Зьбігнеў Алясьніцкі: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.6.5) (робат дадаў: it:Zbigniew Oleśnicki
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 10 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q168150 (translate me)
Радок 23: Радок 23:
[[Катэгорыя:Пахаваныя ў Кракаве]]
[[Катэгорыя:Пахаваныя ў Кракаве]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Грунвальдзкай бітвы]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі Грунвальдзкай бітвы]]

[[be:Збігнеў Алясніцкі]]
[[de:Zbigniew Oleśnicki (Kardinal)]]
[[en:Zbigniew Oleśnicki (cardinal)]]
[[fr:Zbigniew Oleśnicki]]
[[it:Zbigniew Oleśnicki]]
[[lt:Zbignevas Olesnickis]]
[[no:Zbigniew Olesnicki]]
[[pl:Zbigniew Oleśnicki (kardynał)]]
[[ru:Олесницкий, Збигнев]]
[[uk:Збігнєв Олесницький]]

Вэрсія ад 18:31, 8 сакавіка 2013

Зьбігнеў Алясьніцкі

Зьбі́гнеў Кардынал Алясьні́цкі (па-польску: Zbigniew Oleśnicki; 5 сьнежня 13891 красавіка 1455) — польскі рэлігійны і дзяржаўны дзяяч, дыплямат.

Алясьніцкі нарадзіўся ў сям'і кракаўскага судзьдзі. Навучаўся ў Сандоміры, ва Ўроцлаве і ў Ягелонскім унівэрсытэце ў Кракаве. Пачынаючы з 1410 году супрацоўнічаў у канцэлярыі польскага караля Уладзіслава II Ягайлы, якому Алясьніцкі ў тым жа годзе выратаваў жыцьцё ў Грунвальдскай бітве. З 1423 і да сьмерці — біскуп Кракаўскі. У пэрыяд з 1411 па 1429 год удзельнічаў у шматлікіх важных дыпламатычных місіях у якасьці натарыюса, протанатарыюса і біскупа, між іншым пры двары караля Сігізмунда, на службе ў папы рымскага Яна XXIII і брандэнбурскага курфюрста Фрыдрыха I. Адначасова з гэтым Алясьніцкі пераймае верхавенства ў царкоўнай іерархіі і ў колах дробнай палітычнай алігархіі, а ў часы кіраваньня караля Уладзіслава III (1434—1444) Алясьніцкі быў па сутнасці рэгентам Польшчы.

У зьнешняй палітыцы Алясьніцкі выступаў за вяртаньне Сілезіі да Польшчы, і спрыяў узмацненьню польска-вугорскай уніі з мэтай сумеснай барацьбы супраць Асманскай імпэрыі. У 1440 годзе Уладзіслаў III узышоў на вугорскі трон. У 1435 годзе Алясьніцкі садзейнічаў падпісаньню спрыяльнага для Польшчы Берасьцейскага міру ў Куявіі з Тэўтонскім ордэнам.

Ва ўнутранай палітыцы Алясьніцкі прытрымліваўся інтарэсаў алігархіі, магнатаў і царквы. Выступаў супраць каралеўскіх рэформ. У сваёй дыяцэзіі Зьбігнеў Алясьніцкі змагаўся зь любымі праявамі ерасі, з асаблівай жорсткасьцю бароўся з гусізмам і яго пашырэньнем у Польшчы. Пасля таго, як у 1447 годзе на трон узышоў кароль Казімір Ягелончык, Алясьніцкі страціў палітычны ўплыў і далучыўся да апазыцыі. У 1444 годзе Зьбігнеў Алясьніцкі быў абвешчаны кардыналам Базэльска-Фларэнтыйскім саборам, а ў 1449 годзе зноў атрымаў кардынальскі тытул ад папы рымскага Мікалая V за сваю адданасьць. Кардынал ахвотна ўсталёўваў кантакты з навукоўцамі і літаратарамі, сярод якіх былі, напрыклад, Іаан Лангінус і Енэа Сільвіа Пікаламіні, з апошнім Алясніцкі рэгулярна перапісваўся.


Зьбігнеў Алясьніцкісховішча мультымэдыйных матэрыялаў