Армянская мова: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 109 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8785 (translate me)
Радок 1: Радок 1:
{{Інфармацыя пра мову |
{{Інфармацыя пра мову
Назва мовы = Армянская |
|Назва мовы = Армянская
Назва мовы ў арыгінале = Հայերէն |
|Назва мовы ў арыгінале = Հայերէն
Краіны ўжываньня = [[Армэнія|Армэніі]], [[Расея|Расеі]], [[Францыя|Францыі]], [[Іран|Іране]] ды іншых краінах сьвету |
|Краіны ўжываньня = [[Армэнія|Армэніі]], [[Расея|Расеі]], [[Францыя|Францыі]], [[Іран]]е ды іншых краінах сьвету
Рэгіён = [[Каўказ]] |
|Рэгіён = [[Каўказ]]
Колькасьць карыстальнікаў = 9 мільёнаў |
|Колькасьць карыстальнікаў = 9 мільёнаў
Клясыфікацыя = [[Індаэўрапейскія мовы|Індаэўрапейская сям'я]]<br />
|Клясыфікацыя = [[Індаэўрапейскія мовы|Індаэўрапейская сям’я]]<br />
* Палеабалканская галіна<br />
* Палеабалканская галіна
** Грэка-фрыгійска-балканская група<br />
** Грэка-фрыгійска-балканская група
*** Фрыгійска-армянская падгрупа<br />
*** Фрыгійска-армянская падгрупа
**** '''Армянская''' |
**** '''Армянская'''
Афіцыйная мова ў = [[Армэнія|Армэніі]]<br /> [[Нагорна Карабахская Рэспубліка|Нагорны Карабах]]|
|Афіцыйная мова ў = [[Армэнія|Армэніі]]<br /> [[Нагорна-Карабахская Рэспубліка|Нагорны Карабах]]
|
Рэгулюецца = — |
|Рэгулюецца = —
Код па ISO 639-1 = hy |
|Код па ISO 639-1 = hy
Код па ISO 639-2(B) = arm |
|Код па ISO 639-2(B) = arm
Код па ISO 639-2(T) = hye |
|Код па ISO 639-2(T) = hye
Код па SIL = ARM
|Код па SIL = ARM
}}
}}
'''Армя́нская мо́ва''' — адна з [[індаэўрапейскія мовы|індаэўрапейскіх моваў]]. Аўтахтонная мова Закаўказьзя ды Малой Азіі. Карыстаецца арыгінальным [[пісьмо|пісьмом]], створаным [[Мэсроп Маштоц|Мэсропам Маштоцам]] у [[405]]-[[406]] гадох. Да гэтага тэксты на армянскай мове запісваліся, верагодна, грэцкім ды арамейскім пісьмом. Шэраг твораў антычнай літаратуры дайшоў да нас толькі ў перакладзе на армянскую; акрамя таго лічыцца, што пераклады на старажытнаармянскую мову зьяўляюцца самымі блізкімі да арыгіналу паводле зьместу. Існуе меркаваньне, што армянская мова роднасная [[мёртвыя мовы|мёртвай]] [[фрыгійская мова|фрыгійскай мове]].
'''Армя́нская мо́ва''' — адна з [[індаэўрапейскія мовы|індаэўрапейскіх моваў]]. Аўтахтонная мова Закаўказьзя ды Малой Азіі. Карыстаецца арыгінальным [[пісьмо]]м, створаным [[Мэсроп Маштоц|Мэсропам Маштоцам]] у [[405]]-[[406]] гадох. Да гэтага тэксты на армянскай мове запісваліся, верагодна, грэцкім ды арамейскім пісьмом. Шэраг твораў антычнай літаратуры дайшоў да нас толькі ў перакладзе на армянскую; акрамя таго лічыцца, што пераклады на старажытнаармянскую мову зьяўляюцца самымі блізкімі да арыгіналу паводле зьместу. Існуе меркаваньне, што армянская мова роднасная [[мёртвыя мовы|мёртвай]] [[фрыгійская мова|фрыгійскай мове]].


