Зянон Якуць: розьніца паміж вэрсіямі

Зянон Якуць
	Зянон Якуць
Род дзейнасьці	Каталіцкі сьвятар
Дата нараджэньня	22 студзеня 1894
Месца нараджэньня	Скурцішкі, Новааляксандраўскі павет, Ковенская губэрня, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	3 студзеня 1924
Месца сьмерці	Шаркоўшчына, Польская Рэспубліка
Месца пахаваньня	Шаркоўшчына;
Месца вучобы	Сэмінарыя сьвятога Язэпа[d];

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 12:05, 25 траўня 2016

Якуць Зянон (1894—1924) — каталіцкі сьвятар заходняга абраду, рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч, удзельнік беларускага хрысьціянскага руху 20 ст., душапастыр.

Біяграфія

Нарадзіўся 22.01.1894 у засьценку Скурцішкі Новааляксандраўскага павета Ковенскай губ. Паходзіў з сялянскай сям’і: бацькі — Ян і Юзэфа (з дому Гасянцоў) Якуці. У 1909—1912 гг. вучыўся ў Відзаўскай гарадзкой 4-класнай навучальні, дзе скончыў поўны курс навучаньня. Пасьпяхова здаў экзамэн на званьне аптэкарскага вучня ў сьнежні 1912 г. і атрымаў пасьведчаньне з Пецярбурскай навучальнай акругі. Вучыўся ў Віленскай духоўнай каталіцкай сэмінарыі. Прымаў удзел у дзейнасьці беларускага культурна-асьветнага гуртка студэнтаў-сэмінарыстаў. Пасьвячоны ў сьвятары ў 1919 г. З беларускім нацыянальна-рэлігійным рухам звязаны з часоў вучобы ў Вільні. У 1920—1924 гг. выконваў сьвятарскія абавязкі ў парафіі Шаркоўшчына Дзісенскага дэканата. Ад пачатку душапастырскай дзейнасьці сьвядома і пасьлядоўна праводзіў беларусізацыю рымска-каталіцкай царквы ў парафіях з беларускім насельніцтвам. Зьвяртаўся да вернікаў з казаннямі і праводзіў катэхізацыю дзяцей на беларускай мове. Памёр 03.01.1924 у Шаркоўшчыне. Пахаваны на мясцовых парафіяльных могілках.

Напрыканцы 1920-х гадоў, акрэсьліваючы месца і ролю З.Якуця ў беларускім хрысьціянскім руху 20 ст., адзін з яго лідэраў, Адам Станкевіч, напісаў: «Калі ўспамінаць далей аб кс. З.Якуцю як аб беларусу, дык трэба сказаць, што быў ён ідэальным прыкладам сваім калегам ксяндзам, як незвычайна прыгожа зыходзяцца з сабой між беларускага народу духоўная пастырскасьць і беларускасьць. Кс. З.Якуць быў тыповы ксёндз-беларус. Ён глыбока разумеў важнасьць беларускага адраджэньня, цаніў яго і прыкладаў да роднай справы ўсе свае сілы».

Успамін

На сьмерць калегі Казімер Сваяк напісаў верш^[1]:

О, Браце мой у долі і нядолі!

Паверыў я, што лёг ты ў магілу,

Бо-ж сумна так стагнаў твой дух ад болі,

Што твой народ згубіў айчыну мілу…

Так верыў ты, што час свабодны прыйдзе,

Дух божы ўвыш народ з працьмы падойме,

Нячыстага аддасьць навек агідзе,

Нас зорам дабраты адвечнае абойме —

Любіў народ ты, Браце, сэрцам цэлым

І зразумеў яго бяду духову;

Вучыў яго, ад горачы збалелы,

Каб уміраць і жыць заўсёды быў гатовы.

Ты адышоў, згарэўшы як афяра,

За наш народ, — за вечную ідэю

Яго душы: пражыці не як мара

На сьвеце бед, а мець надзею

Здабыць той зьніч з грудзей самога Бога,

Што шчасьце дасьць жывому чалавеку…

Ах, цяжкая туды, Браток, дарога, —

Хоць значана нам Божанькай спрадвеку.

Агонь ты нёс і сьветачам быў зорным,

Гарэў пламенна цэлаю істотай, —

Прад Богам быў і кволы і пакорны,

Людзям служыў з анельскаю ахвотай.

О, будзь шчасьліў!.. бо ты жывеш — я веру,

Хоць пад дзярном галоўка супачыла…

І я сабе магілу ўжо адмеру,

Ах, бо мяне зьнямога асіліла.

