Нікасія: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д Бяз карткі
Dymitr (гутаркі | унёсак)
крыніца — https://be.wikipedia.org/wiki/Горад_Нікасія?oldid=1926220
Радок 1: Радок 1:
{{Населены пункт
[[Файл:Nikozja ioannis1.jpg|міні]]
|Назва = Нікасія
'''Нікасі́я''' ([[грэцкая мова|па-грэцку]]: ''Λευκωσία'') — сталіца і найбуйнейшы горад [[Кіпр]]у. Горад таксама вядомы пад назваю ''Лефкасія'' і былі спробы ўжываць менавіта гэтую назву як афіцыйную, але яны не былі ўдалымі.
|Статус = горад
|Назва ў родным склоне = Нікасіі
|Назва на мове краіны = Λευκωσία
|Код мовы назвы краіны = el
|Дата заснаваньня =
|Першыя згадкі =
|Статус з =
|Магдэбурскае права =
|Былыя назвы =
|Былая назва =
|Мясцовая назва =
|Від адміністрацыйнай адзінкі 1 = Раён
|Назва адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Нікасія (раён)|Нікасія]]
|Від адміністрацыйнай адзінкі 2 =
|Назва адміністрацыйнай адзінкі 2 =
|Від адміністрацыйнай адзінкі 3 =
|Назва адміністрацыйнай адзінкі 3 =
|Пасада кіраўніка =
|Кіраўнік =
|Плошча =
|Крыніца плошчы =
|Вышыня = 220
|Унутраны падзел =
|Колькасьць насельніцтва = 116392
|Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва=
|Год падліку колькасьці = 2011
|Крыніца колькасьці насельніцтва =
|Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі =
|Год падліку колькасьці аглямэрацыі =
|Крыніца колькасьці аглямэрацыі =
|Этнічны склад насельніцтва =
|Год падліку этнічнага складу =
|Нацыянальны склад насельніцтва =
|Год падліку нацыянальнага складу =
|Дадатковы парамэтар насельніцтва =
|Значэньне дадатковага парамэтра насельніцтва =
|Год падліку дадатковага парамэтра насельніцтва =
|Часавы пас = +2
|Летні час = +3
|Назва лічбавага клясыфікатару =
|Лічбавы клясыфікатар =
|Аўтамабільны нумарны знак =
|Назва аўтамабільнага нумарнога знаку =
|Аўтамабільныя нумарныя знакі =
|Назва аўтамабільных нумарных знакаў =
|Апісаньне выявы =
|Шырата паўшар’е = паўночнае
|Шырата градусаў = 35
|Шырата хвілінаў = 10
|Шырата сэкундаў =
|Даўгата паўшар’е = усходняе
|Даўгата градусаў = 33
|Даўгата хвілінаў = 22
|Даўгата сэкундаў =
|Назва мапы =
|Альтэрнатыўная мапа =
|Назва мапы2 =
|Пазыцыя подпісу на мапе =
|Водступ подпісу на мапе =
|Сайт = http://www.nicosia.org.cy/
|Колер = {{Колер|Кіпр}}
}}
'''Нікасі́я''' ([[грэцкая мова|па-грэцку]]: ''Λευκωσία'') — сталіца і найбуйнейшы горад [[Кіпр]]у. Горад таксама вядомы пад назваю ''Леўкасія'' і былі спробы ўжываць менавіта гэтую назву як афіцыйную, але яны не былі ўдалымі. Горад разьмешчаны недалёка ад цэнтру раўніны [[Мэсаарыя]], на беразе ракі [[Пэдыэяс]]. Нікасія зьяўляецца сталіцай і рэзыдэнцыяй ураду Рэспублікі Кіпр. Гэта самая паўднёва-ўсходняя сталіца дзяржаваў-чальцоў [[Эўрапейскі Зьвяз|ЭЗ]]. Нікасія зьяўляецца гістарычным цэнтрам вострава з [[10 стагодзьдзе|X стагодзьдзя]]. На сёньня горад падзеланы на пазднёвую грэцка-кіпрыёцкую і паўночную турэцка-кіпрыёцкую часткі. Гэты падзел мае месца з [[1963]] году, пасьля міжабшчыннага гвалту, які прайшоў у горадзе. Нікасія зьяўляецца сталіцай таксама і непрызнанай турэцка-кіпраўскай дзяржавы.

На працягу многіх гадоў Нікасія зарэкамендавала сябе як фінансавая сталіца вострава і адзін зь вядучых міжнародных дзелавых цэнтраў. Горад заняў у [[2012]] годзе 5 радок у сьпісе самых заможных гарадоў у сьвеце паводле пакупніцкай сілы<ref>[http://www.citymayors.com/economics/usb-purchasing-power.html World's richest cities by purchasing power]. City Mayors</ref>.

== Гісторыя ==
[[Файл:St sophia.jpg|міні|250пкс|зьлева|Былы [[Сабор Сьвятой Сафіі (Нікасія)|сабор сьв. Сафіі]], пераўтвораны ў XVI стагодзьдзі ў [[мячэт]] Сэлімэ, у турэцкім сэктары Нікасіі. На пярэднім пляне бачная падзяляльная лінія.]]
Сляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля [[XI стагодзьдзе да н. э.|XI]]—[[VII стагодзьдзе да н. э.|VII стагодзьдзяў да н. э.]] і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з [[XIII стагодзьдзя н. э.]] Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў [[330 да н. э.|330 годзе да н. э.]], горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёсачку. У [[965]] годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У [[1191]] годзе ангельскі кароль-крыжак [[Рычард I|Рычард I Ільвінае Сэрца]] заваяваў горад і перадаў яго ў [[1192]] годзе [[Гі дэ Люзыньян]]у. Горад стаўся сталіцай [[Кіпрскае каралеўства|Кіпрскага каралеўства]]. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У [[1489]]—[[1571]] гадох горад знаходзіўся пад уладай [[Вэнэцыянская рэспубліка|вэнэцыянцаў]]. У [[1571]]—[[1878]] гады быў пад уладай туркаў. У [[1878]]—[[1960]] гадоў вярнуўся пад уладу ангельцаў. У [[1960]] годзе горад стаўся сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны.

У [[1963]] годзе грэцкая абшчына прапанавала шэраг паправак да канстытуцыі, якія былі аспрэчаныя турэцкай абшчыны Кіпру<ref>[http://countrystudies.us/cyprus/12.htm The Republic of Cyprus]. US Library of Congress</ref>. У час ліквідацыі наступстваў гэтага крызісу, [[21 сьнежня]] [[1963]] году, успыхнуў міжабшчынавы гвалт паміж грэкамі-кіпрыётамі і туркамі-кіпрыётамі. У выніку Нікасія была падзеленая на грэцкія і турэцкія кварталы [[Зялёная лінія (Кіпр)|Зялёнай лініяй]], якая была гэтак названая ў гонар колеру пяра, якое выкарыстоўвалася супрацоўнікам Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, каб намаляваць лінію разьмежаваньня на мапе гораду<ref>[http://www.nicosia.org.cy/english/lefkosia_istoria_lefkosia1963.shtm Nicosia Municipality]. Nicosia.org.cy</ref>.

У выніку ўварваньня турэцкіх войскаў у [[1974]] годзе і абвяшчэньня [[Турэцкая Рэспубліка Паўночнага Кіпру|Турэцкай Рэспублікі Паўночнага Кіпру]] горад быў падзелены на турэцкую і грэцкую часткі. [[Зялёная лінія (Кіпр)|Мяжа паміж імі]], якая ахоўваецца войскамі [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў|ААН]], праходзіць па гістарычнаму цэнтру горада і праз галоўную гандлёвую [[Ледра (вуліца)|вуліцу Ледра]]. Паўночная (турэцкая) частка Нікасіі зьяўляецца сталіцай самаабвешчанай турэцкае дзяржавы.

[[23 красавіка]] [[2003]] году ўпершыню з 1974 году быў адчынены пераход празь [[Ледраўскі палац]], які месьціцца на Зялёнай лініі паміж тэрыторыямі непрызнанага Паўночнага Кірпу і Рэспублікі Кіпр<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/2969089.stm Emotion as Cyprus border opens]. BBC News</ref>. [[3 красавіка]] [[2008]] году былі распачатыя працы па дэмантажы сьцяны, якая падзяляе горад на дзьве часткі<ref>[http://www.gazeta.ru/news/lastnews/2008/04/03/n_1201456.shtml Греческие и турецкие общины Кипра начали разбор баррикад]. Gazeta.ru</ref>.

== Геаграфія ==
Нікасія разьмешчана на шырокай раўніне ў цэнтры [[Кіпр (востраў)|Кіпру]], паміж горнымі хрыбтамі [[Троадас]] і Кірэнія. Горад знаходзіцца непадалёк ад ракі Акакі. Клімат Нікасіі зьяўляецца [[міжземнаморскі клімат|міжземнаморскім]] з рысамі [[Паўпустэльня|паўпустэльнага]] ([[Клясыфікацыя кліматаў Кёпену]]: ''BSh''). Наяўнасьць цёплай зімы і гарачага сухога лета выключаюць разьвіцьцё гораду ў аграрным пляне. Ападкаў выпадае ўсяго 300 мм, што робіць Нікасію адным з найбольш засушлівых і гарачых гарадоў узьбярэжжа [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]].

