Трансыльванія: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.7.2+) (робат зьмяніў: uk:Трансільванія
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 68 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q39473 (translate me)
Радок 55: Радок 55:


[[Катэгорыя:Трансыльванія| ]]
[[Катэгорыя:Трансыльванія| ]]

[[ang:Seofonbyriȝ]]
[[ar:ترانسيلفانيا]]
[[an:Transilvania]]
[[ast:Transilvania]]
[[az:Transilvaniya]]
[[be:Трансільванія]]
[[bg:Трансилвания]]
[[bar:Simbiagn]]
[[bs:Transilvanija]]
[[br:Treuzsilvania]]
[[ca:Transsilvània]]
[[cs:Sedmihradsko]]
[[da:Transsylvanien]]
[[de:Siebenbürgen]]
[[et:Transilvaania]]
[[el:Τρανσυλβανία]]
[[en:Transylvania]]
[[es:Transilvania]]
[[eo:Transilvanio]]
[[eu:Transilvania]]
[[fa:ترانسیلوانی]]
[[fr:Transylvanie (région)]]
[[fy:Transsylvaanje]]
[[gl:Transilvania]]
[[ko:트란실바니아]]
[[hy:Տրանսիլվանիա]]
[[hr:Transilvanija]]
[[io:Transilvania]]
[[id:Transilvania]]
[[os:Трансильвани]]
[[is:Transylvanía]]
[[it:Transilvania]]
[[he:טרנסילבניה]]
[[ka:ტრანსილვანია]]
[[lad:Transilvania]]
[[la:Transsilvania]]
[[lv:Transilvānija]]
[[lt:Transilvanija]]
[[hu:Erdély]]
[[mk:Трансилванија]]
[[ml:ട്രാൻസിൽവേനിയ]]
[[mr:ट्रान्सिल्व्हेनिया]]
[[ms:Transylvania]]
[[nl:Transsylvanië]]
[[ja:トランシルヴァニア]]
[[no:Transilvania]]
[[nn:Transilvania]]
[[oc:Transilvània]]
[[pl:Siedmiogród]]
[[pt:Transilvânia]]
[[ro:Transilvania]]
[[rmy:Transilvaniya]]
[[ru:Трансильвания]]
[[scn:Transilvania]]
[[simple:Transylvania]]
[[sk:Sedmohradsko]]
[[sl:Transilvanija]]
[[sr:Трансилванија]]
[[sh:Transilvanija]]
[[fi:Transilvania]]
[[sv:Transsylvanien]]
[[th:ทรานซิลเวเนีย]]
[[tr:Erdel Prensliği]]
[[uk:Трансільванія]]
[[vi:Transylvania]]
[[wa:Zivenbork]]
[[yi:זיבנבערגן]]
[[zh:特兰西瓦尼亚]]

Вэрсія ад 05:09, 9 сакавіка 2013

Трансыльванія на мапе Румыніі

Трансыльванія, Сяміградзьдзе — гістарычная і геаграфічная вобласьць, якая ахоплівае паўночна-заходнюю частку сучаснай Румыніі. Назва вобласьці існуе з рымскіх часоў і паходзіць ад лацінскіх «trans silva» або «ultra silvas» (за лесам). У вобласьці пражываюць румыны, немцы, вугорцы і іншыя этнічныя групы.

Назва

Назва «Трансыльванія» ўвайшла ў старажытнарымскую геаграфію ў I—III ст. да н. э., як назва адной з абласьцей (Transilvania), якія складалі рымскую правінцыю Дакію. Назву «Сяміград» (па-нямецку: Siebenbürgen — Сямігорад) вобласьць атрымала ад немцаў, якія пачалі сяліцца тут у 12 стагодзьдзі.

Гісторыя

Гістарычны герб Трансыльваніі

У антычнасьць Трансыльванію засялялі дакі, 106271 Трансыльванія была рымскай правінцыяй (тады яна падвергнулася частковай раманізацыі), пасьля заваявана готамі, гетамі, аварамі і баўгарамі, з 6 ст. у Трансыльванію пачалі перасяляцца славяне. З канца 9 ст. Трансыльванія была заваявана вугорцамі, з пачатку 11 ст. стала часткай Вугорскага Каралеўства, у складзе якога мела шырокую аўтаномію. З 10 ст. у Трансыльваніі пачалі сяліцца вугорцы (з канца 11 ст. ва Ўсходняй Трансыльваніі вугорскія вольныя сяляне, так званыя сэкеі), з 12 ст. — немцы.

Пасьля распаду Вугорскага Каралеўства Трансыльванія аформілася, як аўтаномнае княства (15411687) пад пратэктаратам Асманскай імпэрыі. У 17 ст. Трансыльванія была аб’ектам змаганьня паміж Асманскай і Аўстрыйскай імпэрыямі. У 16991867 гадах Трансыльванія правінцыя Аўстрыі, пасьля Вугоршчыны, з 1918 Трансыльванія частка Румыніі (у 19401944 паўночная частка адышла да Вугоршчыны). Частка адышоўшая да Румыніі ня мае ніякага адміністрацыйна-палітычнага статуту, вобласьць падзелена на 16 акругаў.

Эканоміка

Трансыльванія багатая карыснымі выкапнямі, асабліва частыя жалеза, марганец, золата, медзь, прыродны газ, соль і сера.

Ёсьць цяжкая, хімічная і тэкстыльныя галіны прамысловасьці. Сельская гаспадарка, вінная вытворчасьць і садаводзтва — важныя заняткі. Драўніна — іншы каштоўны рэсурс.

Трансыльванія складае прыблізна 35% валавога ўнутранага прадукта Румыніі і мае валавы ўнутраны прадукт на чалавека прыблізна $11 500, што прыблізна на 10% вышэй чым агульны румынскі лік.

Гарады

Панарама Сыбію

Самы вялікі горад Трансыльваніі — гэта Клуж-Напока (318 027). Астатнія: Сыгішаара (317 651), Брашаў (283 901), Арадзя (206 527), Арад (172 824), Сыбію (155 045), Тыргу-Мураш (149 577), Бая Марэ (137 976) і Сату-Марэ (115 630).

Насельніцтва

Па апошніх зьвестках перапісу ў Трансыльваніі пражываюць:

Пераважная большасьць насельніцтва складаюць румыны, але ў акругах Харгіта (85%), Кавасна (74%) і Мураш значны лік складаюць сэкэі (вугорская этнічная група).

У пэрыяд з 19521968 ва Ўсходняй Трансыльваніі існавала — Вугорская аўтаномная вобласьць. Галоўным горадам вобласьці быў горад Тыргу-Мураш зь пераважна вугорскім насельніцтвам, сёньня асноўным насельніцтвам гораду зьяўляюцца румыны.

Цікавыя месцы

Замак Бран
  • Замак Бран, таксама вядомы як Замак Дракулы
  • Сярэднявечныя гарады Алба-Юлія, Клуж-Напока, Сыбію і Сыгішаара (месца нар. Улада Дракулы)
  • Царква Дэнсус, самая старая царква ў Румыніі
  • Драўляныя цэрквы
  • Саксонскія ўмацаваныя цэрквы
  • Румынскія традыцыі і народная культура, Нацыянальны Комплекс Музэяў, Сыбію
  • Вугорскія традыцыі і народная культура

Глядзіце таксама

Вонкавыя спасылкі

Трансыльваніясховішча мультымэдыйных матэрыялаў