Трыест: розьніца паміж вэрсіямі
Makecat-bot (гутаркі | унёсак) д r2.7.3) (робат дадаў: az:Triest |
д Bot: Migrating 76 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q546 (translate me) |
||
Радок 78: | Радок 78: | ||
{{Link FA|he}} |
{{Link FA|he}} |
||
[[af:Triëst]] |
|||
[[ar:ترييستي]] |
|||
[[roa-rup:Trieste]] |
|||
[[az:Triest]] |
|||
[[bn:ত্রিয়েস্তে]] |
|||
[[be:Горад Трыест]] |
|||
[[bg:Триест]] |
|||
[[bs:Trst]] |
|||
[[br:Trieste]] |
|||
[[ca:Trieste]] |
|||
[[cv:Триест]] |
|||
[[cs:Terst]] |
|||
[[co:Trieste]] |
|||
[[cy:Trieste]] |
|||
[[da:Trieste]] |
|||
[[de:Triest]] |
|||
[[et:Trieste]] |
|||
[[el:Τεργέστη]] |
|||
[[en:Trieste]] |
|||
[[es:Trieste]] |
|||
[[eo:Triesto]] |
|||
[[eu:Trieste]] |
|||
[[fa:تریسته]] |
|||
[[fr:Trieste]] |
|||
[[fur:Triest]] |
|||
[[gl:Trieste]] |
|||
[[ko:트리에스테]] |
|||
[[hi:ट्रिएस्ट]] |
|||
[[hr:Trst]] |
|||
[[io:Trieste]] |
|||
[[id:Trieste]] |
|||
[[ia:Trieste]] |
|||
[[os:Триест]] |
|||
[[it:Trieste]] |
|||
[[he:טריאסטה]] |
|||
[[jv:Trieste]] |
|||
[[ka:ტრიესტი]] |
|||
[[sw:Trieste]] |
|||
[[la:Tergeste]] |
|||
[[lv:Trieste]] |
|||
[[lt:Triestas]] |
|||
[[lmo:Triest]] |
|||
[[hu:Trieszt]] |
|||
[[mk:Трст]] |
|||
[[ml:ട്രിയെസ്റ്റെ]] |
|||
[[mr:त्रिएस्ते]] |
|||
[[nl:Triëst (stad)]] |
|||
[[ja:トリエステ]] |
|||
[[nap:Trieste]] |
|||
[[no:Trieste]] |
|||
[[nn:Trieste]] |
|||
[[oc:Trieste]] |
|||
[[pnb:ٹریسٹ]] |
|||
[[pms:Triest]] |
|||
[[pl:Triest]] |
|||
[[pt:Trieste]] |
|||
[[ro:Triest]] |
|||
[[ru:Триест]] |
|||
[[scn:Triesti]] |
|||
[[simple:Trieste]] |
|||
[[sk:Terst]] |
|||
[[sl:Trst]] |
|||
[[sr:Трст]] |
|||
[[sh:Trst]] |
|||
[[fi:Trieste]] |
|||
[[sv:Trieste]] |
|||
[[roa-tara:Trieste]] |
|||
[[th:ตรีเอสเต]] |
|||
[[tr:Trieste]] |
|||
[[uk:Трієст]] |
|||
[[vec:Trieste]] |
|||
[[vi:Trieste]] |
|||
[[vo:Trieste]] |
|||
[[war:Trieste]] |
|||
[[bat-smg:Triests]] |
|||
[[zh:的里雅斯特]] |
Вэрсія ад 11:30, 9 сакавіка 2013
Трыест | |||||
| |||||
Плошча: | 84.5 км² | ||||
Насельніцтва (2011) • колькасьць: • шчыльнасьць: |
205,194 2429 | ||||
Часавы пас: • летні час: |
UTC+1 UTC+2 | ||||
Тэлефонны код: | 040 | ||||
Паштовы індэкс: | 34100 | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 45°39′ пн. ш. 13°46′ у. д. / 45.65° пн. ш. 13.767° у. д.Каардынаты: 45°39′ пн. ш. 13°46′ у. д. / 45.65° пн. ш. 13.767° у. д. | ||||
Трыест на мапе Італіі Трыест | |||||
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons |
Трыест (па-італьянску: Trieste, па-нямецку: Triest, па-славенску: Trst, па-харвацку: Trst, па-лацінску: Tergeste, Tergestum) — горад у італьянскім рэгіёне Фрыўлі-Вэнэцыя-Джулія, адміністрацыйны цэнтар аднайменнай правінцыі. У мінулым — вольны імпэрскі горад, сталіца Аўстрыйскага Прымор’я, адасобленая свабодная тэрыторыя.
Трыест разьмешчаны ў глыбіні Трыесцкага заліва Адрыятычнага мора, за 145 км на ўсход ад Вэнэцыі, побач з славенскай граніцай. Паводле зьвестак перапісу 1991 году, насельніцтва горада складала 231,000 чалавек; а па стане на 31 сьнежня 2011 — 205 194 чалавек. Заступнікам гораду лічыцца пакутнік Св. Юст Трыесцкі. Сьвята гораду — 3 лістапада.
Гісторыя
У час, калі рымляне заснавалі Аквілею, у раёне сучаснага Трыесту жылі кельцкія ды ілярыйскія плямёны. Першыя згадкі аб Трыесьце, пад назвай Тэргестэ (ад славенскага trg — рынак, гандлёвы пляц) адносяцца да 104 г. да Н.Х. і належаць грэцкаму географу Артэмідору Эфэскаму: у гэты час горад быў ужо рымскім.
Пасьля заняпаду ў 476 годзе Заходнярымскае імпэрыі, Трыест падзяліў лёс астатніх істрыйскіх гарадоў, пабачыўшы остготаў, бізантыйцаў, лянгабардаў, пакуль не ўвайшоў у 774 у склад імпэрыі Карла Вялікага. Затым ім кіравалі біскупы, а ў 1203 горад захапілі вэнэцыянцы. З 1382 да 1918 горад становіцца габсбурска—аўстрыйскім. З 1719 да 1891 меў статус Вольнага порту і быў адзіным буйным портам Аўстрыі. З 1809 да 1814 быў акупаваны французамі. Пасьля заснаваньня ў 1861 Італьянскай дзяржавы, у населеным пераважна італамоўным насельніцтвам Трыесьце зьявіўся антыаўстрыйскі рух, мэтай якога было далучэньне гораду да Італіі. Па сканчэньні Першай Сусьветнай вайны, 29 кастрычніка 1918, была заснаваная новая паўднёваславянская дзяржава — Каралеўства Югаславія, у склад якой першапачаткова ўвайшоў і Трыест (на той час колькасьць славенцаў у пэрыфэрыйных раёнах дасягала 18%). Аднак паводле падпісанай у верасьні 1919 Сэн-Жэрмэнскай дамовы, Трыест, разам з усёй Істрыяй і Усходняй Фрыуліяй, перайшоў да Італіі. У час панаваньня фашыстаў адбывалася італьянізацыя славенскага насельніцтва. Па сканчэньні Другой Сусьветнай вайны, у 1947 годзе, хаўрусьнікамі была абвешчаная Вольная тэрыторыя Трыесту. Паводле Лёнданскай дамовы 1954 году гэтая тэрыторыя была падзеленая паміж Італіяй і Югаславіяй (горад Трыест адыйшоў першым). У 1975 дамаркацыйная лінія афіцыйна стала дзяржаўнай граніцай дзьвюх краінаў. З уваходам Славеніі у 2004 у Эўразьвяз і далучэньнем яе ў 2007 да шэнгенскай зоны Трыест перастаў быць горадам на ўскрайку Эўразьвязу, якім ён быў некалькі дзесяцігодзьдзяў.
Галерэя
-
Плошча Адзінства Італіі ў Трыесьце
-
Замак Мірамарэ
-
Статуя Джэймзу Джойсу
-
Сабор Сан Джуста
-
пейзаж
-
Маяк
Вонкавыя спасылкі
Трыест — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў