Хоўхла: розьніца паміж вэрсіямі
дапаўненьне |
|||
| Радок 57: | Радок 57: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
=== Вялікае Княства Літоўскае === |
=== Вялікае Княства Літоўскае === |
||
Першы пісьмовы ўпамін пра Хоўхлу як умацаваны замак датуецца [[1437]]. У сярэдзіне [[XVI стагодзьдзе|XVI ст.]] у тутэйшай друкарні адну з сваiх кнiгаў надрукаваў [[Сымон Будны]]. |
Першы пісьмовы ўпамін пра Хоўхлу як умацаваны замак датуецца [[1437]]. Далей неаднаразова выступае ({{мова-sla|Холъхло}}) як адзін з цэнтраў [[вялікі князь літоўскі|гаспадарскіх]] земляў, зь якіх баярам Вялікага Княства Літоўскага рабіліся зямельныя наданьні<ref>{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Lietuvos Metrika|арыгінал = |спасылка = |адказны = L. Anužytė, A. Baliulis|выданьне = |месца = Vilnius|выдавецтва = Lietuvos istorijos institutas|год = 1998|том = Knyga nr. 3 (1440—1498). Užrašymų knyga 3|старонкі = |старонак = 162|сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>. У сярэдзіне [[XVI стагодзьдзе|XVI ст.]] у тутэйшай друкарні адну з сваiх кнiгаў надрукаваў [[Сымон Будны]]. |
||
Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) Хоўхла ўвайшла ў склад [[Менскі павет|Менскага павету]] [[Менскае ваяводзтва|Менскага ваяводзтва]]<ref>{{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 296.</ref>. З [[1780]] мястэчка знаходзілася ў валоданьні [[Галімскія|Галімскіх]]<ref>Łopaciński A. Chołchło // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/624 624].</ref>. |
Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) Хоўхла ўвайшла ў склад [[Менскі павет|Менскага павету]] [[Менскае ваяводзтва|Менскага ваяводзтва]]<ref>{{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 296.</ref>. З [[1780]] мястэчка знаходзілася ў валоданьні [[Галімскія|Галімскіх]]<ref>Łopaciński A. Chołchło // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/624 624].</ref>. |
||
Вэрсія ад 23:28, 25 жніўня 2016
| Хоўхла | |
| трансьліт. Choŭchla | |
 Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі | |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Менская |
| Раён: | Маладэчанскі |
| Сельсавет: | Хажоўскі |
| Насельніцтва: | 414 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 1773 |
| Паштовы індэкс: | 222321 |
| Нумарны знак: | 5 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 54°9′51.98″ пн. ш. 26°46′5.99″ у. д. / 54.1644389° пн. ш. 26.7683306° у. д.Каардынаты: 54°9′51.98″ пн. ш. 26°46′5.99″ у. д. / 54.1644389° пн. ш. 26.7683306° у. д. |
Хоўхла на мапе Беларусі ±   Хоўхла | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Хо́ўхла, Хо́ўхлава[1] — вёска ў Беларусі, непадалёк ад ракі Бярэзіны. Уваходзіць у склад Хажоўскага сельсавету Маладэчанскага раёну Менскай вобласьці. Насельніцтва 414 чал. (2010). Знаходзіцца за 23 км на поўдзень ад Маладэчна, за 82 км ад Менску.
Хоўхла — даўняе мястэчка гістарычнай Меншчыны. Да нашага часу тут захаваўся касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі, помнік архітэктуры драўлянага барока.
Назва
Тапонім «Хоўхла» ўтварыўся ад слова хоўхаліца (хохаліца) — хмызьняк у старыцы[2]. Традыцыйная гістарычныя назва, ужываная мясцовымі жыхарамі — Хоўхла, за савецкім часам зьмененая на цяперашняе афіцыйнае «Хоўхлава»[3].
Гісторыя
Вялікае Княства Літоўскае
Першы пісьмовы ўпамін пра Хоўхлу як умацаваны замак датуецца 1437. Далей неаднаразова выступае (па-руску: Холъхло) як адзін з цэнтраў гаспадарскіх земляў, зь якіх баярам Вялікага Княства Літоўскага рабіліся зямельныя наданьні[4]. У сярэдзіне XVI ст. у тутэйшай друкарні адну з сваiх кнiгаў надрукаваў Сымон Будны.
Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) Хоўхла ўвайшла ў склад Менскага павету Менскага ваяводзтва[5]. З 1780 мястэчка знаходзілася ў валоданьні Галімскіх[6].
Пад уладай Расейскай імпэрыі
.jpg)
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Хоўхла апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Вялейскім павеце.
У пачатку XIX ст. паселішча перайшло ў валоданьне Карніцкіх.
Найноўшы час
.jpg)
25 сакавіка 1918 згодна з Трэцяй Устаўной граматай Хоўхла абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 у адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР. Згодна з Рыскай мірнай дамовай (1921) Хоўхла апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у гміне Гарадок Маладэчанскага павету Віленскага ваяводзтва.
У 1939 Хоўхла ўвайшла ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 стала цэнтрам сельсавету. Статус паселішча панізілі да вёскі. На 2003 у Хоўхле было 160 двароў. 28 траўня 2013 У зьвязку зь ліквідацыяй Хоўхлаўскага сельсавету вёску перавялі ў склад Хажоўскага сельсавету[7]. У 2000-я Хоўхла атрымала афіцыйны статус аграгарадку.
Насельніцтва
Дэмаграфія
- XXI стагодзьдзе: 2003 — 435 чал.; 2010 — 414 чал.
Турыстычная інфармацыя
Выдатныя мясьціны
- Касьцёл Найсьвяцейшай Панны Марыі (1738)
- Капліца-пахавальня Язьвінскіх (1846—1847)
Страчаная спадчына
- Царква Раства Багародзіцы (1738)
Вядомыя асобы
- Тадэвуш Кокштыс (нар. 1934) — актор, Народны артыст Беларусі (1984)
Крыніцы
- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (djvu) С. 294.
- ^ Краткий топонимический словарь Белоруссии / В.А. Жучкевич. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. — 448 с. С. 392.
- ^ Іваноўскі Ю. “Вы не ролю сыгралі, а лёс…” // «Культура» № 43 (1169), 25.10.2014 — 31.10.2014
- ^ Lietuvos Metrika / L. Anužytė, A. Baliulis. — Vilnius: Lietuvos istorijos institutas, 1998. — Т. Knyga nr. 3 (1440—1498). Užrašymų knyga 3. — 162 с.
- ^ ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 296.
- ^ Łopaciński A. Chołchło // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880. S. 624.
- ^ «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234 (рас.)
Літаратура
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — Warszawa, 1880.
Вонкавыя спасылкі
Хоўхла — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
| ||||||||