Альбанія: розьніца паміж вэрсіямі
абнаўленьне зьвестак, выпраўленьне спасылак |
абнаўленьне зьвестак |
||
Радок 12: | Радок 12: | ||
|ТыпУраду = [[Рэспубліка]] |
|ТыпУраду = [[Рэспубліка]] |
||
|ПасадыКіраўнікоў = [[Прэзыдэнт]]<br />[[Прэм’ер-міністар]] |
|ПасадыКіраўнікоў = [[Прэзыдэнт]]<br />[[Прэм’ер-міністар]] |
||
|ІмёныКіраўнікоў = [[Буяр Нішані]]<br /> |
|ІмёныКіраўнікоў = [[Буяр Нішані]]<br />Edi Rama |
||
|Плошча = 28 748 |
|Плошча = 28 748 |
||
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 143-е |
|МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 143-е |
||
|АдсотакВады = 4,7% |
|АдсотакВады = 4,7% |
||
|ГодАцэнкіНасельніцтва = |
|ГодАцэнкіНасельніцтва = 2014 |
||
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 140-е |
|МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 140-е |
||
|Насельніцтва = |
|Насельніцтва = 3020209<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/al.html "The World Factbook"]. Cia.gov. Праверана 25 сьнежня 2014.</ref> |
||
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 98 |
|ШчыльнасьцьНасельніцтва = 98 |
||
|ГодАцэнкіСУП = 2011 |
|ГодАцэнкіСУП = 2011 |
||
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 110 |
|МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 110 |
||
|СУП = $24,91 млрд |
|СУП = $24,91 млрд |
||
|СУПНаДушуНасельніцтва = $7741 |
|СУПНаДушуНасельніцтва = $7741 |
||
|Валюта = [[Лек]] |
|Валюта = [[Альбанскі лек|Лек]] |
||
|КодВалюты = ALL |
|КодВалюты = ALL |
||
|ЧасавыПас = CET |
|ЧасавыПас = CET |
||
Радок 38: | Радок 38: | ||
|Дадаткі = [[Файл:Albania-CIA WFB Map.png|280пкс|цэнтар|Мапа Альбаніі]] |
|Дадаткі = [[Файл:Albania-CIA WFB Map.png|280пкс|цэнтар|Мапа Альбаніі]] |
||
}} |
}} |
||
'''Альба́нія''' ({{мова-sq|Shqipëria}}) |
'''Альба́нія''' ({{мова-sq|Shqipëria}}) — краіна ў [[Паўднёвая Эўропа|Паўднёвай Эўропе]] на [[Балканская паўвыспа|Балканах]] на ўзьбярэжжы [[Адрыятычнае мора|Адрыятычнага]] і [[Іянічнае мора|Іянічнага]] мораў. Мяжуе з [[Грэцыя]]й (282 км), [[Рэспубліка Македонія|Македоніяй]] (151 км), [[Косава]]м (114 км) і [[Чарнагорыя]]й (173 км). Агульная даўжыня межаў складае 1082 км, зь іх 720 па сушы і 362 па моры. Назва краіны паходзіць ад ілірыйскага «''olba''» — «''паселішча''». |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
У старажытнасьці тэрыторыя сучаснай Альбаніі ўваходзіла ў склад [[Ілірыя|Ілірыі]], заселенай індаэўрапейскімі плямёнамі ілірыйцаў. Пазьней [[ілірыйцы]] перамяшаліся са [[славяне|славянамі]] і тракамі. У [[168]] годзе |
У старажытнасьці тэрыторыя сучаснай Альбаніі ўваходзіла ў склад [[Ілірыя|Ілірыі]], заселенай індаэўрапейскімі плямёнамі ілірыйцаў. Пазьней [[ілірыйцы]] перамяшаліся са [[славяне|славянамі]] і тракамі. У [[168]] годзе Ілірыя была заваяваная [[Рымская імпэрыя|Рымскай імпэрыяй]], а з [[395]] году ўвайшла ў склад [[Бізантыйская імпэрыя|Усходняй Рымскай імпэрыі]]. У канцы [[6 стагодзьдзе|VI]] — пачатку [[7 стагодзьдзе|VII]] стагодзьдзяў сюды пачалі прыбываць славяне. З [[9 стагодзьдзе|ІХ]] да [[11 стагодзьдзе|ХІ]] стагодзьдзя тэрыторыя Альбаніі ўваходзіла ў склад [[Баўгарыя|Баўгарыі]]. |
||
Першая альбанская краіна ўзьнікла ў [[12 стагодзьдзе|ХІІ стагодзьдзі]], а ў [[14 стагодзьдзе|XIV]] яна было заваяванае [[Сэрбія]]й. Каля [[1435]] году Альбанія была заваяваная [[Атаманская імпэрыя|Атаманскай імпэрыяй]]. У гэты час альбанскія фэадалы актыўна пераходзілі ў [[іслам]], каб захаваць свае маёнткі і багацьце. Дзякуючы гэтаму альбанскія арыстакраты часта займалі адказныя пасады на заваяваных славянскіх тэрыторыях Атаманскай імпэрыі. |
Першая альбанская краіна ўзьнікла ў [[12 стагодзьдзе|ХІІ стагодзьдзі]], а ў [[14 стагодзьдзе|XIV]] яна было заваяванае [[Сэрбія]]й. Каля [[1435]] году Альбанія была заваяваная [[Атаманская імпэрыя|Атаманскай імпэрыяй]]. У гэты час альбанскія фэадалы актыўна пераходзілі ў [[іслам]], каб захаваць свае маёнткі і багацьце. Дзякуючы гэтаму альбанскія арыстакраты часта займалі адказныя пасады на заваяваных славянскіх тэрыторыях Атаманскай імпэрыі. |
||
Радок 49: | Радок 49: | ||
[[16 красавіка]] [[1939]] году Альбанія была заваяваная [[Італія]]й, а італьянскі кароль [[Віктар Эмануэль ІІІ]] быў абвешчаны альбанскім каралём. Пасьля [[1941]] году да альбанскага пратэктарату было далучана [[Косава]]. У красавіку [[1943]] году краіна была занятая [[Нямеччына|нямецкімі]] войскамі. У [[1943]]—[[1944]] гадах у Альбаніі пачаў дзейнасьць моцны [[камунізм|камуністычны рух]]. |
[[16 красавіка]] [[1939]] году Альбанія была заваяваная [[Італія]]й, а італьянскі кароль [[Віктар Эмануэль ІІІ]] быў абвешчаны альбанскім каралём. Пасьля [[1941]] году да альбанскага пратэктарату было далучана [[Косава]]. У красавіку [[1943]] году краіна была занятая [[Нямеччына|нямецкімі]] войскамі. У [[1943]]—[[1944]] гадах у Альбаніі пачаў дзейнасьць моцны [[камунізм|камуністычны рух]]. |
||
Пасьля выхаду акупацыйных войскаў у краіне пачалася барацьба за ўладу паміж манархічнымі і камуністычнымі сіламі, якая скончылася перамогай камуністаў, |
Пасьля выхаду акупацыйных войскаў у краіне пачалася барацьба за ўладу паміж манархічнымі і камуністычнымі сіламі, якая скончылася перамогай камуністаў, якія перамаглі дзякуючы дапамозе югаслаўскага кіраўніка [[Ёсіп Броз Ціта|Ёсіпа Броз Ціта]]. [[28 лістапада]] [[1944]] году Альбанія стала народнай рэспублікай пад кіраўніцтвам камуністычнай партыі і яе кіраўніка [[Энвэр Ходж|Энвэра Ходжа]]. Ёсіп Броз Ціта прапанаваў увайсьці ў склад Югаславіі Альбаніі і Баўгарыі, плянуючы стварэньне Вялікай Югаславіі, але гэтыя пляны не былі зьдзейсьненыя. |
