Розум: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
MerlIwBot (гутаркі | унёсак)
д робат дадаў: sah:Өй
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 68 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q450 (translate me)
Радок 10: Радок 10:
[[Катэгорыя:Эпістэмалёгія]]
[[Катэгорыя:Эпістэмалёгія]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]

[[ar:عقل]]
[[an:Mente]]
[[gn:Apytu'ũ (Arandupykuaaty)]]
[[az:ذهن]]
[[bn:মন]]
[[zh-min-nan:Sim]]
[[bg:Ум]]
[[bs:Um]]
[[ca:Ment]]
[[cs:Mysl]]
[[cy:Y meddwl]]
[[de:Geist]]
[[et:Vaim (mens)]]
[[en:Mind]]
[[es:Mente]]
[[eo:Menso]]
[[eu:Gogamen]]
[[fa:ذهن]]
[[fr:Esprit]]
[[gl:Mente]]
[[gan:心智]]
[[ko:마음]]
[[hr:Um]]
[[io:Mento]]
[[id:Akal]]
[[ia:Mente]]
[[is:Hugur]]
[[it:Mente]]
[[he:נפש]]
[[kk:Ақыл]]
[[la:Mens]]
[[lv:Prāts]]
[[ml:മനസ്സ്]]
[[mr:मन]]
[[mzn:ذهن]]
[[mwl:Mente]]
[[my:စိတ်]]
[[nl:Geest]]
[[ne:मन]]
[[ja:心]]
[[no:Sinn]]
[[nn:Sinn]]
[[oc:Mental]]
[[pnb:سیانف]]
[[pl:Umysł]]
[[pt:Mente]]
[[ro:Minte]]
[[ru:Ум]]
[[sah:Өй]]
[[sq:Mendja]]
[[simple:Mind]]
[[sk:Myseľ]]
[[sl:Um]]
[[ckb:ھزر]]
[[sr:Ум]]
[[sh:Um]]
[[fi:Mieli]]
[[sv:Psyke]]
[[tl:Isip]]
[[ta:மனம்]]
[[th:จิตใจ]]
[[tr:Zihin]]
[[uk:Розум]]
[[ur:عقل]]
[[vi:Tâm trí]]
[[war:Hunahuna]]
[[yi:שכל]]
[[zh:心灵]]

Вэрсія ад 04:46, 9 сакавіка 2013

Мэтафара розуму з выявы XVII стагодзьдзя

Розум — здольнасьць маніпуляваць абстрактнымі паняцьцямі ці здольнасьць аналітычнага мысьленьня з выцягваньнем вывадаў з апрацоўваемых зьвестак. Ужываньне назапашанага досьведу, каб справіцца з жыцьцёвымі сытуацыямі.

На сёньняшні дзень існуе мноства тэорыяў на конт розуму й ягоных функцыі. Першыя здагадкі на гэты конт былі зробленыя Заратустрам, Будай, Плятонам і Арыстотэлем, а таксама іншымі старажытнымі грэцкімі, індыйскімі, пазьней, ісламскімі й сярэднявечнымі эўрапейскімі філёзафамі. Папярэднія да сучасных уяўленьні аб розуме бачыліся, як адзін з аспэктаў душы, у тым сэнсе, што як боскае й несьмяротнае ён зьвязвае чалавечае мысленьне зь нязьменным прынцыпам існаваньня.

Якія ўласцівасьці адносяцца да розуму шмат абмяркоўвалася. Некаторыя псыхолягі сьцьвярджаюць, што толькі «вышэйшыя» інтэлектуальныя функцыі можна адносіць да розуму, у прыватнасьці, мысьленьне й памяць. З гэтага пункту гледжаньня эмоцыі, як то каханьне, нянавісьць, страх, радасьць, зьяўляюцца больш прымітыўнымі й суб'ектыўнымі й павінны разглядацца адрозна ад розуму. Іншыя сьцьвярджаюць, што розныя рацыянальныя й эмацыйныя станы ня могуць быць аддзелены, бо яны маюць тую ж прыроду й паходжаньне, і таму павінны быць разгледжаны ўсе як частка таго, што мы называем розумам.