== Эканоміка ==
[[Файл:Cyprus central bank Nicosia Republic of Cyprus.jpg|міні|250пкс|[[Цэнтральны банк Кіпру]] ў Нікасіі]]
Нікасія зьяўляецца фінансава-бізнэсовым цэнтрам Кіпру. У горадзе базуюцца штаб-кватэры ўсіх кіпрскіх банкаў, а менавіта былога [[Кіпрскі народны банк|Кіпрскага народнага банку]], [[Банку Кіпру]], [[Эленік Банку]]. Акрамя таго, Цэнтральны банк Кіпру знаходзіцца ў раёне Акропалю кіпрскай сталіцы. Шматлікія міжнародныя кампаніі засноўваюць сваю кіпрскую штаб-кватэру ў Нікасіі, як то аўдытарскія фірмы [[PWC]], [[Deloitte]], [[KPMG]] і [[Ernst & Young]]. Міжнародныя тэхналягічныя кампаніі, як то [[NCR]] і [[TSYS]] маюць свае рэгіянальныя прадстаўніцтвы ў Нікасіі. Таксама ў Нікасіі разьмяшчаюцца штаб-кватэры мясцовых фінансавых газэтаў, як то [[Financial Mirror]] і Stockwatch.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
{{Commons}}
* [http://www.nicosia.org.cy/ Сайт гораду]
* [http://journeying.ru/kuda-poyti-i-chto-posmotret-v-nikosii-dostoprimechatelnosti-nikosii.html Славутасьці Нікасіі]


{{Накід:Геаграфія}}
{{Накід:Геаграфія}}
{{Сталіцы Эўропы}}
{{Сталіцы Эўропы}}
{{Бяз карткі|Населены пункт}}


[[Катэгорыя:Гарады Кіпру]]
[[Катэгорыя:Гарады Кіпру]]

Вэрсія ад 00:13, 23 красавіка 2015

Нікасія
грэц. Λευκωσία
Герб Нікасіі


Краіна: Кіпр, Паўночны Кіпр
Раён: Нікасія
Плошча:
  • 51,06 км²
Вышыня: 220 м н. у. м.
Насельніцтва: 116 392 чал. (2011)
Часавы пас: UTC+2
летні час: UTC+3
Тэлефонны код: 22
Паштовы індэкс: 1010–1107
Геаграфічныя каардынаты: 35°10′21″ пн. ш. 33°21′54″ у. д. / 35.1725° пн. ш. 33.365° у. д. / 35.1725; 33.365Каардынаты: 35°10′21″ пн. ш. 33°21′54″ у. д. / 35.1725° пн. ш. 33.365° у. д. / 35.1725; 33.365
Нікасія на мапе Краіны {{Лякалізацыйная мапа Краіны Кіпр, Паўночны Кіпр няма ў сьпісе!|Назва тэрыторыі}} няма ў сьпісе!
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.nicosia.org.cy/

Нікасі́я (па-грэцку: Λευκωσία) — сталіца і найбуйнейшы горад Кіпру. Горад таксама вядомы пад назваю Леўкасія і былі спробы ўжываць менавіта гэтую назву як афіцыйную, але яны не былі ўдалымі. Горад разьмешчаны недалёка ад цэнтру раўніны Мэсаарыя, на беразе ракі Пэдыэяс. Нікасія зьяўляецца сталіцай і рэзыдэнцыяй ураду Рэспублікі Кіпр. Гэта самая паўднёва-ўсходняя сталіца дзяржаваў-чальцоў ЭЗ. Нікасія зьяўляецца гістарычным цэнтрам вострава з X стагодзьдзя. На сёньня горад падзеланы на пазднёвую грэцка-кіпрыёцкую і паўночную турэцка-кіпрыёцкую часткі. Гэты падзел мае месца з 1963 году, пасьля міжабшчыннага гвалту, які прайшоў у горадзе. Нікасія зьяўляецца сталіцай таксама і непрызнанай турэцка-кіпраўскай дзяржавы.

На працягу многіх гадоў Нікасія зарэкамендавала сябе як фінансавая сталіца вострава і адзін зь вядучых міжнародных дзелавых цэнтраў. Горад заняў у 2012 годзе 5 радок у сьпісе самых заможных гарадоў у сьвеце паводле пакупніцкай сілы[1].

Гісторыя

Былы сабор сьв. Сафіі, пераўтвораны ў XVI стагодзьдзі ў мячэт Сэлімэ, у турэцкім сэктары Нікасіі. На пярэднім пляне бачная падзяляльная лінія.

