Дом Воліна: розьніца паміж вэрсіямі
Няма апісаньня зьменаў |
Няма апісаньня зьменаў |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Славутасьць |
{{Славутасьць |
||
|Тып = Даходны дом |
|Тып = Даходны дом |
||
|Назва = |
|Назва = Дом Воліна |
||
|Арыгінальная назва = |
|Арыгінальная назва = |
||
|Выява = Вул. Валадарскага, 10, 12 -3.JPG |
|Выява = Вул. Валадарскага, 10, 12 -3.JPG |
||
Радок 23: | Радок 23: | ||
|Асноўныя даты = {{Славутасьць/Даты||||||}} |
|Асноўныя даты = {{Славутасьць/Даты||||||}} |
||
|Скасаваны = |
|Скасаваны = |
||
|Пачатак будаўніцтва = |
|Пачатак будаўніцтва = 1900 |
||
|Канчатак будаўніцтва = |
|Канчатак будаўніцтва = 1900 |
||
|Будынкі = {{Славутасьць/Будынкі||||||}} |
|Будынкі = {{Славутасьць/Будынкі||||||}} |
||
|Прыбудоўкі = |
|Прыбудоўкі = |
||
Радок 45: | Радок 45: | ||
|Commons = |
|Commons = |
||
}} |
}} |
||
'''Дом |
'''Дом Во́ліна''' — трохпавярховы будынак у [[Менск]]у, пабудаваны ў [[1900]] годзе з рысамі [[Эклектыка (архітэктура)|эклектыкі]] й [[нэабарока]] як [[даходны дом]], месьціцца па [[Вуліца Валадарскага (Менск)|вуліцы Валадарскага]], 12. |
||
== Гісторыя == |
|||
⚫ | Дом уяўляе сабой Г-падобны ў пляне будынак са зрэзанай вуглавой часткай. Галоўны фасад дому быў арыентаваны на былую вул. Захар’еўскую (сучасны [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|праспэкт Незалежнасьці]]). Фасады аздобленыя канэляванымі [[пілястра]]мі са складанымі [[Капітэль (архітэктура)|капітэлямі]] на вышыні другога й трэцяга паверхаў. Больш высокі першы паверх, другі й трэці аддзеленыя тонкапрафіляванымі [[карніз]]амі. Прасьценкі паміж арачнымі на другім паверсе й лучковымі на трэцім паверсе вокнамі дэкарыраваныя ляпным расьлінным арнамэнтам. Пачатковая пляніроўка й фасад першага паверху зьмененыя<ref name="Дойлідзтва"/>. |
||
[[Файл:Скрыжаванне Захар'еўскай і Серпухаўскай.jpg|міні|зьлева|Скрыжаваньне вул. Захар’еўскай і Серпухаўскай у пач. [[XX ст.]], дом № 12 зьлева]] |
[[Файл:Скрыжаванне Захар'еўскай і Серпухаўскай.jpg|міні|зьлева|Скрыжаваньне вул. Захар’еўскай і Серпухаўскай у пач. [[XX ст.]], дом № 12 зьлева]] |
||
Дом пабудаваны ў [[1900]] годзе. Уласьнікам зьяўляўся Волін Самуіл Лазаравіч, ягоная жонка Воліна Блюма-Фэйга, іхная дачка й пяць сыноў. Стары адрас — [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|вул. Захар’еўская]] №41/12 на рагу зь Серпухаўскай (цяпер Валадарскага), у 1910—1912 — дом № 43<ref name=a>Маракоў, Л. Галоўная вуліца... С. 165</ref>. |
|||
⚫ | |||
Частка пакояў здавалася пад жыльлё<ref name=a/>. У [[1901]]—[[1903]] гадах у доме месьцілася «1-я гарадзкая раскладкавая па прамысловым падатку прысутнасьць». З 1907 — піўная Жыдовіча. З 1908 — лаўка Назаравай, пральня Юзэфовіч. З [[1909]] — майстэрня шаўца Паўлоўскага. З 1910 — булачная й пякарня Хмелявец. У 1915 — упраўленьне камітэту Заходняга фронту Ўсерасейскага земскага саюзу. У [[1912]]—[[1915]] — прыёмны кабінэт лекара па нутраных і дзіцячых хваробах Палонскага Лэйбы (Льва) Мордухавіча (Маркавіча). У [[1916]]—[[1917]] тут месьцяцца кабінэт асобнаўпаўнаважанага камандаваньня Заходняга фронту Ўсерасейскага земскага саюзу, кантрольны аддзел камітэту Ўсерасейскага земскага саюзу, статыстычны аддзел Усерасейскага земскага саюзу дапамогі хворым і параненым вайскоўцам, кабінэт загадчыка аддзелу атрадаў камандаваньня Заходняга фронту Ўсерасейскага земскага саюзу, улікова-гаспадарчы аддзел Усерасейскага земскага саюзу. У 1918 тут месьціцца бакалейная крама Дубаграева Акіма Сьцяпанавіча, гадзіньнікавая крама Лямпэрта В. К., крама Мендаля Ёсіфа Абрамавіча, У 1918—[[1921]] — шавецкая майстэрня Цывеса Л. Г<ref name=b>Маракоў, Л. Галоўная вуліца... С. 169</ref>. |
|||
З [[25 лютага]] [[1918]] году тут працавала [[Беларускае народнае прадстаўніцтва]] на чале з [[Раман Скірмунт|Раманам Скірмунтам]]. |
|||
У [[1920]] годзе тут месьціцца гарадзкое й павятовае бюро Наркамату юстыцыі<ref name=b/>. |
|||
У [[1921]] годзе маёмасьць нацыяналізаваная. У 1922 годзе тут месьцяцца 4 лаўкі. У 1925—1926 шавецкая майстэрня Вішнёва Герца Маісеевіча, сажная майстэрня Егера Андрэя Якаўлевіча, кравецкая майстэрня Райнеса, гадзіньнікавая майстэрня Рубінштэйна С., дзіцячы сад, кнігарня, цырульня арцелі «Мастак»<ref name=b/>. |
|||
У [[1925]]—[[1926]] уласьнік — аддзел камунальнай гаспадаркі Менскага акруговага выканаўчага камітэту (арандатар з 1 студзеня 1925 — жыльлёва-арэнднае каапэратыўнае таварыства № 10). |
|||
У [[1928]]—[[1940]] будынак займаюць Беларуская аддзяленьне Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР, аддзел падпісных і пэрыядычных выданьняў беларускага аддзяленьня Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР, Вайсковае выдавецтва беларускага аддзяленьня Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР, вайскова-кніжная крама беларускага аддзяленьня Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР<ref name=b/>. У 1934—1935 гадах тут месьціцца крама «Ваенная кніга», пчалярская крама Наркамату земляробства БССР. У 1935—1936 кантора й групкам «Менхарчгандлю». У 1940 — цырульня «Белкааппрамсьвета»<ref name=c>Маракоў, Л. Галоўная вуліца... С. 170</ref>.. |
|||
⚫ | |||
== Архітэктура == |
|||
⚫ | Дом уяўляе сабой Г-падобны ў пляне будынак са зрэзанай вуглавой часткай. Галоўны фасад дому быў арыентаваны на былую вул. Захар’еўскую (сучасны [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|праспэкт Незалежнасьці]]). Фасады аздобленыя канэляванымі [[пілястра]]мі са складанымі [[Капітэль (архітэктура)|капітэлямі]] на вышыні другога й трэцяга паверхаў. Больш высокі першы паверх, другі й трэці аддзеленыя тонкапрафіляванымі [[карніз]]амі. Прасьценкі паміж арачнымі на другім паверсе й лучковымі на трэцім паверсе вокнамі дэкарыраваныя ляпным расьлінным арнамэнтам. Пачатковая пляніроўка й фасад першага паверху зьмененыя<ref name="Дойлідзтва"/>. |
||
== Крыніцы й заўвагі == |
== Крыніцы й заўвагі == |
||
Радок 57: | Радок 74: | ||
{{Гісторыка-культурная каштоўнасьць Рэспублікі Беларусь|712Г000023}} |
{{Гісторыка-культурная каштоўнасьць Рэспублікі Беларусь|712Г000023}} |
||
* {{літаратура/Дойлідзтва Беларусі|}} |
* {{літаратура/Дойлідзтва Беларусі|}} |
||
* {{Кніга|аўтар = [[Леанід Маракоў]]|частка = |загаловак = Галоўная вуліца Мінска. 1880-1940 гг. Кніга I.|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = [[Менск|Мінск]]|выдавецтва = [[Мастацкая літаратура (выдавецтва)|Мастацкая літаратура]]|год = 2012|том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = 978-985-02-1426-3|наклад = 2000}} |
|||
⚫ | |||
* Нарысы гісторыі Беларусі. Частка 2. Мн. 1995 |
* Нарысы гісторыі Беларусі. Частка 2. Мн. 1995 |
||
⚫ | |||
{{Менск}} |
{{Менск}} |
Вэрсія ад 17:29, 10 верасьня 2014
Даходны дом | |
Дом Воліна
| |
Краіна | Беларусь |
Горад | Менск |
Адрас | вуліца Валадарскага (12А) |
Каардынаты | 53°53′50.69″ пн. ш. 27°33′4.2″ у. д. / 53.8974139° пн. ш. 27.551167° у. д.Каардынаты: 53°53′50.69″ пн. ш. 27°33′4.2″ у. д. / 53.8974139° пн. ш. 27.551167° у. д. |
Архітэктурны стыль | эклетыка, нэабарока |
Дата заснаваньня | 1900 |
Дата пабудовы | 1900 год |
Статус | Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь |
Дом Воліна | |
Дом Воліна на Вікісховішчы |
Дом Во́ліна — трохпавярховы будынак у Менску, пабудаваны ў 1900 годзе з рысамі эклектыкі й нэабарока як даходны дом, месьціцца па вуліцы Валадарскага, 12.
Гісторыя
Дом пабудаваны ў 1900 годзе. Уласьнікам зьяўляўся Волін Самуіл Лазаравіч, ягоная жонка Воліна Блюма-Фэйга, іхная дачка й пяць сыноў. Стары адрас — вул. Захар’еўская №41/12 на рагу зь Серпухаўскай (цяпер Валадарскага), у 1910—1912 — дом № 43[1].
Частка пакояў здавалася пад жыльлё[1]. У 1901—1903 гадах у доме месьцілася «1-я гарадзкая раскладкавая па прамысловым падатку прысутнасьць». З 1907 — піўная Жыдовіча. З 1908 — лаўка Назаравай, пральня Юзэфовіч. З 1909 — майстэрня шаўца Паўлоўскага. З 1910 — булачная й пякарня Хмелявец. У 1915 — упраўленьне камітэту Заходняга фронту Ўсерасейскага земскага саюзу. У 1912—1915 — прыёмны кабінэт лекара па нутраных і дзіцячых хваробах Палонскага Лэйбы (Льва) Мордухавіча (Маркавіча). У 1916—1917 тут месьцяцца кабінэт асобнаўпаўнаважанага камандаваньня Заходняга фронту Ўсерасейскага земскага саюзу, кантрольны аддзел камітэту Ўсерасейскага земскага саюзу, статыстычны аддзел Усерасейскага земскага саюзу дапамогі хворым і параненым вайскоўцам, кабінэт загадчыка аддзелу атрадаў камандаваньня Заходняга фронту Ўсерасейскага земскага саюзу, улікова-гаспадарчы аддзел Усерасейскага земскага саюзу. У 1918 тут месьціцца бакалейная крама Дубаграева Акіма Сьцяпанавіча, гадзіньнікавая крама Лямпэрта В. К., крама Мендаля Ёсіфа Абрамавіча, У 1918—1921 — шавецкая майстэрня Цывеса Л. Г[2].
З 25 лютага 1918 году тут працавала Беларускае народнае прадстаўніцтва на чале з Раманам Скірмунтам.
У 1920 годзе тут месьціцца гарадзкое й павятовае бюро Наркамату юстыцыі[2].
У 1921 годзе маёмасьць нацыяналізаваная. У 1922 годзе тут месьцяцца 4 лаўкі. У 1925—1926 шавецкая майстэрня Вішнёва Герца Маісеевіча, сажная майстэрня Егера Андрэя Якаўлевіча, кравецкая майстэрня Райнеса, гадзіньнікавая майстэрня Рубінштэйна С., дзіцячы сад, кнігарня, цырульня арцелі «Мастак»[2].
У 1925—1926 уласьнік — аддзел камунальнай гаспадаркі Менскага акруговага выканаўчага камітэту (арандатар з 1 студзеня 1925 — жыльлёва-арэнднае каапэратыўнае таварыства № 10).
У 1928—1940 будынак займаюць Беларуская аддзяленьне Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР, аддзел падпісных і пэрыядычных выданьняў беларускага аддзяленьня Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР, Вайсковае выдавецтва беларускага аддзяленьня Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР, вайскова-кніжная крама беларускага аддзяленьня Дзяржаўных выдавецтваў РСФСР[2]. У 1934—1935 гадах тут месьціцца крама «Ваенная кніга», пчалярская крама Наркамату земляробства БССР. У 1935—1936 кантора й групкам «Менхарчгандлю». У 1940 — цырульня «Белкааппрамсьвета»[3]..
У наш час на першы паверсе месьцяцца гандлёвыя памяшканьні, на другім і трэцім — Цэнтральнае праўленьне таварыства глухіх[4].
Архітэктура
Дом уяўляе сабой Г-падобны ў пляне будынак са зрэзанай вуглавой часткай. Галоўны фасад дому быў арыентаваны на былую вул. Захар’еўскую (сучасны праспэкт Незалежнасьці). Фасады аздобленыя канэляванымі пілястрамі са складанымі капітэлямі на вышыні другога й трэцяга паверхаў. Больш высокі першы паверх, другі й трэці аддзеленыя тонкапрафіляванымі карнізамі. Прасьценкі паміж арачнымі на другім паверсе й лучковымі на трэцім паверсе вокнамі дэкарыраваныя ляпным расьлінным арнамэнтам. Пачатковая пляніроўка й фасад першага паверху зьмененыя[4].
Крыніцы й заўвагі
Літаратура
Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр 712Г000023 |
- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
- Леанід Маракоў Галоўная вуліца Мінска. 1880-1940 гг. Кніга I.. — Мінск: Мастацкая літаратура, 2012. — 2000 ас. — ISBN 978-985-02-1426-3
- Нарысы гісторыі Беларусі. Частка 2. Мн. 1995
- С. Харэўскі, «Тапаграфія БНР», Наша Ніва, № 10, 2007