||
З [[1960-я|1960-х]] гадоў Альбанія пачала выходзіць з-пад кантролю [[СССР]]. У [[1968]] годзе Альбанія асудзіла інтэрвэнцыю савецкіх войскаў у [[Чэхаславакія|Чэхаславакію]] і выйшла з [[Варшаўская |
З [[1960-я|1960-х]] гадоў Альбанія пачала выходзіць з-пад кантролю [[СССР]]. У [[1968]] годзе Альбанія асудзіла інтэрвэнцыю савецкіх войскаў у [[Чэхаславакія|Чэхаславакію]] і выйшла з [[Варшаўская дамова|Варшаўскай дамовы]]. З гэтага часу сваю зьнешнюю палітыку Камуністычная Альбанія кіравала на мааісцкі [[Кітай]]. Альбанія стала першай краінай у сьвеце, якая абвясьціла сябе [[атэізм|атэістычнай]] краінай. У [[1976]] годзе назва краіны была зьменена на ''Народная Сацыялістычная Рэспубліка Альбанія''. |
||
У канцы [[1970-я| |
У канцы [[1970-я|1970-х]] гадоў, пасьля сьмерці [[Мао Дзэ-дун]]а ў Кітаі, у Альбаніі пачалася міжклянавая барацьба за ўладу, якая абвастрылася пасьля сьмерці [[прэм'ер-міністар|прэм’ер-міністра]] [[Мэхмэт Шэху|Мэхмэта Шэху]], абвінавачанага Ходжам у шпіянажы. Сьмерць Ходжа ў [[1985]] годзе дала пачатак паступовай дэмакратызацыі краіны. |
||
У [[1991]] годзе, у выніку першых свабодных выбараў перамаглі камуністы, але праз год іх перамаглі дэмакратычныя сілы. У выніку эканамічнага крызысу [[1997]] году, які выклікаў антыўрадавыя паўстаньні, да ўлады прыйшла апазыцыя. Праз восем гадоў, Сацыялістычная партыя страціла ўладу, і ў [[2005]] годзе на парлямэнцкіх выбарах перамаглі дэмакратычныя партыі. У [[2009]] годзе Альбанія далучылася да [[НАТО]]. У нашыя дні Альбанія зьяўляецца кандыдатам да далучэньня да [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]]. |
У [[1991]] годзе, у выніку першых свабодных выбараў перамаглі камуністы, але праз год іх перамаглі дэмакратычныя сілы. У выніку эканамічнага крызысу [[1997]] году, які выклікаў антыўрадавыя паўстаньні, да ўлады прыйшла апазыцыя. Праз восем гадоў, Сацыялістычная партыя страціла ўладу, і ў [[2005]] годзе на парлямэнцкіх выбарах перамаглі дэмакратычныя партыі. У [[2009]] годзе Альбанія далучылася да [[НАТО]]. У нашыя дні Альбанія зьяўляецца кандыдатам да далучэньня да [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]]. |
||
== Палітыка == |
== Палітыка == |
||
Альбанія |
Альбанія — прэзыдэнцкая рэспубліка. [[Заканадаўчая ўлада]] належыць аднапалатнаму парлямэнту (140 дэпутатаў). Дэпутаты выбіраюцца на чатырохгадовы тэрмін. З [[1990]] году дзейнічае шматпартыйная палітычная сыстэма. Асноўнымі партыямі Альбаніі зьяўляюцца: [[Сацыялістычная партыя Альбаніі]] і [[Дэмакратычная партыя (Альбанія)|Дэмакратычная партыя]]. |
||
== Геаграфія == |
== Геаграфія == |
||
Асноўныя [[горад|гарады]]: [[Дурэс]] ( |