У працэсе разьвіцьця армянскай мовы вылучаюць тры пэрыяды:
У працэсе разьвіцьця армянскай мовы вылучаюць тры пэрыяды:
# старажытны (з часу стварэньня [[альфабэт]]у ў [[5 стагодзьдзе|5 стагодзьдзі]] да [[11 стагодзьдзе|11 стагодзьдзя]]; назва мовы старажытных пісьмовых помнікаў - грабар)
# старажытны (з часу стварэньня [[альфабэт]]у ў [[5 стагодзьдзе|5 стагодзьдзі]] да [[11 стагодзьдзе|11 стагодзьдзя]]; назва мовы старажытных пісьмовых помнікаў грабар)
# сярэдні ([[12 стагодзьдзе|12]] – [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзі]]), напачатку 16 стагодзьдзя Акоп Мегапарт пачаў друкаваць першыя кнігі на армянскай мове.
# сярэдні ([[12 стагодзьдзе|12]] – [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзі]]), напачатку 16 стагодзьдзя Акоп Мегапарт пачаў друкаваць першыя кнігі на армянскай мове.
# новы (з [[17 стагодзьдзе|17 стагодзьдзя]]).
# новы (з [[17 стагодзьдзе|17 стагодзьдзя]]).


Сучасная армянская мова існуе ў двух варыянтах. Усходні варыянт (ашхарабар) заснаваны на арарацкім дыялекце, ім карыстаюцца ў [[Армэнія|Армэніі]], [[Іран|Іране]], краінах былога СССР. Заходні варыянт, заснаваны на канстантынопальскім дыялекце, распаўсюджаны ў турэцкай Армэніі, армянскіх дыяспарах у розных краінах Эўропы ды Амэрыкі.
Сучасная армянская мова існуе ў двух варыянтах. Усходні варыянт (ашхарабар) заснаваны на арарацкім дыялекце, ім карыстаюцца ў [[Армэнія|Армэніі]], [[Іран]]е, краінах былога СССР. Заходні варыянт, заснаваны на канстантынопальскім дыялекце, распаўсюджаны ў турэцкай Армэніі, армянскіх дыяспарах у розных краінах Эўропы ды Амэрыкі.


<!--Фанетыка-->
<!--Фанетыка-->

Вэрсія ад 23:21, 20 сакавіка 2015

Армянская
Հայերէն
Ужываецца ў Армэніі, Расеі, Францыі, Іране ды іншых краінах сьвету
Рэгіён Каўказ
Колькасьць карыстальнікаў 9 мільёнаў
Клясыфікацыя Індаэўрапейская сям’я
  • Палеабалканская галіна
    • Грэка-фрыгійска-балканская група
      • Фрыгійска-армянская падгрупа
        • Армянская
Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў Армэніі
Нагорны Карабах
Рэгулюецца
Статус: 1 дзяржаўная[d][1]
Пісьмо армянскае пісьмо[d]
Коды мовы
ISO 639-1 hy
ISO 639-2(Б) arm
ISO 639-2(Т) hye
ISO 639-3 hye
SIL ARM

Армя́нская мо́ва — адна з індаэўрапейскіх моваў. Аўтахтонная мова Закаўказьзя ды Малой Азіі. Карыстаецца арыгінальным пісьмом, створаным Мэсропам Маштоцам у 405-406 гадох. Да гэтага тэксты на армянскай мове запісваліся, верагодна, грэцкім ды арамейскім пісьмом. Шэраг твораў антычнай літаратуры дайшоў да нас толькі ў перакладзе на армянскую; акрамя таго лічыцца, што пераклады на старажытнаармянскую мову зьяўляюцца самымі блізкімі да арыгіналу паводле зьместу. Існуе меркаваньне, што армянская мова роднасная мёртвай фрыгійскай мове.

У працэсе разьвіцьця армянскай мовы вылучаюць тры пэрыяды:

  1. старажытны (з часу стварэньня альфабэту ў 5 стагодзьдзі да 11 стагодзьдзя; назва мовы старажытных пісьмовых помнікаў — грабар)
  2. сярэдні (1216 стагодзьдзі), напачатку 16 стагодзьдзя Акоп Мегапарт пачаў друкаваць першыя кнігі на армянскай мове.
  3. новы (з 17 стагодзьдзя).

Сучасная армянская мова існуе ў двух варыянтах. Усходні варыянт (ашхарабар) заснаваны на арарацкім дыялекце, ім карыстаюцца ў Армэніі, Іране, краінах былога СССР. Заходні варыянт, заснаваны на канстантынопальскім дыялекце, распаўсюджаны ў турэцкай Армэніі, армянскіх дыяспарах у розных краінах Эўропы ды Амэрыкі.

У фанетыцы вылучаюць 6 галосных ды 30 зычных гукаў. Напрацягу свайго разьвіцьця армянская мова страціла характарыстыку працягласьці галосных гукаў. Зычныя маюць тры шэрагі: звонкія, глухія і з прыдыханьнем.

Вонкавыя спасылкі

Армянская мовасховішча мультымэдыйных матэрыялаў

  1. ^ Ethnologue (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675