Этымалягічны аналіз слова: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
tagged isolated of cluster сіраціна0.
афармленьне
Радок 3: Радок 3:
У большасьці выпадкаў дзяленьне словаў на часткі пры [[марфэмны аналіз слова|марфэмным]] і этымалягічным аналізе супадае. У словах, якія з той ці іншай прычыны зьмянілі сваю структуру, пры марфэмным і этымалягічным аналізе будуць вылучацца розныя часткі.
У большасьці выпадкаў дзяленьне словаў на часткі пры [[марфэмны аналіз слова|марфэмным]] і этымалягічным аналізе супадае. У словах, якія з той ці іншай прычыны зьмянілі сваю структуру, пры марфэмным і этымалягічным аналізе будуць вылучацца розныя часткі.


Аб'ектам этымалягічнага аналізу, як правіла, выступаюць невытворныя ў сучаснай мове [[слова|словы]].
Аб’ектам этымалягічнага аналізу, як правіла, выступаюць невытворныя ў сучаснай мове [[слова|словы]]. Мэта этымалягічнага аналізу — устанавіць, як зьмянялася марфэмная і словаўтваральная структура слова, якія гістарычныя працэсы аказалі ўплыў на гэтыя зьмены.
Мэта этымалягічнага аналізу — устанавіць, як зьмянялася марфэмная і словаўтваральная структура слова, якія гістарычныя працэсы аказалі ўплыў на гэтыя зьмены.


==Задачы этымалягічнага аналізу==
==Задачы этымалягічнага аналізу==
*Устанаўленьне з дапамогай этымалягічных слоўнікаў гістарычнай марфэмнай і словаўтваральнай структуры слова.
* Устанаўленьне з дапамогай этымалягічных слоўнікаў гістарычнай марфэмнай і словаўтваральнай структуры слова.
*Параўнаньне гістарычнай структуры з сучаснай структурай.
* Параўнаньне гістарычнай структуры з сучаснай структурай.
*Вызначэньне гістарычных працэсаў, якія адбываліся ў структуры слова.
* Вызначэньне гістарычных працэсаў, якія адбываліся ў структуры слова.
*Выяўленьне прычын гістарычных зьменаў у марфэмным складзе слова.
* Выяўленьне прычын гістарычных зьменаў у марфэмным складзе слова.


==Мэтодыка этымалягічнага аналізу==
==Мэтодыка этымалягічнага аналізу==
1. Аднавіць пачатковую форму слова і яго [[часьціна мовы|часьцінамоўную]] прыналежнасьць; устанавіць лексычнае значэньне слова.
# Аднавіць пачатковую форму слова і яго [[часьціна мовы|часьцінамоўную]] прыналежнасьць; устанавіць лексычнае значэньне слова.
2. Паказаць сучаснае дзяленьне слова.
# Паказаць сучаснае дзяленьне слова.
3. Вызначыць з дапамогай этымалягічных слоўнікаў гістарычнае дзяленьне слова.
# Вызначыць з дапамогай этымалягічных слоўнікаў гістарычнае дзяленьне слова.
4. Шляхам супастаўленьня сучаснага і гістарычнага марфэмнага дзяленьня слова ўстанавіць тып гістарычных зьменаў марфэмнага складу ([[апрошчаньне]], [[ускладненьне]], [[перараскладаньне]], [[дэкарэляцыя]], [[дыфузія (мовазнаўства)|дыфузія]]).
# Шляхам супастаўленьня сучаснага і гістарычнага марфэмнага дзяленьня слова ўстанавіць тып гістарычных зьменаў марфэмнага складу ([[апрошчаньне]], [[ускладненьне]], [[перараскладаньне]], [[дэкарэляцыя]], [[дыфузія (мовазнаўства)|дыфузія]]).
5. Вызначыць прычыны гістарычных зьменаў (фанэтычныя, сэмантычныя, дзеяньне аналёгій).
# Вызначыць прычыны гістарычных зьменаў (фанэтычныя, сэмантычныя, дзеяньне аналёгіяў).


Разьмежаваньне марфэмнага і этымалягічнага аналізу дазваляе пазьбегнуць такой памылкі, як вылучэньне ў слове пры марфэмным аналізе мёртвых [[суфікс]]аў і [[прыстаўка|прыставак]].
Разьмежаваньне марфэмнага і этымалягічнага аналізу дазваляе пазьбегнуць такой памылкі, як вылучэньне ў слове пры марфэмным аналізе мёртвых [[суфікс]]аў і [[прыстаўка (мовазнаўства)|прыставак]].


== Літаратура ==
== Літаратура ==

Вэрсія ад 17:29, 2 чэрвеня 2013

Этымалягічны аналіз слова — гэта вызначэньне той марфэмнай структуры, якую слова мела раней.

У большасьці выпадкаў дзяленьне словаў на часткі пры марфэмным і этымалягічным аналізе супадае. У словах, якія з той ці іншай прычыны зьмянілі сваю структуру, пры марфэмным і этымалягічным аналізе будуць вылучацца розныя часткі.

Аб’ектам этымалягічнага аналізу, як правіла, выступаюць невытворныя ў сучаснай мове словы. Мэта этымалягічнага аналізу — устанавіць, як зьмянялася марфэмная і словаўтваральная структура слова, якія гістарычныя працэсы аказалі ўплыў на гэтыя зьмены.

Задачы этымалягічнага аналізу

  • Устанаўленьне з дапамогай этымалягічных слоўнікаў гістарычнай марфэмнай і словаўтваральнай структуры слова.
  • Параўнаньне гістарычнай структуры з сучаснай структурай.
  • Вызначэньне гістарычных працэсаў, якія адбываліся ў структуры слова.
  • Выяўленьне прычын гістарычных зьменаў у марфэмным складзе слова.

Мэтодыка этымалягічнага аналізу

  1. Аднавіць пачатковую форму слова і яго часьцінамоўную прыналежнасьць; устанавіць лексычнае значэньне слова.
  2. Паказаць сучаснае дзяленьне слова.
  3. Вызначыць з дапамогай этымалягічных слоўнікаў гістарычнае дзяленьне слова.
  4. Шляхам супастаўленьня сучаснага і гістарычнага марфэмнага дзяленьня слова ўстанавіць тып гістарычных зьменаў марфэмнага складу (апрошчаньне, ускладненьне, перараскладаньне, дэкарэляцыя, дыфузія).
  5. Вызначыць прычыны гістарычных зьменаў (фанэтычныя, сэмантычныя, дзеяньне аналёгіяў).

Разьмежаваньне марфэмнага і этымалягічнага аналізу дазваляе пазьбегнуць такой памылкі, як вылучэньне ў слове пры марфэмным аналізе мёртвых суфіксаў і прыставак.

Літаратура

  • Беларуская граматыка: У 2 ч. — Мінск: Навука і тэхніка. — Ч. 1. Фаналогія Арфаэпія. Марфалогія. Словаўтварэнне. Націск, 1985.
  • Шакун Л. М. Словаўтварэнне. Мінск: Вышэйшая школа, 1978.
  • Шуба П. П. Сучасная беларуская мова. Марфаналогія. Марфалогія. Мінск, 1987.