Крыніцы

^ Казімір Сваяк Выбраныя творы. — Мн.: 2010. — С. 115-116. — 472 с. — (Беларускі кнігазбор).

[knihazbor-1] Казімір Сваяк Выбраныя творы. — Мн.: 2010. — С. 115-116. — 472 с. — (Беларускі кнігазбор).

[1]

@@ Радок 4: / Радок 4: @@
 |партрэт           =
 |апісаньне         =
 |род дзейнасьці    = [[Каталіцтва|Каталіцкі]] сьвятар
-|дата нараджэньня  = [[22 студзеня]] [[1894]]
+|дата нараджэньня  = {{Нарадзіўся|22|1|1894}}
 |месца нараджэньня = [[Скурцішкі]], [[Новааляксандраўскі павет]], [[Ковенская губэрня]], [[Расейская імпэрыя]]
-|дата сьмерці      = [[3 студзеня]] [[1924]]
+|дата сьмерці      = {{Памёр|3|1|1924}}
-|месца сьмерці     = [[Шаркоўшчына]], [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польская Рэспубліка ]]
+|месца сьмерці     = [[Шаркоўшчына]], [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польская Рэспубліка]]
 }}
-'''Якуць Зянон''' ([[1894]]—[[1924]]), каталіцкі сьвятар заходняга абраду, рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч, удзельнік беларускага хрысьціянскага руху 20 ст., душапастыр.
+'''Якуць Зянон''' (1894—1924) — каталіцкі сьвятар заходняга абраду, рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч, удзельнік беларускага хрысьціянскага руху 20 ст., душапастыр.
 == Біяграфія ==
-Нарадзіўся 22.01.1894 у засьценку Скурцішкі Новааляксандраўскага павета [[Коўна|Ковенскай]] губ. Паходзіў з сялянскай сям’і: бацькі — Ян і Юзэфа (з дому Гасянцоў) Якуці. У 1909—1912 гг. вучыўся ў [[Відзы|Відзаўскай]] гарадзкой 4-класнай навучальні, дзе скончыў поўны курс навучаньня. Пасьпяхова здаў экзамэн на званьне аптэкарскага вучня ў сьнежні 1912 г. і атрымаў пасьведчаньне з Пецярбурскай навучальнай акругі. Вучыўся ў Віленскай духоўнай каталіцкай сэмінарыі. Прымаў удзел у дзейнасьці беларускага культурна-асьветнага гуртка студэнтаў-сэмінарыстаў. Пасьвячоны ў сьвятары ў 1919 г. З беларускім нацыянальна-рэлігійным рухам звязаны з часоў вучобы ў Вільні. У 1920—1924 гг. выконваў сьвятарскія абавязкі ў парафіі [[Шаркоўшчына]] Дзісенскага дэканата. Ад пачатку душапастырскай дзейнасьці сьвядома і пасьлядоўна праводзіў беларусізацыю рымска-каталіцкай царквы ў парафіях з беларускім насельніцтвам. Зьвяртаўся да вернікаў з казаннямі і праводзіў катэхізацыю дзяцей на беларускай мове. Памёр 03.01.1924 у Шаркоўшчыне. Пахаваны на мясцовых парафіяльных могілках.
+Нарадзіўся 22.01.1894 у засьценку Скурцішкі Новааляксандраўскага павета [[Ковенская губэрня|Ковенскай губ]]. Паходзіў з сялянскай сям’і: бацькі — Ян і Юзэфа (з дому Гасянцоў) Якуці. У 1909—1912 гг. вучыўся ў [[Відзы|Відзаўскай]] гарадзкой 4-класнай навучальні, дзе скончыў поўны курс навучаньня. Пасьпяхова здаў экзамэн на званьне аптэкарскага вучня ў сьнежні 1912 г. і атрымаў пасьведчаньне з Пецярбурскай навучальнай акругі. Вучыўся ў Віленскай духоўнай каталіцкай сэмінарыі. Прымаў удзел у дзейнасьці беларускага культурна-асьветнага гуртка студэнтаў-сэмінарыстаў. Пасьвячоны ў сьвятары ў 1919 г. З беларускім нацыянальна-рэлігійным рухам звязаны з часоў вучобы ў Вільні. У 1920—1924 гг. выконваў сьвятарскія абавязкі ў парафіі [[Шаркоўшчына]] Дзісенскага дэканата. Ад пачатку душапастырскай дзейнасьці сьвядома і пасьлядоўна праводзіў беларусізацыю рымска-каталіцкай царквы ў парафіях з беларускім насельніцтвам. Зьвяртаўся да вернікаў з казаннямі і праводзіў катэхізацыю дзяцей на беларускай мове. Памёр 03.01.1924 у Шаркоўшчыне. Пахаваны на мясцовых парафіяльных могілках.
