Спэйс шатл: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 21:32, 24 ліпеня 2016

Касьмічная транспартная сыстэма (па-ангельску: Space Transportation System), больш вядомая як Спэйс шатл (ад анг. Space shuttle — касьмічны чалнок) — амэрыканскі шматразовы транспартны касьмічны карабель.

Шатл запускаўся ў космас з дапамогай ракет-носьбітаў, ажыцьцяўляў манэўры на арбіце як касьмічны карабель і вяртаеўся на Зямлю як самалёт. Разумелася, што шатлы будуць хадзіць, як чоўны, паміж калязямной арбітай і Зямлёй, дастаўляючы карысныя грузы ў абодвух кірунках. Пры распрацоўцы прадугледжвалася, што кожны з шатлаў павінен быў да 100 разоў стартаваць у космас.

На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня 2010 году больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсьніў шатл «Дыскавэры». Усяго з 1975 па 1991 год было пабудавана пяць шатлаў: «Калумбія» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «Чэленджэр» (падарваўся пасьля старту ў 1986), «Дыскавэры», «Атлантыс» і «Індэвар».

Апошнюю місію STS-135 выканаў шатл «Атлантыс», стартаваўшы 8 ліпеня 2011 году з Касьмічнага цэнтру Кэнэдзі і прабыўшы ў космасе 12 дзён і 18 гадзін, на чым праграма Space Shuttle была закрытая.

Пабудаваныя шатлы

Энтэрпрайз (OV-101, атмасфэрныя тэсты, сьпісаны)
Патфайндэр (OV-098, наземные тэсты)
Калумбія (OV-102, згарэў пры пасадцы ў 2003 годзе)
Чэленджэр (OV-099, узарваўся пры старце ў 1986 годзе)
Дыскавэры (OV-103, апошні запуск — 24 лютага 2011)
Атлянтыс (OV-104, апошні запуск — 8 ліпеня 2011)
Індэвар (OV-105, апошні запуск — 16 траўня 2011)

Глядзіце таксама

Буран

Вонкавыя спасылкі

Спэйс шатл — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Файл:STS120LaunchHiRes.jpg|thumb|270px|Старт шатла [[Дыскавэры (шатл)|Дыскавэры]]]]
 '''Касьмічная транспартная сыстэма''' ({{мова-en|Space Transportation System}}), больш вядомая як '''Спэйс шатл''' (ад {{мова-en|Space shuttle|скарочана}} — касьмічны чалнок) — [[Злучаныя Штаты|амэрыканскі]] шматразовы транспартны [[касьмічны карабель]].
 Шатл запускаўся ў космас з дапамогай ракет-носьбітаў, ажыцьцяўляў манэўры на арбіце як касьмічны карабель і вяртаеўся на Зямлю як [[самалёт]]. Разумелася, што шатлы будуць хадзіць, як чоўны, паміж калязямной арбітай і Зямлёй, дастаўляючы карысныя грузы ў абодвух кірунках. Пры распрацоўцы прадугледжвалася, што кожны з шатлаў павінен быў да 100 разоў стартаваць у [[космас]].
-На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня [[2010]] года больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсніў шатл «Дыскавэры». Усяго з [[1975]] па [[1991]] год было пабудавана пяць шатлаў: «[[Калумбія (шатл)|Калумбія]]» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «[[Чэленджэр (шатл)|Чэленджэр]]» (падарваўся пасьля старту ў 1986), «[[Дыскавэры (шатл)|Дыскавэры]]», «[[Атлантыс (шатл)|Атлантыс]]» і «[[Індэвар (шатл)|Індэвар]]».
+На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня 2010 году больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсьніў шатл «Дыскавэры». Усяго з 1975 па 1991 год было пабудавана пяць шатлаў: «[[Калумбія (шатл)|Калумбія]]» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «[[Чэленджэр (шатл)|Чэленджэр]]» (падарваўся пасьля старту ў 1986), «[[Дыскавэры (шатл)|Дыскавэры]]», «[[Атлантыс (шатл)|Атлантыс]]» і «[[Індэвар (шатл)|Індэвар]]».
-Апошнюю місію [[STS-135]] выканаў шатл «Атлантыс», стартаваўшы [[8 ліпеня]] [[2011]] году з [[Касьмічны цэнтар Кэнэдзі|Касьмічнага цэнтру Кэнэдзі]] і прабыўшы ў космасе 12 дзён і 18 гадзін, на чым праграма ''Space Shuttle'' была закрытая.
+Апошнюю місію [[STS-135]] выканаў шатл «Атлантыс», стартаваўшы [[8 ліпеня]] 2011 году з [[Касьмічны цэнтар Кэнэдзі|Касьмічнага цэнтру Кэнэдзі]] і прабыўшы ў космасе 12 дзён і 18 гадзін, на чым праграма ''Space Shuttle'' была закрытая.
 == Пабудаваныя шатлы ==
@@ Радок 17: / Радок 17: @@
 * [[Індэвар (шатл)|Індэвар]] (OV-105, апошні запуск — 16 траўня 2011)
-== Гл. таксама ==
+== Глядзіце таксама ==
 * [[Буран (касьмічны карабель)|Буран]]