Трыест: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.7.3) (робат дадаў: az:Triest
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 76 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q546 (translate me)
Радок 78: Радок 78:


{{Link FA|he}}
{{Link FA|he}}

[[af:Triëst]]
[[ar:ترييستي]]
[[roa-rup:Trieste]]
[[az:Triest]]
[[bn:ত্রিয়েস্তে]]
[[be:Горад Трыест]]
[[bg:Триест]]
[[bs:Trst]]
[[br:Trieste]]
[[ca:Trieste]]
[[cv:Триест]]
[[cs:Terst]]
[[co:Trieste]]
[[cy:Trieste]]
[[da:Trieste]]
[[de:Triest]]
[[et:Trieste]]
[[el:Τεργέστη]]
[[en:Trieste]]
[[es:Trieste]]
[[eo:Triesto]]
[[eu:Trieste]]
[[fa:تریسته]]
[[fr:Trieste]]
[[fur:Triest]]
[[gl:Trieste]]
[[ko:트리에스테]]
[[hi:ट्रिएस्ट]]
[[hr:Trst]]
[[io:Trieste]]
[[id:Trieste]]
[[ia:Trieste]]
[[os:Триест]]
[[it:Trieste]]
[[he:טריאסטה]]
[[jv:Trieste]]
[[ka:ტრიესტი]]
[[sw:Trieste]]
[[la:Tergeste]]
[[lv:Trieste]]
[[lt:Triestas]]
[[lmo:Triest]]
[[hu:Trieszt]]
[[mk:Трст]]
[[ml:ട്രിയെസ്റ്റെ]]
[[mr:त्रिएस्ते]]
[[nl:Triëst (stad)]]
[[ja:トリエステ]]
[[nap:Trieste]]
[[no:Trieste]]
[[nn:Trieste]]
[[oc:Trieste]]
[[pnb:ٹریسٹ]]
[[pms:Triest]]
[[pl:Triest]]
[[pt:Trieste]]
[[ro:Triest]]
[[ru:Триест]]
[[scn:Triesti]]
[[simple:Trieste]]
[[sk:Terst]]
[[sl:Trst]]
[[sr:Трст]]
[[sh:Trst]]
[[fi:Trieste]]
[[sv:Trieste]]
[[roa-tara:Trieste]]
[[th:ตรีเอสเต]]
[[tr:Trieste]]
[[uk:Трієст]]
[[vec:Trieste]]
[[vi:Trieste]]
[[vo:Trieste]]
[[war:Trieste]]
[[bat-smg:Triests]]
[[zh:的里雅斯特]]

Вэрсія ад 11:30, 9 сакавіка 2013

Трыест
Трыест
Герб Трыесту
Плошча: 84.5 км²
Насельніцтва (2011)
• колькасьць:
• шчыльнасьць:

205,194
2429
Часавы пас:
• летні час:
UTC+1
UTC+2
Тэлефонны код: 040
Паштовы індэкс: 34100
Геаграфічныя каардынаты: 45°39′ пн. ш. 13°46′ у. д. / 45.65° пн. ш. 13.767° у. д. / 45.65; 13.767Каардынаты: 45°39′ пн. ш. 13°46′ у. д. / 45.65° пн. ш. 13.767° у. д. / 45.65; 13.767
Трыест на мапе Італіі
Трыест
Трыест
Трыест
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons

Трыест (па-італьянску: Trieste, па-нямецку: Triest, па-славенску: Trst, па-харвацку: Trst, па-лацінску: Tergeste, Tergestum) — горад у італьянскім рэгіёне Фрыўлі-Вэнэцыя-Джулія, адміністрацыйны цэнтар аднайменнай правінцыі. У мінулым — вольны імпэрскі горад, сталіца Аўстрыйскага Прымор’я, адасобленая свабодная тэрыторыя.

Трыест разьмешчаны ў глыбіні Трыесцкага заліва Адрыятычнага мора, за 145 км на ўсход ад Вэнэцыі, побач з славенскай граніцай. Паводле зьвестак перапісу 1991 году, насельніцтва горада складала 231,000 чалавек; а па стане на 31 сьнежня 2011 — 205 194 чалавек. Заступнікам гораду лічыцца пакутнік Св. Юст Трыесцкі. Сьвята гораду — 3 лістапада.

Гісторыя

У час, калі рымляне заснавалі Аквілею, у раёне сучаснага Трыесту жылі кельцкія ды ілярыйскія плямёны. Першыя згадкі аб Трыесьце, пад назвай Тэргестэ (ад славенскага trg — рынак, гандлёвы пляц) адносяцца да 104 г. да Н.Х. і належаць грэцкаму географу Артэмідору Эфэскаму: у гэты час горад быў ужо рымскім.

Пасьля заняпаду ў 476 годзе Заходнярымскае імпэрыі, Трыест падзяліў лёс астатніх істрыйскіх гарадоў, пабачыўшы остготаў, бізантыйцаў, лянгабардаў, пакуль не ўвайшоў у 774 у склад імпэрыі Карла Вялікага. Затым ім кіравалі біскупы, а ў 1203 горад захапілі вэнэцыянцы. З 1382 да 1918 горад становіцца габсбурскааўстрыйскім. З 1719 да 1891 меў статус Вольнага порту і быў адзіным буйным портам Аўстрыі. З 1809 да 1814 быў акупаваны французамі. Пасьля заснаваньня ў 1861 Італьянскай дзяржавы, у населеным пераважна італамоўным насельніцтвам Трыесьце зьявіўся антыаўстрыйскі рух, мэтай якога было далучэньне гораду да Італіі. Па сканчэньні Першай Сусьветнай вайны, 29 кастрычніка 1918, была заснаваная новая паўднёваславянская дзяржава — Каралеўства Югаславія, у склад якой першапачаткова ўвайшоў і Трыест (на той час колькасьць славенцаў у пэрыфэрыйных раёнах дасягала 18%). Аднак паводле падпісанай у верасьні 1919 Сэн-Жэрмэнскай дамовы, Трыест, разам з усёй Істрыяй і Усходняй Фрыуліяй, перайшоў да Італіі. У час панаваньня фашыстаў адбывалася італьянізацыя славенскага насельніцтва. Па сканчэньні Другой Сусьветнай вайны, у 1947 годзе, хаўрусьнікамі была абвешчаная Вольная тэрыторыя Трыесту. Паводле Лёнданскай дамовы 1954 году гэтая тэрыторыя была падзеленая паміж Італіяй і Югаславіяй (горад Трыест адыйшоў першым). У 1975 дамаркацыйная лінія афіцыйна стала дзяржаўнай граніцай дзьвюх краінаў. З уваходам Славеніі у 2004 у Эўразьвяз і далучэньнем яе ў 2007 да шэнгенскай зоны Трыест перастаў быць горадам на ўскрайку Эўразьвязу, якім ён быў некалькі дзесяцігодзьдзяў.

Галерэя

Вонкавыя спасылкі

Трыестсховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Шаблён:Link FA