Армянская мова: розьніца паміж вэрсіямі
д Bot: Migrating 109 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8785 (translate me) |
д вікіфікацыя using AWB |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Інфармацыя пра мову |
{{Інфармацыя пра мову |
||
Назва мовы = Армянская |
|Назва мовы = Армянская |
||
Назва мовы ў арыгінале = Հայերէն |
|Назва мовы ў арыгінале = Հայերէն |
||
Краіны ўжываньня = [[Армэнія|Армэніі]], [[Расея|Расеі]], [[Францыя|Францыі]], [[Іран |
|Краіны ўжываньня = [[Армэнія|Армэніі]], [[Расея|Расеі]], [[Францыя|Францыі]], [[Іран]]е ды іншых краінах сьвету |
||
Рэгіён = [[Каўказ]] |
|Рэгіён = [[Каўказ]] |
||
Колькасьць карыстальнікаў = 9 мільёнаў |
|Колькасьць карыстальнікаў = 9 мільёнаў |
||
Клясыфікацыя = [[Індаэўрапейскія мовы|Індаэўрапейская |
|Клясыфікацыя = [[Індаэўрапейскія мовы|Індаэўрапейская сям’я]]<br /> |
||
* Палеабалканская галіна |
* Палеабалканская галіна |
||
** Грэка-фрыгійска-балканская група |
** Грэка-фрыгійска-балканская група |
||
*** Фрыгійска-армянская падгрупа |
*** Фрыгійска-армянская падгрупа |
||
**** '''Армянская''' |
**** '''Армянская''' |
||
Афіцыйная мова ў = [[Армэнія|Армэніі]]<br /> [[Нагорна |
|Афіцыйная мова ў = [[Армэнія|Армэніі]]<br /> [[Нагорна-Карабахская Рэспубліка|Нагорны Карабах]] |
||
| |
|||
Рэгулюецца = — |
|Рэгулюецца = — |
||
Код па ISO 639-1 = hy |
|Код па ISO 639-1 = hy |
||
Код па ISO 639-2(B) = arm |
|Код па ISO 639-2(B) = arm |
||
Код па ISO 639-2(T) = hye |
|Код па ISO 639-2(T) = hye |
||
Код па SIL = ARM |
|Код па SIL = ARM |
||
}} |
}} |
||
'''Армя́нская мо́ва''' — адна з [[індаэўрапейскія мовы|індаэўрапейскіх моваў]]. Аўтахтонная мова Закаўказьзя ды Малой Азіі. Карыстаецца арыгінальным [[пісьмо |
'''Армя́нская мо́ва''' — адна з [[індаэўрапейскія мовы|індаэўрапейскіх моваў]]. Аўтахтонная мова Закаўказьзя ды Малой Азіі. Карыстаецца арыгінальным [[пісьмо]]м, створаным [[Мэсроп Маштоц|Мэсропам Маштоцам]] у [[405]]-[[406]] гадох. Да гэтага тэксты на армянскай мове запісваліся, верагодна, грэцкім ды арамейскім пісьмом. Шэраг твораў антычнай літаратуры дайшоў да нас толькі ў перакладзе на армянскую; акрамя таго лічыцца, што пераклады на старажытнаармянскую мову зьяўляюцца самымі блізкімі да арыгіналу паводле зьместу. Існуе меркаваньне, што армянская мова роднасная [[мёртвыя мовы|мёртвай]] [[фрыгійская мова|фрыгійскай мове]]. |
||
У працэсе разьвіцьця армянскай мовы вылучаюць тры пэрыяды: |
У працэсе разьвіцьця армянскай мовы вылучаюць тры пэрыяды: |
||
# старажытны (з часу стварэньня [[альфабэт]]у ў [[5 стагодзьдзе|5 стагодзьдзі]] да [[11 стагодзьдзе|11 стагодзьдзя]]; назва мовы старажытных пісьмовых помнікаў |
# старажытны (з часу стварэньня [[альфабэт]]у ў [[5 стагодзьдзе|5 стагодзьдзі]] да [[11 стагодзьдзе|11 стагодзьдзя]]; назва мовы старажытных пісьмовых помнікаў — грабар) |
||