 Напрыканцы 1920-х гадоў, акрэсьліваючы месца і ролю З.Якуця ў беларускім хрысьціянскім руху 20 ст., адзін з яго лідэраў, [[Адам Станкевіч]], напісаў: «Калі ўспамінаць далей аб кс. З.Якуцю як аб беларусу, дык трэба сказаць, што быў ён ідэальным прыкладам сваім калегам ксяндзам, як незвычайна прыгожа зыходзяцца з сабой між беларускага народу духоўная пастырскасьць і беларускасьць. Кс. З.Якуць быў тыповы ксёндз-беларус. Ён глыбока разумеў важнасьць беларускага адраджэньня, цаніў яго і прыкладаў да роднай справы ўсе свае сілы».
@@ Радок 20: / Радок 20: @@
 == Успамін ==
 На сьмерць калегі [[Казімер Сваяк]] напісаў верш<ref name=knihazbor>{{Кніга|аўтар = [[Казімер Сваяк|Казімір Сваяк]]|загаловак = Выбраныя творы|арыгінал = |спасылка = http://kamunikat.org/index.php?q=halounaja.html&pub_start=10&pubid=23699|,|выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 2010|том = |старонкі = 115-116|старонак = 472|сэрыя = Беларускі кнігазбор|isbn = |наклад = }}</ref>:
-:О, Браце мой у долі і нядолі!
+: О, Браце мой у долі і нядолі!
-:Паверыў я, што лёг ты ў магілу,
+: Паверыў я, што лёг ты ў магілу,
-:Бо-ж сумна так стагнаў твой дух ад болі,
+: Бо-ж сумна так стагнаў твой дух ад болі,
-:Што твой народ згубіў айчыну мілу…
+: Што твой народ згубіў айчыну мілу…
-:Так верыў ты, што час свабодны прыйдзе,
+: Так верыў ты, што час свабодны прыйдзе,
-:Дух божы ўвыш народ з працьмы падойме,
+: Дух божы ўвыш народ з працьмы падойме,
-:Нячыстага аддасьць навек агідзе,
+: Нячыстага аддасьць навек агідзе,
-:Нас зорам дабраты адвечнае абойме –
+: Нас зорам дабраты адвечнае абойме —
-:Любіў народ ты, Браце, сэрцам цэлым
+: Любіў народ ты, Браце, сэрцам цэлым
-:І зразумеў яго бяду духову;
+: І зразумеў яго бяду духову;
-:Вучыў яго, ад горачы збалелы,
+: Вучыў яго, ад горачы збалелы,
-:Каб уміраць і жыць заўсёды быў гатовы.
+: Каб уміраць і жыць заўсёды быў гатовы.
+: Ты адышоў, згарэўшы як афяра,
+: За наш народ, — за вечную ідэю
+: Яго душы: пражыці не як мара
+: На сьвеце бед, а мець надзею
+: Здабыць той зьніч з грудзей самога Бога,
+: Што шчасьце дасьць жывому чалавеку…
+: Ах, цяжкая туды, Браток, дарога, —
+: Хоць значана нам Божанькай спрадвеку.
+: Агонь ты нёс і сьветачам быў зорным,
-:Ты адышоў, згарэўшы як афяра,
+: Гарэў пламенна цэлаю істотай, —
-:За наш народ, - за вечную ідэю
+: Прад Богам быў і кволы і пакорны,
-:Яго душы: пражыці не як мара
+: Людзям служыў з анельскаю ахвотай.
-:На сьвеце бед, а мець надзею
+: О, будзь шчасьліў!.. бо ты жывеш — я веру,
-:Здабыць той зьніч з грудзей самога Бога,
+: Хоць пад дзярном галоўка супачыла…
-:Што шчасьце дасьць жывому чалавеку…
+: І я сабе магілу ўжо адмеру,
-:Ах, цяжкая туды, Браток, дарога, -
+: Ах, бо мяне зьнямога асіліла.
-:Хоць значана нам Божанькай спрадвеку.
+== Крыніцы ==
+{{Крыніцы}}
-:Агонь ты нёс і сьветачам быў зорным,
-:Гарэў пламенна цэлаю істотай, -
-:Прад Богам быў і кволы і пакорны,
-:Людзям служыў з анельскаю ахвотай.
-:О, будзь шчасьліў!.. бо ты жывеш – я веру,
-:Хоць пад дзярном галоўка супачыла…
-:І я сабе магілу ўжо адмеру,
-:Ах, бо мяне знямога асіліла.
-== Вонкавыя спасылкі ==