Палтава: розьніца паміж вэрсіямі
д r2.7.2) (робат дадаў: hu:Poltava |
д r2.6.5) (робат дадаў: hy:Պոլտավա |
||
Радок 156: | Радок 156: | ||
[[fr:Poltava (Ukraine)]] |
[[fr:Poltava (Ukraine)]] |
||
[[ko:폴타바]] |
[[ko:폴타바]] |
||
[[hy:Պոլտավա]] |
|||
[[hsb:Poltawa]] |
[[hsb:Poltawa]] |
||
[[hr:Poltava]] |
[[hr:Poltava]] |
Вэрсія ад 06:07, 13 лютага 2013
Палтава | |||||
Полтава | |||||
Белая альтанка — адзін з сымбаляў места | |||||
| |||||
Першыя згадкі: | 1174 | ||||
Вобласьць: | Палтаўская | ||||
Плошча: | 104,42 км² | ||||
Насельніцтва: | 318 000 (2008) | ||||
Тэлефонны код: | +380-532(2) | ||||
Паштовы індэкс: | 36000—36499 | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 49°35′22″ пн. ш. 34°33′04″ у. д. / 49.58944° пн. ш. 34.55111° у. д.Каардынаты: 49°35′22″ пн. ш. 34°33′04″ у. д. / 49.58944° пн. ш. 34.55111° у. д. | ||||
Палтава на мапе Ўкраіны Палтава | |||||
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons | |||||
Палтаўская меская рада |
Палтава (па-ўкраінску: Полтава) — места на ўсходзе цэнтральнай часткі Ўкраіны, на рацэ Ворскла. Адміністрацыйны цэнтар Палтаўскай вобласьці і Палтаўскага раёну. Плошча 104,42 км². Насельніцтва 318 тыс. чал. (2008).
Знаходзіцца за 300 км на паўднёвы ўсход ад Кіева. Буйны транспартны вузел.
Этымалёгія назвы
Існуе шэраг меркаваньняў датычна паходжаньня назвы места. Паводле аднаго зь іх тапонім утварыўся ад рэчкі Лтавы. Гісторык XIX ст. М. Арандарэнка ўважаў, што найменьне паселішча пайшло ад назвы ўрочышча Алтава. Іншыя дасьледнікі выводзілі назву «Палтава» ад славянскага кораня «пълътъ», «пълотъ» (украінскае «плетінь», «ліса», «огорожа»). Выказвалася і думка пра скіфска-сармацкія карані тапоніму. У паўночнакаўказкіх і шмат якіх цюркамоўных этнасаў словы «ол», «ола», «ул». «ула» азначаюць «паселішча», «места», а «таві» ў асэтынскай і грузінскай мовах значыць «выток рэчкі», «вяршына», «стромкі бераг».
Гісторыя
- 1174: першы ўспамін ў пісьмовых крыніцах, вядомая як Лтава.
- сяр. XIII ст.: трапіла пад уладу Арды.
- XIV ст.: войскі Вялікага Княства Літоўскага вызвалілі паселішча.
- 1430: у грамаце вялікага князя Вітаўта ўпершыню згадваецца пад сучаснай назвай.
- 1471: у Кіеўскім ваяводзтве Вялікага Княства Літоўскага.
- 1569: згодна з умовамі Люблінскай уніі перайшла да Каралеўства Польскага.
- 1648—1775: цэнтар Палтаўскага казацкага палку.
- 1654: апынулася ў складзе Расеі.
- 1709: у часы Паўночнай вайны пад Палтавай адбылася бітва паміж швэдзкімі і расейскімі войскамі.
- 1775: цэнтар павету Наварасейскай губэрні.
- 1802: цэнтар губэрні.
- 1919: у складзе ЎССР.
- 1937: цэнтар вобласьці.
- 18 верасьня 1941 — 22 верасьня 1943: знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
Насельніцтва
- 1881 — 41 035 чал.[1]
- 1897 — 54 тыс. чал.
- 1923 — 88 тыс. чал.[2]
- 1939 — 128 тыс. чал.
- 1959 — 143 тыс. чал.
- 1970 — 220 тыс. чал.
- 1974 — 254 тыс. чал.[3]
- 1991 — 320 тыс. чал.[4]
Эканоміка
Здабыча карысных выкапняў, прадпрыемствы машынабудаваньня, лёгкай і харчовай прамысловасьці.
Выдатныя мясьціны
У месьце дзейнічае Палтаўскі краязнаўчы музэй (у колішнім будынку Палтаўскага земства, 1908)
- Белая альтанка (1909)
- Гістарычная забудова места кан. XIX — пач. XX стст.
- Царква Ўсьпеньня Прасьв. Багародзіцы (XVII—XVIII стст.)
Галерэя
-
Краязнаўчы музэй
-
Царква Ўсьпеньня Прасьв. Багародзіцы
-
У мескім парку
-
Чыгуначны вакзал
-
Рэчка Ворскла
-
Помнік Мікалаю Гогалю
-
Помнік Міхалу Астраградзкаму
-
Помнік Марусі Чурай
Месты-сябры
- Кашалін, Польшча (1958)[5]
- Вяліка-Тырнава, Баўгарыя (1963)[5]
- Фільдэрштадт, Нямеччына
- Остфільдэрн, Нямеччына
- Люблін, Польшча
- Ніцца, Францыя
- Краснадар, Расея
- Баранавічы, Беларусь
Вядомыя асобы
- Іцхак Бэн-Цьві (1884—1963) — дзяржаўны і грамадзкі дзяяч, другі прэзыдэнт дзяржавы Ізраіль.
- Іван Катлярэўскі (1769—1838) — украінскі пісьменьнік.
- Анатоль Луначарскі (1875—1933) — расейскі савецкі пісьменьнік.
- Уладзімер Пічэта (1878—1947) — савецкі беларускі і расейскі гісторык, выкладнік, першы рэктар БДУ.
- Сымон Пятлюра (1879—1926) — украінскі палітычны і вайсковы дзяяч.
Крыніцы
- ^ Pułtawa // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888. S. 293
- ^ Полтава // Историческая энциклопедия. В 16 т. — М.: Издательство «Советская энциклопедия», 1973—1982.
- ^ Полтава // Большая советская энциклопедия, 3-е изд.: в 30 т. / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1969—1978.
- ^ Полтава // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
- ^ а б Полтавщина: Енциклопедичний довідник / ред. А. В. Кудрицький. — К.: «Українська Енциклопедія», 1992. — С. 556
Літаратура
- Pułtawa // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888. S. 293—294
- Полтава // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб, 1890—1907.
Вонкавыя спасылкі
Палтава — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў