Спэйс шатл: розьніца паміж вэрсіямі
д Removing Link GA template (handled by wikidata) |
д Removing Link FA template (handled by wikidata) |
||
Радок 24: | Радок 24: | ||
[[Катэгорыя:Пілятуемыя касьмічныя караблі]] |
[[Катэгорыя:Пілятуемыя касьмічныя караблі]] |
||
{{Link FA|hr}} |
|||
{{Link FA|hu}} |
|||
{{Link FA|sk}} |
Вэрсія ад 19:59, 9 сакавіка 2015
Касьмічная транспартная сыстэма (па-ангельску: Space Transportation System), больш вядомая як Спэйс шатл (ад анг. Space shuttle — касьмічны чалнок) — амэрыканскі шматразовы транспартны касьмічны карабель.
Шатл запускаўся ў космас з дапамогай ракет-носьбітаў, ажыцьцяўляў манэўры на арбіце як касьмічны карабель і вяртаеўся на Зямлю як самалёт. Разумелася, што шатлы будуць хадзіць, як чоўны, паміж калязямной арбітай і Зямлёй, дастаўляючы карысныя грузы ў абодвух кірунках. Пры распрацоўцы прадугледжвалася, што кожны з шатлаў павінен быў да 100 разоў стартаваць у космас.
На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня 2010 года больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсніў шатл «Дыскавэры». Усяго з 1975 па 1991 год было пабудавана пяць шатлаў: «Калумбія» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «Чэленджэр» (падарваўся пасьля старту ў 1986), «Дыскавэры», «Атлантыс» і «Індэвар».
Апошнюю місію STS-135 выканаў шатл «Атлантыс», стартаваўшы 8 ліпеня 2011 году з Касьмічнага цэнтру Кэнэдзі і прабыўшы ў космасе 12 дзён і 18 гадзін, на чым праграма Space Shuttle была закрытая.
Пабудаваныя шатлы
- Энтэрпрайз (OV-101, атмасфэрныя тэсты, сьпісаны)
- Патфайндэр (OV-098, наземные тэсты)
- Калумбія (OV-102, згарэў пры пасадцы ў 2003 годзе)
- Чэленджэр (OV-099, узарваўся пры старце ў 1986 годзе)
- Дыскавэры (OV-103, апошні запуск — 24 лютага 2011)
- Атлянтыс (OV-104, апошні запуск — 8 ліпеня 2011)
- Індэвар (OV-105, апошні запуск — 16 траўня 2011)
Гл. таксама
Вонкавыя спасылкі
Спэйс шатл — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў