пачатку 1919 гг. Палякі дамагліся далучэньня земляў прускай Польшчы да Польскай Рэспублікі замацаваўшы сваю незалежнасьць.

Паўстаньне выбухнула 27 сьнежня 1918 у Познані, падчас візыту ў Польшчу Інагцыя Яна Падарэўскага, які па дарозе ў Варшаву прыехаў 26 сьнежня ў Познань і быў урачыста сустрэты. У той самы дзень Падэрэўскі зрабіў прамову для сваіх суайчыньнікаў, мноства якіх сабралася каля гатэлю Базар^[1]. Назаўтра 27 сьнежня свой вайсковы парад па вуліцы Сьвятога Марціна зладзілі немцы — зрываючы польскія і кааліцыйныя сьцягі, нападаючы на польскія ўстановы. Дайшло да сутычак, ў выніку якіх пачалося збройнае змаганьне, падтрыманае аддзеламі, якімі кіравалі Польская Вайскова Арганізацыя ў Прусіі (па-польску: Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego)^[2]^[3].

Паўстаньне за кароткі час ахапіла ўсю правінцыю Позэн за выключэньнем яе паўночных і паўднёва-ўсходніх раёнаў. Паўстаньне скончылася 16 лютага 1919 году замірэньнем у Трэвіры (Rozejm w Trewirze), якое пашырыла на фронт паўстаньня Кампьенскае замірэньне ад 11 лістапада 1918 году (якое спыніла Першую сусьветную вайну). Гэта было адно з чатырох (вялікапольскае паўстаньне 1806 году, Сейненскае паўстаньне у 1919 годзе і II сылескае паўстаньне ў 1920 годзе) пераможных паўстаньняў па аднаўленьні Польшчы. Першае з польскіх паўстаньняў таго часу, разам з III сылескім паўстаньнем у 1921 годзе, якое дасягнула ўсіх вызначаных мэтаў.

Крыніцы

^ http://27grudnia.pl/o-powstaniu/przebieg-powstania/przyjazd-ignacego-jana-paderewskiego-do-poznania-i-wybuch-powstania.html
^ Dzieje Wielkopolski w wypisach. Зьдзіслаў Грот, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Варшава, 1963, ст. 255-256
^ POW Zaboru Pruskiego nie miała związków z POW Piłsudskiego

[Prezydenci-1] ttp://27grudnia.pl/o-powstaniu/przebieg-powstania/przyjazd-ignacego-jana-paderewskiego-do-poznania-i-wybuch-powstania.html

[2] Dzieje Wielkopolski w wypisach. Зьдзіслаў Грот, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Варшава, 1963, ст. 255-256

[3] POW Zaboru Pruskiego nie miała związków z POW Piłsudskiego

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 33: / Радок 33: @@
 |Дадаткі               =
 }}
-[[Файл:Map-Prussia-Posen.png|thumb|Германская імпэрыя ў даваенных межах 1914: чырвоным — правінцы Позэн]]
+[[Файл:German Empire - Prussia - Posen (1871).svg|thumb|Германская імпэрыя ў даваенных межах 1914: чырвоным — правінцы Позэн]]
 '''Вялікапо́льскае паўста́ньне''' ({{мова-pl|Powstanie wielkopolskie}}) — [[паўстаньне]] палякаў [[Правінцыя Позэн|Правінцыі Позэн]] супраць [[Ваймарская рэспубліка|Нямецкай дзяржавы]], якое адбылося ў канцы [[1918]] — пачатку [[1919]] гг. Палякі дамагліся далучэньня земляў [[Пруская Польшча|прускай Польшчы]] да [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] замацаваўшы сваю незалежнасьць.