Асноўныя [[горад|гарады]]: [[Дурэс]] (203 тыс. чалавек), [[Уляра]] (135 тыс. чалавек), [[Эльбасан]] (124 тыс. чалавек), [[Шкадар]] (111 тыс. чалавек). |
||
Самы высокі пункт: [[Малі э Карабіт]] (2751 м). |
Самы высокі пункт: [[Малі э Карабіт]] (2751 м). |
||
Радок 68: | Радок 68: | ||
== Эканоміка == |
== Эканоміка == |
||
Да канца [[1980-я|1980-х]] гадоў у краіне дзейнічала плянавая эканоміка, пачынаючы з [[1988]] году пачаўся паступовы пераход да рынкавай эканомікі. Хуткі рост эканомікі пачаўся ў [[2000]] годзе, калі штогадовы рост склаў 6—7%, адначасова колькасьць замежных інвэстыцыяў складае каля 50% [[Сукупны ўнутраны прадукт|СУП]] (у [[2004]] годзе замежныя інвэстыцыі склалі 5,7 |
Да канца [[1980-я|1980-х]] гадоў у краіне дзейнічала плянавая эканоміка, пачынаючы з [[1988]] году пачаўся паступовы пераход да рынкавай эканомікі. Хуткі рост эканомікі пачаўся ў [[2000]] годзе, калі штогадовы рост склаў 6—7%, адначасова колькасьць замежных інвэстыцыяў складае каля 50% [[Сукупны ўнутраны прадукт|СУП]] (у [[2004]] годзе замежныя інвэстыцыі склалі 5,7 млрд [[эўра]], €1780 на кожнага жыхара). Але нягледзячы на гэта краіна, разам з [[Малдова]]й і [[Сэрбія]]й застаецца адной з самых бедных у [[Эўропа|Эўропе]]. Існуюць меркаваньні, што рост эканомікі Альбаніі, які можа вывесьці яе на ўзровень, дастатковы для прыняцьця Альбаніі ў [[Эўрапейскі Зьвяз]] можа заняць да дваццаці гадоў. |
||
Значныя мінэральныя багацьці краіны робяць прывабным разьвіцьцё здабываючай галіны [[прамысловасьць|прамысловасьці]]. У наш час вядзецца здабыча [[хром]]у, [[медзь|медзі]], [[жалеза]], [[нікель|нікелю]], [[нафта|нафты]], [[прыродны газ|прыроднага газу]], [[вугаль|вугалю]] і [[баксыты|баксытаў]]. Каля возера [[Прэспа]] знаходзіцца адно з багацейшых радовішчаў прыроднага [[асфальт]]у. |
Значныя мінэральныя багацьці краіны робяць прывабным разьвіцьцё здабываючай галіны [[прамысловасьць|прамысловасьці]]. У наш час вядзецца здабыча [[хром]]у, [[медзь|медзі]], [[жалеза]], [[нікель|нікелю]], [[нафта|нафты]], [[прыродны газ|прыроднага газу]], [[вугаль|вугалю]] і [[баксыты|баксытаў]]. Каля возера [[Прэспа]] знаходзіцца адно з багацейшых радовішчаў прыроднага [[асфальт]]у. |
||
Радок 87: | Радок 87: | ||
! |Сталіца |
! |Сталіца |
||
|----- |
|----- |
||
|[[ |
|[[Бэрат (прэфэктура)|Бэрат]] |
||
|193 855 |
|193 855 |
||
|1802 |
|1802 |
||
|[[ |
|[[Бэрат]] |
||
|----- |
|----- |
||
|[[Влёра (прэфэктура)|Влёра]] |
|[[Влёра (прэфэктура)|Влёра]] |
||
|193 361 |
|193 361 |
||
|2706 |
|2706 |
||
|[[ |
|[[Уляра]] |
||
|----- |
|----- |
||
|[[Гіракастра (прэфэктура)|Гіракастра]] |
|[[Гіракастра (прэфэктура)|Гіракастра]] |
||
Радок 115: | Радок 115: | ||
|266 322 |
|266 322 |
||
|3711 |
|3711 |
