Нікасія: розьніца паміж вэрсіямі
Liashko-bot (гутаркі | унёсак) д артаграфія і (або) вікіфікацыя using AWB |
|||
| Радок 68: | Радок 68: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
[[Файл: |
[[Файл:Nicosia 01-2017 img22 View from Shacolas Tower.jpg|міні|250пкс|зьлева|Былы [[Сабор Сьвятой Сафіі (Нікасія)|сабор сьв. Сафіі]], пераўтвораны ў XVI стагодзьдзі ў [[мячэт]] Сэлімэ, у турэцкім сэктары Нікасіі. На пярэднім пляне бачная падзяляльная лінія.]] |
||
Сьляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля [[XI стагодзьдзе да н. э.|XI]]—[[VII стагодзьдзе да н. э.|VII стагодзьдзяў да н. э.]] і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з [[XIII стагодзьдзя н. э.]] Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў [[330 да н. э.|330 годзе да н. э.]], горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёсачку. У [[965]] годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У [[1191]] годзе ангельскі кароль-крыжак [[Рычард I|Рычард I Ільвінае Сэрца]] заваяваў горад і перадаў яго ў [[1192]] годзе [[Гі дэ Люзыньян]]у. Горад стаўся сталіцай [[Кіпрскае каралеўства|Кіпрскага каралеўства]]. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У [[1489]]—[[1571]] гадох горад знаходзіўся пад уладай [[Вэнэцыянская рэспубліка|вэнэцыянцаў]]. У [[1571]]—[[1878]] гады быў пад уладай туркаў. У [[1878]]—[[1960]] гадоў вярнуўся пад уладу ангельцаў. У [[1960]] годзе горад стаўся сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны. |
Сьляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля [[XI стагодзьдзе да н. э.|XI]]—[[VII стагодзьдзе да н. э.|VII стагодзьдзяў да н. э.]] і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з [[XIII стагодзьдзя н. э.]] Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў [[330 да н. э.|330 годзе да н. э.]], горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёсачку. У [[965]] годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У [[1191]] годзе ангельскі кароль-крыжак [[Рычард I|Рычард I Ільвінае Сэрца]] заваяваў горад і перадаў яго ў [[1192]] годзе [[Гі дэ Люзыньян]]у. Горад стаўся сталіцай [[Кіпрскае каралеўства|Кіпрскага каралеўства]]. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У [[1489]]—[[1571]] гадох горад знаходзіўся пад уладай [[Вэнэцыянская рэспубліка|вэнэцыянцаў]]. У [[1571]]—[[1878]] гады быў пад уладай туркаў. У [[1878]]—[[1960]] гадоў вярнуўся пад уладу ангельцаў. У [[1960]] годзе горад стаўся сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны. |
||
Вэрсія ад 17:28, 5 лютага 2017
| Нікасія | |||||
| грэц. Λευκωσία | |||||
| |||||
| |||||
| Краіна: | Кіпр, Паўночны Кіпр | ||||
| Раён: | Нікасія | ||||
| Плошча: |
| ||||
| Вышыня: | 220 м н. у. м. | ||||
| Насельніцтва: | 116 392 чал. (2011) | ||||
| Часавы пас: | UTC+2 | ||||
| летні час: | UTC+3 | ||||
| Тэлефонны код: | 22 | ||||
| Паштовы індэкс: | 1010–1107 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 35°10′21″ пн. ш. 33°21′54″ у. д. / 35.1725° пн. ш. 33.365° у. д.Каардынаты: 35°10′21″ пн. ш. 33°21′54″ у. д. / 35.1725° пн. ш. 33.365° у. д. | ||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |||||
| http://www.nicosia.org.cy/ | |||||
Нікасі́я (па-грэцку: Λευκωσία) — сталіца і найбуйнейшы горад Кіпру. Горад таксама вядомы пад назваю Леўкасія і былі спробы ўжываць менавіта гэтую назву як афіцыйную, але яны не былі ўдалымі. Горад разьмешчаны недалёка ад цэнтру раўніны Мэсаарыя, на беразе ракі Пэдыэяс. Нікасія зьяўляецца сталіцай і рэзыдэнцыяй ураду Рэспублікі Кіпр. Гэта самая паўднёва-ўсходняя сталіца дзяржаваў-чальцоў ЭЗ. Нікасія зьяўляецца гістарычным цэнтрам вострава з X стагодзьдзя. На сёньня горад падзеланы на пазднёвую грэцка-кіпрыёцкую і паўночную турэцка-кіпрыёцкую часткі. Гэты падзел мае месца з 1963 году, пасьля міжабшчыннага гвалту, які прайшоў у горадзе. Нікасія зьяўляецца сталіцай таксама і непрызнанай турэцка-кіпраўскай дзяржавы.
На працягу многіх гадоў Нікасія зарэкамэндавала сябе як фінансавая сталіца вострава і адзін зь вядучых міжнародных дзелавых цэнтраў. Горад заняў у 2012 годзе 5 радок у сьпісе самых заможных гарадоў у сьвеце паводле пакупніцкай сілы[1].
Гісторыя
Сьляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля XI—VII стагодзьдзяў да н. э. і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з XIII стагодзьдзя н. э. Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў 330 годзе да н. э., горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёсачку. У 965 годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У 1191 годзе ангельскі кароль-крыжак Рычард I Ільвінае Сэрца заваяваў горад і перадаў яго ў 1192 годзе Гі дэ Люзыньяну. Горад стаўся сталіцай Кіпрскага каралеўства. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У 1489—1571 гадох горад знаходзіўся пад уладай вэнэцыянцаў. У 1571—1878 гады быў пад уладай туркаў. У 1878—1960 гадоў вярнуўся пад уладу ангельцаў. У 1960 годзе горад стаўся сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны.
У 1963 годзе грэцкая абшчына прапанавала шэраг паправак да канстытуцыі, якія былі аспрэчаныя турэцкай абшчыны Кіпру[2]. У час ліквідацыі наступстваў гэтага крызісу, 21 сьнежня 1963 году, успыхнуў міжабшчынавы гвалт паміж грэкамі-кіпрыётамі і туркамі-кіпрыётамі. У выніку Нікасія была падзеленая на грэцкія і турэцкія кварталы Зялёнай лініяй, якая была гэтак названая ў гонар колеру пяра, якое выкарыстоўвалася супрацоўнікам Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, каб намаляваць лінію разьмежаваньня на мапе гораду[3].
У выніку ўварваньня турэцкіх войскаў у 1974 годзе і абвяшчэньня Турэцкай Рэспублікі Паўночнага Кіпру горад быў падзелены на турэцкую і грэцкую часткі. Мяжа паміж імі, якая ахоўваецца войскамі ААН, праходзіць па гістарычнаму цэнтру гораду і праз галоўную гандлёвую вуліцу Ледра. Паўночная (турэцкая) частка Нікасіі зьяўляецца сталіцай самаабвешчанай турэцкае дзяржавы.
23 красавіка 2003 году ўпершыню з 1974 году быў адчынены пераход празь Ледраўскі палац, які месьціцца на Зялёнай лініі паміж тэрыторыямі непрызнанага Паўночнага Кірпу і Рэспублікі Кіпр[4]. 3 красавіка 2008 году былі распачатыя працы па дэмантажы сьцяны, якая падзяляе горад на дзьве часткі[5].
Геаграфія
Нікасія разьмешчана на шырокай раўніне ў цэнтры Кіпру, паміж горнымі хрыбтамі Троадас і Кірэнія. Горад знаходзіцца непадалёк ад ракі Акакі. Клімат Нікасіі зьяўляецца міжземнаморскім з рысамі паўпустэльнага (Клясыфікацыя кліматаў Кёпену: BSh). Наяўнасьць цёплай зімы і гарачага сухога лета выключаюць разьвіцьцё гораду ў аграрным пляне. Ападкаў выпадае ўсяго 300 мм, што робіць Нікасію адным з найбольш засушлівых і гарачых гарадоў узьбярэжжа Міжземнага мора.
Эканоміка
Нікасія зьяўляецца фінансава-бізнэсовым цэнтрам Кіпру. У горадзе базуюцца штаб-кватэры ўсіх кіпрскіх банкаў, а менавіта былога Кіпрскага народнага банку, Банку Кіпру, Эленік Банку. Акрамя таго, Цэнтральны банк Кіпру знаходзіцца ў раёне Акропалю кіпрскай сталіцы. Шматлікія міжнародныя кампаніі засноўваюць сваю кіпрскую штаб-кватэру ў Нікасіі, як то аўдытарскія фірмы PWC, Deloitte, KPMG і Ernst & Young. Міжнародныя тэхналягічныя кампаніі, як то NCR і TSYS маюць свае рэгіянальныя прадстаўніцтвы ў Нікасіі. Таксама ў Нікасіі разьмяшчаюцца штаб-кватэры мясцовых фінансавых газэтаў, як то Financial Mirror і Stockwatch.
Крыніцы
- ^ World's richest cities by purchasing power. City Mayors
- ^ The Republic of Cyprus. US Library of Congress
- ^ Nicosia Municipality. Nicosia.org.cy
- ^ Emotion as Cyprus border opens. BBC News
- ^ Греческие и турецкие общины Кипра начали разбор баррикад. Gazeta.ru
Вонкавыя спасылкі
Нікасія — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
 |
Гэта — накід артыкула па геаграфіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |