Мустафа Кемаль Ататурк: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
не па-беларуску
Aybeg (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
Радок 26: Радок 26:
|дзеці =
|дзеці =
|адукацыя =
|адукацыя =
|рэлігія = [[іслам]]
|бацька = [[Алі Рыза-эфэндзі]]
|бацька = [[Алі Рыза-эфэндзі]]
|маці = [[Зюбэйдэ-ханым]]
|маці = [[Зюбэйдэ-ханым]]

Вэрсія ад 19:36, 17 красавіка 2017

Мустафа Кемаль Ататурк
Файл:Emblem of the President of Turkey.svg 1-ы Прэзыдэнт Турэцкае рэспублікі
29 кастрычніка 1923 — 10 лістапада 1938
Папярэднік: пасада заснаваная
Наступнік: Ісмэт Інёню
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся: 19 траўня 1881
Тэсалёнікі, Асманская імпэрыя
Памёр: 10 лістапада 1938 (57 гадоў)
Стамбул, Турэччына
Партыя: Рэспубліканская народная партыя
Сужэнец: Латыфэ Ушаклагіль
Дзеці: Сабіга Гёкчэн[d], Юлькю Адатэпэ[d], Абдурахім Тунджак[d], Афэт Інан[d], Зэхра Айлін[d], Рукіе Эркін[d], Нэбіле Ірдэлп[d] і Сыгыртмач Мустафа[d]
Бацька: Алі Рыза-эфэндзі
Маці: Зюбэйдэ-ханым
Адукацыя:
Узнагароды:
Imtiyaz Medal Liakat Medal Gallipoli Star Ордэн Святога Аляксандра 1st class, Order of the Medjidie 2nd class, Order of the Medjidie 5th class, Order of the Medjidie
Жалезны крыж
Silver Military Merit Medal Bronze Military Merit Medal 1st Class Order of the Crown Medal of Independence Military Merit Cross III. Class Order of Osmanieh 2nd Class Order of Osmanieh 3rd Class Order of Osmanieh 4th Class Жалезны крыж 2-га класа

Мустафа́ Кема́ль Атату́рк (па-турэцку: Mustafa Kemal Atatürk; 19 траўня 1881, Тэсалёнікі, Асманская імпэрыя — 10 лістапада 1938, Стамбул, Турэччына) — турэцкі палітык, генэрал, заснавальнік і першы прэзыдэнт (1923—1938) Турэцкае Рэспублікі.

Ататурк скасаваў канчаткова разбураную ў выніку Першае сусьветнае вайны Асманскую імпэрыю, што прайснавала да таго ўжо 6 стагодзьдзяў, абвесьціў рэспубліку, ажыцьцявіў шматлікія радыкальныя палітычныя, сацыяльныя, эканамічныя і культурныя рэформы. Ён дамогся пераводу турэцкае мовы з арабскай пісьменнасьці на лацінку, забараніў традыцыйную вопратку.

Біяграфія

Мустафа Кемаль нарадзіўся ў Салёніках (цяпер у Грэцыі) у 1881 годзе (пазьней абраў сабе датай нараджэньня дзень пачатку барацьбы за незалежнасьць Турэччыны — 19 траўня). У 1911 годзе ўдзельнічаў у вайне з італьянцамі ў Лібіі, у 1913 — у Другой Балканскай вайне. Праявіў сябе падчас Першае сусьветнае вайны. Пасьля капітуляцыі Турэччыны ў кастрычніку 1918 Кемаль стаў адным з правадыроў партыі, што выступала за захаваньне Турэччыны ў яе сёньняшніх межах. Разам зь некалькімі паплечнікамі арганізаваў рух «Нацыянальная сіла» (па-турэцку: Kuva-i Milliye), што змагаўся з грэкамі і іншымі акупацыйнымі войскамі Антанты. У 1920 Кемаля абралі кіраўніком Нацыянальнага сходу. У 1923 пасьля вываду войскаў Антанты ён заснаваў Турэцкую Рэспубліку і быў абраны яе першым прэзыдэнтам (пераабіраўся ў 1927, 1931 і 1935).

Памёр 10 лістапада 1938 году ад цырозу печані, спрычыненага застарэлым алькагалізмам. У Турэччыне склаўся культ асобы Ататурка, які збольшага нагадвае культ асобы Леніна ў СССР.

Вонкавыя спасылкі

Мустафа Кемаль Ататурксховішча мультымэдыйных матэрыялаў