Шчыт (сузор’е): розьніца паміж вэрсіямі
д Bot: Migrating 53 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q10529 (translate me) |
д выпраўленьне перанакіраваньня на шаблён |
||
| Радок 31: | Радок 31: | ||
| заўвагі = |
| заўвагі = |
||
}} |
}} |
||
'''Шчыт''' ({{ |
'''Шчыт''' ({{мова-la|Scutum, Sct}}) — дробнае [[сузор’е]] на поўдзень ад [[нябесны экватар|нябеснага экватару]], створанае ў [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]]. У Беларусі можна назіраць увесну, улетку ды ўвосень.<ref>{{Літаратура/Аструм8}}</ref> |
||
== Адметнасьці == |
== Адметнасьці == |
||
| Радок 41: | Радок 41: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
[[Файл:POL COA Janina.svg|thumb|left|Шляхецкі герб «[[Яніна (герб)|Яніна]]», якім карыстаўся род [[Сабескія|Сабескіх]].]] |
[[Файл:POL COA Janina.svg|thumb|left|Шляхецкі герб «[[Яніна (герб)|Яніна]]», якім карыстаўся род [[Сабескія|Сабескіх]].]] |
||
Шчыт — адзінае сузор’е, назва якога ня зьвязаная з гістарычнай фігурай [[Антычнасьць|антычнасьці]]. Яно было створанае ў 1684 годзе астраномам [[Ян Гэвэліюс|Янам Гэвэліем]], які даў сузор’ю арыгінальную назву '''Шчыт Сабескага''' ({{ |
Шчыт — адзінае сузор’е, назва якога ня зьвязаная з гістарычнай фігурай [[Антычнасьць|антычнасьці]]. Яно было створанае ў 1684 годзе астраномам [[Ян Гэвэліюс|Янам Гэвэліем]], які даў сузор’ю арыгінальную назву '''Шчыт Сабескага''' ({{мова-la|Scutum Sobiescianum|скарочана}}) у гонар перамогі войскаў караля польскага і вялікага князя літоўскага [[Ян Сабескі|Яна Сабескага]] ў [[Бітва пад Венай 1683 году|бітве пад Венай]] 1683 году.<ref>[http://www.ianridpath.com/startales/scutum.htm Star Tales ― Scutum] {{ref-en}}</ref> Пазьней сузор’е было скарочана і набыла цяперашнюю форму.<ref>{{спасылка|url=http://kamunikat.org/8168.html|загаловак=Марцін Пачобут-Адляніцкі|праект=[[Kamunikat.org]]}}</ref> |
||
== Крыніцы == |
== Крыніцы == |
||
Цяперашняя вэрсія на 01:59, 29 студзеня 2014
| Шчыт | |
 | |
| Лацінская назва | Scutum |
|---|---|
| · у родным склоне | Scuti |
| · скарот | Sct |
| Простае ўзьняцьцё | 18,7г |
| Схіленьне | −10° |
| Квадрант | SQ4 |
| Плошча | 109 кв. гр. (84-е) |
| Зорак паводле Баера/Флэмстыда | 7 |
| Зорак з плянэтамі | 1 |
| Зорак ярчэй за 3.00m | 0 |
| Зорак у 10 пк (32,62 сьв. г.) | 0 |
| Найярчэйшая зорка | α Scuti (3,85m) |
| Найбліжэйшая зорка | LHS 3398 (41,54 сьв. г., 12,74 пк) |
| Аб’екты Мэсье | 2 |
| Мэтэорныя патокі | Чэрвеньскія Скутыды |
| Памежныя сузор’і | |
| Назіраецца ў шыротах паміж +80° і −90°. Найлепш назіраецца ў 21:00 на працягу жніўня. | |
Шчыт (па-лацінску: Scutum, Sct) — дробнае сузор’е на поўдзень ад нябеснага экватару, створанае ў XVII стагодзьдзі. У Беларусі можна назіраць увесну, улетку ды ўвосень.[1]
Адметнасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У Шчыце маюцца некалькі расьсеяных скупнасьцяў, а таксама шаравая скупнасьць і плянэтарная туманнасьць. Найвядомейшыя аб’екты глыбокага космасу — M11 (Скупнасьць Дзікая Качка) і расьсеяная скупнасьць M26 (NGC 6694). Шаравая скупнасьць NGC 6712 і плянэтарная туманнасьць IC 1295 знаходзяцца ва ўсходняй частцы сузор’я — іх аддзяляюць усяго 24 кутавыя хвіліны.
Скупнасьць Дзікая Качка, найбольш адметны аб’ект сузор’я, была названая такім чынам Ўільямам Сьмітам у 1844 за падабенства з чарадой качак. Скупнасьць ляжыць за 6200 сьв. гадоў ад Зямлі і ў дыямэтры мае 20 сьветлавых гадоў. У скупнасьці месьціцца каля 3000 зорак, што робіць яе даволі населенай. Узрост скупнасьці складае каля 220 млн гадоў.[2]
Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Шчыт — адзінае сузор’е, назва якога ня зьвязаная з гістарычнай фігурай антычнасьці. Яно было створанае ў 1684 годзе астраномам Янам Гэвэліем, які даў сузор’ю арыгінальную назву Шчыт Сабескага (лац. Scutum Sobiescianum) у гонар перамогі войскаў караля польскага і вялікага князя літоўскага Яна Сабескага ў бітве пад Венай 1683 году.[3] Пазьней сузор’е было скарочана і набыла цяперашнюю форму.[4]
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Кароткі тлумачальнік астранамічных тэрмінаў Аструм 8 Архіўная копія
- ^ MacRobert, Alan So, Where Are the Wild Ducks?!. — Верасень 2012.
- ^ Star Tales ― Scutum (анг.)
- ^ Марцін Пачобут-Адляніцкі Kamunikat.org
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Шчыт (сузор’е) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