Сляды першых пасяленцаў прасочваюцца з 3900 гадоў да н. э. Сам горад быў заснаваны каля XIVII стагодзьдзяў да н. э. і быў названы Ледра, затым Леўкатэон; сучасная назва замацавалася за горадам прыкладна з XIII стагодзьдзя н. э. Места ўяўляла зь сябе старажытнагрэцкую горад-дзяржаву. У эліністычны пэрыяд, прыкладна ў 330 годзе да н. э., горад страціў сваё значэньне і ператварыўся ў невялікую вёсачку. У 965 годзе бізантыйцы зрабілі горад цэнтрам тэмы Кіпр. У 1191 годзе ангельскі кароль-крыжак Рычард I Ільвінае Сэрца заваяваў горад і перадаў яго ў 1192 годзе Гі дэ Люзыньяну. Горад стаўся сталіцай Кіпрскага каралеўства. Менавіта ў гэты пэрыяд ён атрымаў назву Нікасія. У 14891571 гадох горад знаходзіўся пад уладай вэнэцыянцаў. У 15711878 гады быў пад уладай туркаў. У 18781960 гадоў вярнуўся пад уладу ангельцаў. У 1960 годзе горад стаўся сталіцай незалежнай Рэспублікі Кіпр, якая была дзяржавай як грэцкай, гэтак і турэцкай абшчынаў краіны.

У 1963 годзе грэцкая абшчына прапанавала шэраг паправак да канстытуцыі, якія былі аспрэчаныя турэцкай абшчыны Кіпру[2]. У час ліквідацыі наступстваў гэтага крызісу, 21 сьнежня 1963 году, успыхнуў міжабшчынавы гвалт паміж грэкамі-кіпрыётамі і туркамі-кіпрыётамі. У выніку Нікасія была падзеленая на грэцкія і турэцкія кварталы Зялёнай лініяй, якая была гэтак названая ў гонар колеру пяра, якое выкарыстоўвалася супрацоўнікам Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў, каб намаляваць лінію разьмежаваньня на мапе гораду[3].

У выніку ўварваньня турэцкіх войскаў у 1974 годзе і абвяшчэньня Турэцкай Рэспублікі Паўночнага Кіпру горад быў падзелены на турэцкую і грэцкую часткі. Мяжа паміж імі, якая ахоўваецца войскамі ААН, праходзіць па гістарычнаму цэнтру горада і праз галоўную гандлёвую вуліцу Ледра. Паўночная (турэцкая) частка Нікасіі зьяўляецца сталіцай самаабвешчанай турэцкае дзяржавы.

23 красавіка 2003 году ўпершыню з 1974 году быў адчынены пераход празь Ледраўскі палац, які месьціцца на Зялёнай лініі паміж тэрыторыямі непрызнанага Паўночнага Кірпу і Рэспублікі Кіпр[4]. 3 красавіка 2008 году былі распачатыя працы па дэмантажы сьцяны, якая падзяляе горад на дзьве часткі[5].

Геаграфія

Нікасія разьмешчана на шырокай раўніне ў цэнтры Кіпру, паміж горнымі хрыбтамі Троадас і Кірэнія. Горад знаходзіцца непадалёк ад ракі Акакі. Клімат Нікасіі зьяўляецца міжземнаморскім з рысамі паўпустэльнага (Клясыфікацыя кліматаў Кёпену: BSh). Наяўнасьць цёплай зімы і гарачага сухога лета выключаюць разьвіцьцё гораду ў аграрным пляне. Ападкаў выпадае ўсяго 300 мм, што робіць Нікасію адным з найбольш засушлівых і гарачых гарадоў узьбярэжжа Міжземнага мора.

Эканоміка

Цэнтральны банк Кіпру ў Нікасіі

Нікасія зьяўляецца фінансава-бізнэсовым цэнтрам Кіпру. У горадзе базуюцца штаб-кватэры ўсіх кіпрскіх банкаў, а менавіта былога Кіпрскага народнага банку, Банку Кіпру, Эленік Банку. Акрамя таго, Цэнтральны банк Кіпру знаходзіцца ў раёне Акропалю кіпрскай сталіцы. Шматлікія міжнародныя кампаніі засноўваюць сваю кіпрскую штаб-кватэру ў Нікасіі, як то аўдытарскія фірмы PWC, Deloitte, KPMG і Ernst & Young. Міжнародныя тэхналягічныя кампаніі, як то NCR і TSYS маюць свае рэгіянальныя прадстаўніцтвы ў Нікасіі. Таксама ў Нікасіі разьмяшчаюцца штаб-кватэры мясцовых фінансавых газэтаў, як то Financial Mirror і Stockwatch.

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Нікасіясховішча мультымэдыйных матэрыялаў