# сярэдні ([[12 стагодзьдзе|12]] – [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзі]]), напачатку 16 стагодзьдзя Акоп Мегапарт пачаў друкаваць першыя кнігі на армянскай мове. |
# сярэдні ([[12 стагодзьдзе|12]] – [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзі]]), напачатку 16 стагодзьдзя Акоп Мегапарт пачаў друкаваць першыя кнігі на армянскай мове. |
||
# новы (з [[17 стагодзьдзе|17 стагодзьдзя]]). |
# новы (з [[17 стагодзьдзе|17 стагодзьдзя]]). |
||
Сучасная армянская мова існуе ў двух варыянтах. Усходні варыянт (ашхарабар) заснаваны на арарацкім дыялекце, ім карыстаюцца ў [[Армэнія|Армэніі]], [[Іран |
Сучасная армянская мова існуе ў двух варыянтах. Усходні варыянт (ашхарабар) заснаваны на арарацкім дыялекце, ім карыстаюцца ў [[Армэнія|Армэніі]], [[Іран]]е, краінах былога СССР. Заходні варыянт, заснаваны на канстантынопальскім дыялекце, распаўсюджаны ў турэцкай Армэніі, армянскіх дыяспарах у розных краінах Эўропы ды Амэрыкі. |
||
<!--Фанетыка--> |
<!--Фанетыка--> |
Вэрсія ад 23:21, 20 сакавіка 2015
Армянская | |
Հայերէն | |
Ужываецца ў | Армэніі, Расеі, Францыі, Іране ды іншых краінах сьвету |
---|---|
Рэгіён | Каўказ |
Колькасьць карыстальнікаў | 9 мільёнаў |
Клясыфікацыя | Індаэўрапейская сям’я
|
Афіцыйны статус | |
Афіцыйная мова ў | Армэніі Нагорны Карабах |
Рэгулюецца | — |
Статус: | 1 дзяржаўная[d][1] |
Пісьмо | армянскае пісьмо[d] |
Коды мовы | |
ISO 639-1 | hy |
ISO 639-2(Б) | arm |
ISO 639-2(Т) | hye |
ISO 639-3 | hye |
SIL | ARM |
Армя́нская мо́ва — адна з індаэўрапейскіх моваў. Аўтахтонная мова Закаўказьзя ды Малой Азіі. Карыстаецца арыгінальным пісьмом, створаным Мэсропам Маштоцам у 405-406 гадох. Да гэтага тэксты на армянскай мове запісваліся, верагодна, грэцкім ды арамейскім пісьмом. Шэраг твораў антычнай літаратуры дайшоў да нас толькі ў перакладзе на армянскую; акрамя таго лічыцца, што пераклады на старажытнаармянскую мову зьяўляюцца самымі блізкімі да арыгіналу паводле зьместу. Існуе меркаваньне, што армянская мова роднасная мёртвай фрыгійскай мове.
У працэсе разьвіцьця армянскай мовы вылучаюць тры пэрыяды:
- старажытны (з часу стварэньня альфабэту ў 5 стагодзьдзі да 11 стагодзьдзя; назва мовы старажытных пісьмовых помнікаў — грабар)
- сярэдні (12 – 16 стагодзьдзі), напачатку 16 стагодзьдзя Акоп Мегапарт пачаў друкаваць першыя кнігі на армянскай мове.
- новы (з 17 стагодзьдзя).
Сучасная армянская мова існуе ў двух варыянтах. Усходні варыянт (ашхарабар) заснаваны на арарацкім дыялекце, ім карыстаюцца ў Армэніі, Іране, краінах былога СССР. Заходні варыянт, заснаваны на канстантынопальскім дыялекце, распаўсюджаны ў турэцкай Армэніі, армянскіх дыяспарах у розных краінах Эўропы ды Амэрыкі.
У фанетыцы вылучаюць 6 галосных ды 30 зычных гукаў. Напрацягу свайго разьвіцьця армянская мова страціла характарыстыку працягласьці галосных гукаў. Зычныя маюць тры шэрагі: звонкія, глухія і з прыдыханьнем.
Вонкавыя спасылкі
Вікіпэдыя мае вэрсію армянскай мовай |
Армянская мова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Гэта — накід артыкула пра адну з моваў сьвету. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
- ^ Ethnologue (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675