Спэйс шатл: розьніца паміж вэрсіямі
стыль |
д Bot: Migrating 66 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q48806 (translate me) |
||
Радок 29: | Радок 29: | ||
{{Link FA|sk}} |
{{Link FA|sk}} |
||
{{Link GA|de}} |
{{Link GA|de}} |
||
[[af:Ruimtependeltuig]] |
|||
[[ar:مكوك فضاء]] |
|||
[[az:Speys Şattl]] |
|||
[[zh-min-nan:Thài-khong-so]] |
|||
[[bg:Космическа совалка]] |
|||
[[ca:Transbordador espacial]] |
|||
[[cs:Space Shuttle]] |
|||
[[da:Rumfærge]] |
|||
[[de:Space Shuttle]] |
|||
[[nv:Yágháhoníkáángóó ałánátʼahí]] |
|||
[[et:Kosmosesüstik]] |
|||
[[el:Διαστημικό Λεωφορείο]] |
|||
[[en:Space Shuttle]] |
|||
[[es:Transbordador STS]] |
|||
[[eo:Kosmopramo]] |
|||
[[fa:شاتل فضایی]] |
|||
[[fr:Navette spatiale américaine]] |
|||
[[gan:太空船]] |
|||
[[ko:우주왕복선]] |
|||
[[hy:Սփեյս Շաթլ]] |
|||
[[hr:Space Shuttle]] |
|||
[[id:Pesawat ulang-alik]] |
|||
[[is:Geimskutla]] |
|||
[[it:Space Shuttle]] |
|||
[[he:מעבורת חלל]] |
|||
[[jv:Pesawat ulang-alik]] |
|||
[[lo:ກະສວຍອາວະກາດ]] |
|||
[[la:Navicula spatialis]] |
|||
[[lv:Space Shuttle]] |
|||
[[lt:Daugkartinis erdvėlaivis]] |
|||
[[lb:Space Shuttle]] |
|||
[[li:Space Shuttle]] |
|||
[[hu:Space Shuttle]] |
|||
[[ml:സ്പേസ് ഷട്ടിൽ]] |
|||
[[mr:अंतराळ शटल]] |
|||
[[ms:Bolak-balik angkasa lepas]] |
|||
[[ja:スペースシャトル]] |
|||
[[frr:Space Shuttle]] |
|||
[[no:Romferge]] |
|||
[[nn:Romferje]] |
|||
[[uz:Fazoviy moki]] |
|||
[[nds:Space Shuttle]] |
|||
[[pl:Wahadłowiec kosmiczny]] |
|||
[[pt:Ônibus espacial]] |
|||
[[ro:Space Shuttle]] |
|||
[[ru:Спейс шаттл]] |
|||
[[stq:Space Shuttle]] |
|||
[[scn:Space Shuttle]] |
|||
[[si:අභ්යවකාශ ෂටල]] |
|||
[[simple:Space Shuttle]] |
|||
[[sk:Space Shuttle]] |
|||
[[sr:Spejs šatl]] |
|||
[[sh:Space Shuttle]] |
|||
[[fi:Avaruussukkula]] |
|||
[[sv:Space Shuttle]] |
|||
[[tl:Lasador na pangkalawan]] |
|||
[[ta:விண்ணோடம்]] |
|||
[[th:กระสวยอวกาศ]] |
|||
[[tr:Uzay mekiği]] |
|||
[[uk:Космічний човник]] |
|||
[[ur:فضائی مکوک]] |
|||
[[vi:Tàu con thoi]] |
|||
[[yi:ספעיס שאטעל]] |
|||
[[yo:Ọkọ̀-àlọbọ̀ Òfurufú]] |
|||
[[zh-yue:穿梭機]] |
|||
[[zh:航天飞机]] |
Вэрсія ад 04:34, 9 сакавіка 2013
Касьмічная транспартная сыстэма (па-ангельску: Space Transportation System), больш вядомая як Спэйс шатл (ад анг. Space shuttle — касьмічны чалнок) — амэрыканскі шматразовы транспартны касьмічны карабель.
Шатл запускаўся ў космас з дапамогай ракет-носьбітаў, ажыцьцяўляў манэўры на арбіце як касьмічны карабель і вяртаеўся на Зямлю як самалёт. Разумелася, што шатлы будуць хадзіць, як чоўны, паміж калязямной арбітай і Зямлёй, дастаўляючы карысныя грузы ў абодвух кірунках. Пры распрацоўцы прадугледжвалася, што кожны з шатлаў павінен быў да 100 разоў стартаваць у космас.
На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня 2010 года больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсніў шатл «Дыскавэры». Усяго з 1975 па 1991 год было пабудавана пяць шатлаў: «Калумбія» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «Чэленджэр» (падарваўся пасьля старту ў 1986), «Дыскавэры», «Атлантыс» і «Індэвар».
Апошнюю місію STS-135 выканаў шатл «Атлантыс», стартаваўшы 8 ліпеня 2011 году з Касьмічнага цэнтру Кэнэдзі і прабыўшы ў космасе 12 дзён і 18 гадзін, на чым праграма Space Shuttle была закрытая.
Пабудаваныя шатлы
- Энтэрпрайз (OV-101, атмасфэрныя тэсты, сьпісаны)
- Патфайндэр (OV-098, наземные тэсты)
- Калумбія (OV-102, згарэў пры пасадцы ў 2003 годзе)
- Чэленджэр (OV-099, узарваўся пры старце ў 1986 годзе)
- Дыскавэры (OV-103, апошні запуск — 24 лютага 2011)
- Атлянтыс (OV-104, апошні запуск — 8 ліпеня 2011)
- Індэвар (OV-105, апошні запуск — 16 траўня 2011)
Гл. таксама
Вонкавыя спасылкі
Спэйс шатл — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў