Англасаксонская кроніка: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д артаграфія
афармленьне
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Peterborough.Chronicle.firstpage.jpg|міні|250пкс|Пачатковая старонка Пітэрбораўскай кронікі]]
[[Файл:Peterborough.Chronicle.firstpage.jpg|міні|250пкс|Пачатковая старонка Пітэрбораўскай кронікі]]
'''Англасаксонская кроніка''' ({{мова-en|Anglo-Saxon Chronicle}}) — старажытны летапіс [[Ангельшчына|Ангельшчыны]], які ахоплівае пэрыяд з раньніх часоў [[Англа-саксы|саксонскіх]] пасяленцаў у [[495]] годзе й да [[1154]] году. Ейнае складаньне пачалося напрыканцы [[9 стагодзьдзе|IX стагодзьдзя]] пры каралі [[Альфрэд Вялікі|Альфрэдзе Вялікам]] на аснове твору [[Бэда Вялебны|Бэды Вялебнага]] «Гісторыя», а таксама захаваўшыхся ўрыўкаў [[Мэрсія|мэрсійскіх]] і [[Ўэсэкс|ўэсэкскіх]] кронік і вусных паданьняў. Захавалася дзевяць рукапісаў кронік на [[англа-саксонская мова|англа-саксонскай мове]] й часткова на [[Лацінская мова|лацінскай]].
'''Англасаксонская кроніка''' ({{мова-en|Anglo-Saxon Chronicle}}) — старажытны летапіс [[Ангельшчына|Ангельшчыны]], які ахоплівае пэрыяд з раньніх часоў [[Англа-саксы|саксонскіх]] пасяленцаў у 495 годзе й да 1154 году. Ейнае складаньне пачалося напрыканцы [[9 стагодзьдзе|IX стагодзьдзя]] пры каралі [[Альфрэд Вялікі|Альфрэдзе Вялікам]] на аснове твору [[Бэда Вялебны|Бэды Вялебнага]] «Гісторыя», а таксама захаваўшыхся ўрыўкаў [[Мэрсія|мэрсійскіх]] і [[Ўэсэкс|ўэсэкскіх]] кронік і вусных паданьняў. Захавалася дзевяць рукапісаў кронік на [[англа-саксонская мова|англа-саксонскай мове]] й часткова на [[Лацінская мова|лацінскай]].


На цяперашні час сем зь дзевяці манускрыптаў кронікі знаходзяцца ў [[Брытанская Бібліятэка|Брытанскай Бібліятэцы]], адна ў [[Бадлейская Бібліятэка|Бадлейскай Бібліятэцы]] ў [[Оксфард]]зе й яшчэ адна ў [[Паркерская Бібліятэка|Паркерскай Бібліятэцы]] ў [[Кембрыдж]]ы.
На цяперашні час сем зь дзевяці манускрыптаў кронікі знаходзяцца ў [[Брытанская бібліятэка|Брытанскай бібліятэцы]], адна ў [[Бадлейская бібліятэка|Бадлейскай бібліятэцы]] ў [[Оксфард]]зе й яшчэ адна ў [[Паркерская бібліятэка|Паркерскай бібліятэцы]] ў [[Кембрыдж]]ы.


== Склад ==
== Склад ==
Раньняя частка кронікі, якая ахоплівае пэрыяд да [[731]] году, абапіраецца на сачыненьні Бэды, але зьмяшчае шмат дапаўненьняў, што тычацца гісторыі Паўднёвай Ангельшчыны (асабліва Ўэсэксу). Да падзеяў [[891]] году ўсе кронікі сыходзяцца паміж сабой, што дае падставу лічыць, што яны маюць адзіную крыніцу й складзены ў Ўэсэксу ў пэрыяд панаваньня Альфрэда<ref>Alfred the Great: War, Kingship and Culture in Anglo-Saxon England. Рычард Піліп Абэлз. ст. 15. ISBN 0-582-04047-7. Глядзі таксама Keynes & Lapidge, Alfred the Great, ст. 41.</ref>. Пасьля 891 году розныя варыянты кронік пачынаюць разыходзіцца паміж сабой у апісаньні падзеяў, і чым больш пазьнейшы пэрыяд яны асьвятляюць, тым большымі становяцца гэтыя разыходы.
Раньняя частка кронікі, якая ахоплівае пэрыяд да 731 году, абапіраецца на сачыненьні Бэды, але зьмяшчае шмат дапаўненьняў, што тычацца гісторыі Паўднёвай Ангельшчыны (асабліва Ўэсэксу). Да падзеяў 891 году ўсе кронікі сыходзяцца паміж сабой, што дае падставу лічыць, што яны маюць адзіную крыніцу й складзены ў Ўэсэксе ў пэрыяд панаваньня Альфрэда<ref>Alfred the Great: War, Kingship and Culture in Anglo-Saxon England. Рычард Піліп Абэлз. ст. 15. {{ISBN|0-582-04047-7}}. Глядзі таксама Keynes & Lapidge, Alfred the Great, ст. 41.</ref>. Пасьля 891 году розныя варыянты кронік пачынаюць разыходзіцца паміж сабой у апісаньні падзеяў, і чым больш пазьнейшы пэрыяд яны асьвятляюць, тым большымі становяцца гэтыя разыходы.


== Варыянты кронік ==
== Варыянты кронік ==
Радок 19: Радок 19:


== Літаратура ==
== Літаратура ==
* Жанэт Бэталі (1986). ''The Anglo-Saxon Chronicle: A Collaborative Edition''. выданьне трэцяе. Кембрыдж: D.S. Brewer. ISBN 0-85991-103-9.
* Жанэт Бэталі (1986). ''The Anglo-Saxon Chronicle: A Collaborative Edition''. выданьне трэцяе. Кембрыдж: D.S. Brewer. {{ISBN|0-85991-103-9}}.
* Джэймз Кэмпбэл, Эрык Джон й Патрык Ўормэлд (1991). ''The Anglo-Saxons''. Нью-Ёрк: Penguin Books. ISBN 0-14-014395-5.
* Джэймз Кэмпбэл, Эрык Джон й Патрык Ўормэлд (1991). ''The Anglo-Saxons''. Нью-Ёрк: Penguin Books. {{ISBN|0-14-014395-5}}.
* Эйлерт Экўол (1947). ''The Concise Oxford Dictionary of English Place-Names''. Оксфард: Clarendon Press. OCLC 3821873.
* Эйлерт Экўол (1947). ''The Concise Oxford Dictionary of English Place-Names''. Оксфард: Clarendon Press. OCLC 3821873.
* Пітэр Гантэр Блэйр (1960). ''An Introduction to Anglo-Saxon England'' (3rd ed. ed.). Кембрыдж: Cambridge University Press. (выданьне 2003 году: ISBN 0-521-83085-0)
* Пітэр Гантэр Блэйр (1960). ''An Introduction to Anglo-Saxon England'' (3rd ed. ed.). Кембрыдж: Cambridge University Press. (выданьне 2003 году: {{ISBN|0-521-83085-0}})
* Пітэр Гантэр Блэйр (1966). ''Roman Britain and Early England: 55 B.C. - A.D. 871''. Нью-Ёрк: W.W. Norton & Company. ISBN 0-393-00361-2.
* Пітэр Гантэр Блэйр (1966). ''Roman Britain and Early England: 55 B.C. - A.D. 871''. Нью-Ёрк: W.W. Norton & Company. {{ISBN|0-393-00361-2}}.
* Сымон Кэйнз, Майкл Лэйпідж (2004). ''Alfred the Great: Asser's Life of King Alfred and other contemporary sources''. Нью-Ёрк: Penguin Classics. ISBN 0-14-044409-2.
* Сымон Кэйнз, Майкл Лэйпідж (2004). ''Alfred the Great: Asser's Life of King Alfred and other contemporary sources''. Нью-Ёрк: Penguin Classics. {{ISBN|0-14-044409-2}}.
* Майкл Лэйпідж (1999). ''The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England''. Оксфард: Blackwell Publishing. ISBN 0-631-22492-0.
* Майкл Лэйпідж (1999). ''The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England''. Оксфард: Blackwell Publishing. {{ISBN|0-631-22492-0}}.
* Ані Сэйвэдж (1997). ''The Anglo-Saxon Chronicles''. Гадалмінг: CLB. ISBN 1-85833-478-0.
* Ані Сэйвэдж (1997). ''The Anglo-Saxon Chronicles''. Гадалмінг: CLB. {{ISBN|1-85833-478-0}}.
* Майкл Сўонтан (1996). ''The Anglo-Saxon Chronicle''. Нью-Ёрк: Routledge. ISBN 0-415-92129-5.
* Майкл Сўонтан (1996). ''The Anglo-Saxon Chronicle''. Нью-Ёрк: Routledge. {{ISBN|0-415-92129-5}}.


== Крыніцы ==
== Крыніцы ==
Радок 37: Радок 37:
* [http://asc.jebbo.co.uk/ The Anglo-Saxon Chronicle]
* [http://asc.jebbo.co.uk/ The Anglo-Saxon Chronicle]
* [http://www8.georgetown.edu/departments/medieval/labyrinth/library/oe/texts/asc/index.html The Anglo-Saxon Chronicle.] Арыгінальны тэкст.
* [http://www8.georgetown.edu/departments/medieval/labyrinth/library/oe/texts/asc/index.html The Anglo-Saxon Chronicle.] Арыгінальны тэкст.
* [http://www.bartleby.com/211/0701.html The Anglo-Saxon Chronicle] з «Кембрыдзкай Гісторыі Ангельскай і Амэрыканскай літаратуры». Выданьне першае (1907–1921).
* [http://www.bartleby.com/211/0701.html The Anglo-Saxon Chronicle] з «Кембрыдзкай Гісторыі Ангельскай і Амэрыканскай літаратуры». Выданьне першае (1907—1921).


[[Катэгорыя:Летапісы]]
[[Катэгорыя:Летапісы]]

Вэрсія ад 14:40, 13 лютага 2017

Пачатковая старонка Пітэрбораўскай кронікі

Англасаксонская кроніка (па-ангельску: Anglo-Saxon Chronicle) — старажытны летапіс Ангельшчыны, які ахоплівае пэрыяд з раньніх часоў саксонскіх пасяленцаў у 495 годзе й да 1154 году. Ейнае складаньне пачалося напрыканцы IX стагодзьдзя пры каралі Альфрэдзе Вялікам на аснове твору Бэды Вялебнага «Гісторыя», а таксама захаваўшыхся ўрыўкаў мэрсійскіх і ўэсэкскіх кронік і вусных паданьняў. Захавалася дзевяць рукапісаў кронік на англа-саксонскай мове й часткова на лацінскай.

На цяперашні час сем зь дзевяці манускрыптаў кронікі знаходзяцца ў Брытанскай бібліятэцы, адна ў Бадлейскай бібліятэцы ў Оксфардзе й яшчэ адна ў Паркерскай бібліятэцы ў Кембрыджы.

Склад

Раньняя частка кронікі, якая ахоплівае пэрыяд да 731 году, абапіраецца на сачыненьні Бэды, але зьмяшчае шмат дапаўненьняў, што тычацца гісторыі Паўднёвай Ангельшчыны (асабліва Ўэсэксу). Да падзеяў 891 году ўсе кронікі сыходзяцца паміж сабой, што дае падставу лічыць, што яны маюць адзіную крыніцу й складзены ў Ўэсэксе ў пэрыяд панаваньня Альфрэда[1]. Пасьля 891 году розныя варыянты кронік пачынаюць разыходзіцца паміж сабой у апісаньні падзеяў, і чым больш пазьнейшы пэрыяд яны асьвятляюць, тым большымі становяцца гэтыя разыходы.

Варыянты кронік

  • Ўінчэстэрская (Паркерская) кроніка
  • Эбінгданская кроніка I
  • Эбінгданская кроніка II
  • Ўорчэтэрская кроніка
  • Пітэрбораўская кроніка
  • Дзьвюхмоўная Кэнтэрбэрыйская кроніка
  • Котанаў фрагмэнт (копія Ўінчэстэрскай кронікі)
  • Котанаў фрагмэнт
  • Кроніка Вялікдзёнага стала

Літаратура

  • Жанэт Бэталі (1986). The Anglo-Saxon Chronicle: A Collaborative Edition. выданьне трэцяе. Кембрыдж: D.S. Brewer. ISBN 0-85991-103-9.
  • Джэймз Кэмпбэл, Эрык Джон й Патрык Ўормэлд (1991). The Anglo-Saxons. Нью-Ёрк: Penguin Books. ISBN 0-14-014395-5.
  • Эйлерт Экўол (1947). The Concise Oxford Dictionary of English Place-Names. Оксфард: Clarendon Press. OCLC 3821873.
  • Пітэр Гантэр Блэйр (1960). An Introduction to Anglo-Saxon England (3rd ed. ed.). Кембрыдж: Cambridge University Press. (выданьне 2003 году: ISBN 0-521-83085-0)
  • Пітэр Гантэр Блэйр (1966). Roman Britain and Early England: 55 B.C. - A.D. 871. Нью-Ёрк: W.W. Norton & Company. ISBN 0-393-00361-2.
  • Сымон Кэйнз, Майкл Лэйпідж (2004). Alfred the Great: Asser's Life of King Alfred and other contemporary sources. Нью-Ёрк: Penguin Classics. ISBN 0-14-044409-2.
  • Майкл Лэйпідж (1999). The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England. Оксфард: Blackwell Publishing. ISBN 0-631-22492-0.
  • Ані Сэйвэдж (1997). The Anglo-Saxon Chronicles. Гадалмінг: CLB. ISBN 1-85833-478-0.
  • Майкл Сўонтан (1996). The Anglo-Saxon Chronicle. Нью-Ёрк: Routledge. ISBN 0-415-92129-5.

Крыніцы

  1. ^ Alfred the Great: War, Kingship and Culture in Anglo-Saxon England. Рычард Піліп Абэлз. ст. 15. ISBN 0-582-04047-7. Глядзі таксама Keynes & Lapidge, Alfred the Great, ст. 41.

Вонкавыя спасылкі

Англасаксонская кроніка — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Англасаксонская_кроніка&oldid=1884440»