||
|[[ |
|[[Карча]] |
||
|----- |
|----- |
||
|[[Кукес (прэфэктура)|Кукес]] |
|[[Кукес (прэфэктура)|Кукес]] |
||
Радок 135: | Радок 135: | ||
|384 386 |
|384 386 |
||
|1887 |
|1887 |
||
|[[ |
|[[Фіер]] |
||
|----- |
|----- |
||
|[[Шкодер (прэфэктура)|Шкодер]] |
|[[Шкодер (прэфэктура)|Шкодер]] |
||
|257 018 |
|257 018 |
||
|3562 |
|3562 |
||
|[[ |
|[[Шкадар]] |
||
|----- |
|----- |
||
|[[Эльбасан (прэфэктура)|Эльбасан]] |
|[[Эльбасан (прэфэктура)|Эльбасан]] |
||
Радок 151: | Радок 151: | ||
== Дэмаграфія == |
== Дэмаграфія == |
||
Колькасьць насельніцтва Альбаніі пачала |
Колькасьць насельніцтва Альбаніі пачала зьмяншацца з [[1998]] году, у выніку эміграцыі ў [[Італія|Італію]] і [[Грэцыя|Грэцыю]]. Этнаграфічны склад насельніцтва складаецца з [[альбанцы|альбанцаў]] (95%), [[грэкі|грэкаў]] (3%) і [[македонцы|македонцаў]]. Каля 70% насельніцтва — мусульмане, 20% — [[праваслаўе|праваслаўныя]] хрысьціяне, 10% — [[каталіцтва|каталікі]]. |
||
== Выбітныя асобы == |
== Выбітныя асобы == |
||
* [[Ісмаіль Кадарэ]] |
* [[Ісмаіль Кадарэ]] — паэт і пісьменьнік |
||
== Крыніцы == |
== Крыніцы == |
Вэрсія ад 11:19, 25 сьнежня 2014
Альбанія Republika e Shqipërisë | |||||
| |||||
Нацыянальны дэвіз: Feja e Shqiptarit është Shqiptaria | |||||
Дзяржаўны гімн: «Himni i Flamurit» | |||||
Афіцыйная мова | Альбанская | ||||
Сталіца | Тырана | ||||
Найбуйнейшы горад | Тырана | ||||
Форма кіраваньня | Рэспубліка Буяр Нішані Edi Rama | ||||
Плошча • агульная • адсотак вады |
143-е месца ў сьвеце 28 748 км² 4,7% | ||||
Насельніцтва • агульнае (2014) • шчыльнасьць |
140-е месца ў сьвеце 3020209[1] 98/км² | ||||
СУП • агульны (2011) • на душу насельніцтва |
110 месца ў сьвеце $24,91 млрд $7741 | ||||
Валюта | Лек (ALL) | ||||
Часавы пас • улетку |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) | ||||
Незалежнасьць — ад Асманскай імпэрыі |
28 лістапада 1912 | ||||
Дамэн верхняга ўзроўню | .al | ||||
Тэлефонны код | +355 | ||||
Альба́нія (па-альбанску: Shqipëria) — краіна ў Паўднёвай Эўропе на Балканах на ўзьбярэжжы Адрыятычнага і Іянічнага мораў. Мяжуе з Грэцыяй (282 км), Македоніяй (151 км), Косавам (114 км) і Чарнагорыяй (173 км). Агульная даўжыня межаў складае 1082 км, зь іх 720 па сушы і 362 па моры. Назва краіны паходзіць ад ілірыйскага «olba» — «паселішча».
Гісторыя
У старажытнасьці тэрыторыя сучаснай Альбаніі ўваходзіла ў склад Ілірыі, заселенай індаэўрапейскімі плямёнамі ілірыйцаў. Пазьней ілірыйцы перамяшаліся са славянамі і тракамі. У 168 годзе Ілірыя была заваяваная Рымскай імпэрыяй, а з 395 году ўвайшла ў склад Усходняй Рымскай імпэрыі. У канцы VI — пачатку VII стагодзьдзяў сюды пачалі прыбываць славяне. З ІХ да ХІ стагодзьдзя тэрыторыя Альбаніі ўваходзіла ў склад Баўгарыі.
Першая альбанская краіна ўзьнікла ў ХІІ стагодзьдзі, а ў XIV яна было заваяванае Сэрбіяй. Каля 1435 году Альбанія была заваяваная Атаманскай імпэрыяй. У гэты час альбанскія фэадалы актыўна пераходзілі ў іслам, каб захаваць свае маёнткі і багацьце. Дзякуючы гэтаму альбанскія арыстакраты часта займалі адказныя пасады на заваяваных славянскіх тэрыторыях Атаманскай імпэрыі.
У ХІХ стагодзьдзі пачаўся нацыянальна-вызваленчы рух, а ў 1912 годзе альбанскі Народны Кангрэс абвясьціў незалежнасьць Альбаніі. У 1913 годзе былі спробы падзяліць Альбанію паміж Грэцыяй і Сэрбіяй. Да Другой сусьветнай вайны Альбанія паступова пераўтваралася ў княства, каралеўства, рэспубліку і зноў каралеўства.
16 красавіка 1939 году Альбанія была заваяваная Італіяй, а італьянскі кароль Віктар Эмануэль ІІІ быў абвешчаны альбанскім каралём. Пасьля 1941 году да альбанскага пратэктарату было далучана Косава. У красавіку 1943 году краіна была занятая нямецкімі войскамі. У 1943—1944 гадах у Альбаніі пачаў дзейнасьць моцны камуністычны рух.
Пасьля выхаду акупацыйных войскаў у краіне пачалася барацьба за ўладу паміж манархічнымі і камуністычнымі сіламі, якая скончылася перамогай камуністаў, якія перамаглі дзякуючы дапамозе югаслаўскага кіраўніка Ёсіпа Броз Ціта. 28 лістапада 1944 году Альбанія стала народнай рэспублікай пад кіраўніцтвам камуністычнай партыі і яе кіраўніка Энвэра Ходжа. Ёсіп Броз Ціта прапанаваў увайсьці ў склад Югаславіі Альбаніі і Баўгарыі, плянуючы стварэньне Вялікай Югаславіі, але гэтыя пляны не былі зьдзейсьненыя.
З 1960-х гадоў Альбанія пачала выходзіць з-пад кантролю СССР. У 1968 годзе Альбанія асудзіла інтэрвэнцыю савецкіх войскаў у Чэхаславакію і выйшла з Варшаўскай дамовы. З гэтага часу сваю зьнешнюю палітыку Камуністычная Альбанія кіравала на мааісцкі Кітай. Альбанія стала першай краінай у сьвеце, якая абвясьціла сябе атэістычнай краінай. У 1976 годзе назва краіны была зьменена на Народная Сацыялістычная Рэспубліка Альбанія.
У канцы 1970-х гадоў, пасьля сьмерці Мао Дзэ-дуна ў Кітаі, у Альбаніі пачалася міжклянавая барацьба за ўладу, якая абвастрылася пасьля сьмерці прэм’ер-міністра Мэхмэта Шэху, абвінавачанага Ходжам у шпіянажы. Сьмерць Ходжа ў 1985 годзе дала пачатак паступовай дэмакратызацыі краіны.
У 1991 годзе, у выніку першых свабодных выбараў перамаглі камуністы, але праз год іх перамаглі дэмакратычныя сілы. У выніку эканамічнага крызысу 1997 году, які выклікаў антыўрадавыя паўстаньні, да ўлады прыйшла апазыцыя. Праз восем гадоў, Сацыялістычная партыя страціла ўладу, і ў 2005 годзе на парлямэнцкіх выбарах перамаглі дэмакратычныя партыі. У 2009 годзе Альбанія далучылася да НАТО. У нашыя дні Альбанія зьяўляецца кандыдатам да далучэньня да Эўрапейскага Зьвязу.
Палітыка
Альбанія — прэзыдэнцкая рэспубліка. Заканадаўчая ўлада належыць аднапалатнаму парлямэнту (140 дэпутатаў). Дэпутаты выбіраюцца на чатырохгадовы тэрмін. З 1990 году дзейнічае шматпартыйная палітычная сыстэма. Асноўнымі партыямі Альбаніі зьяўляюцца: Сацыялістычная партыя Альбаніі і Дэмакратычная партыя.
Геаграфія
Асноўныя гарады: Дурэс (203 тыс. чалавек), Уляра (135 тыс. чалавек), Эльбасан (124 тыс. чалавек), Шкадар (111 тыс. чалавек).
Самы высокі пункт: Малі э Карабіт (2751 м).
75% тэрыторыі займаюць горы. Невялікія нізінныя абшары разьмешчаныя на ўзьбярэжжы Адрыятычнага мора і ў далінах рэк Дрын, Семан, Вьёса. На мяжы знаходзяцца тры вялікія возеры: Ахрыдзкае, Шкодэрскае і Прэспа.
Эканоміка
Да канца 1980-х гадоў у краіне дзейнічала плянавая эканоміка, пачынаючы з 1988 году пачаўся паступовы пераход да рынкавай эканомікі. Хуткі рост эканомікі пачаўся ў 2000 годзе, калі штогадовы рост склаў 6—7%, адначасова колькасьць замежных інвэстыцыяў складае каля 50% СУП (у 2004 годзе замежныя інвэстыцыі склалі 5,7 млрд эўра, €1780 на кожнага жыхара). Але нягледзячы на гэта краіна, разам з Малдовай і Сэрбіяй застаецца адной з самых бедных у Эўропе. Існуюць меркаваньні, што рост эканомікі Альбаніі, які можа вывесьці яе на ўзровень, дастатковы для прыняцьця Альбаніі ў Эўрапейскі Зьвяз можа заняць да дваццаці гадоў.
Значныя мінэральныя багацьці краіны робяць прывабным разьвіцьцё здабываючай галіны прамысловасьці. У наш час вядзецца здабыча хрому, медзі, жалеза, нікелю, нафты, прыроднага газу, вугалю і баксытаў. Каля возера Прэспа знаходзіцца адно з багацейшых радовішчаў прыроднага асфальту.
Большую частку электрычнасьці краіна выпрацоўвае на гідраэлектрастанцыях.
У Альбаніі існуюць прадпрыемствы будаўнічай, электратэхнічнай, лёгкай, мэталапераапрацоўчай і харчовай прамысловасьці. Альбанія зьяўляецца буйным вытворцам тытунёвых вырабаў.
Адміністрацыйны падзел
Альбанія падзелена на 12 прэфэктураў (корча), якія, ў сваю чаргу, дзеляцца на 36 акругаў (рэці):
Прэфэктура | Насельніцтва | Плошча, км² | Сталіца |
---|---|---|---|
Бэрат | 193 855 | 1802 | Бэрат |
Влёра | 193 361 | 2706 | Уляра |
Гіракастра | 114 293 | 2883 | Гіракастра |
Дзібра | 191 035 | 2507 | Пешкопія |
Дурэс | 247 345 | 827 | Дурэс |
Корча | 266 322 | 3711 | Карча |
Кукес | 112 050 | 2373 | Кукес |
Лежа | 159 792 | 1581 | Лежа |
Тырана | 601 565 | 1586 | Тырана |
Фіеры | 384 386 | 1887 | Фіер |
Шкодер | 257 018 | 3562 | Шкадар |
Эльбасан | 366 137 | 3278 | Эльбасан |
Дэмаграфія
Колькасьць насельніцтва Альбаніі пачала зьмяншацца з 1998 году, у выніку эміграцыі ў Італію і Грэцыю. Этнаграфічны склад насельніцтва складаецца з альбанцаў (95%), грэкаў (3%) і македонцаў. Каля 70% насельніцтва — мусульмане, 20% — праваслаўныя хрысьціяне, 10% — каталікі.
Выбітныя асобы
- Ісмаіль Кадарэ — паэт і пісьменьнік
Крыніцы
- ^ "The World Factbook". Cia.gov. Праверана 25 сьнежня 2014.
Вонкавыя спасылкі
Альбанія — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў