Рудня (горад): розьніца паміж вэрсіямі
д r2.7.2) (робат дадаў: bg:Рудня (град) |
д r2.7.1) (робат выдаліў: diq:Rudnya, Smolensk Oblast |
||
Радок 133: | Радок 133: | ||
[[tl:Rudnya, Smolensk Oblast]] |
[[tl:Rudnya, Smolensk Oblast]] |
||
[[war:Rudnya, Smolensk Oblast]] |
[[war:Rudnya, Smolensk Oblast]] |
||
[[diq:Rudnya, Smolensk Oblast]] |
|||
[[zh:魯德尼亞]] |
[[zh:魯德尼亞]] |
Вэрсія ад 09:40, 10 лютага 2013
Рудня | |||||
| |||||
Першыя згадкі: | 1363 | ||||
Вобласьць: | Смаленская | ||||
Раён: | Руднянскі | ||||
Плошча: | 17 км² | ||||
Насельніцтва: | 9420 (2009) | ||||
Тэлефонны код: | +7 48141 | ||||
Аўтамабільны код: | 67 | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 54°57′ пн. ш. 31°04′ у. д. / 54.95° пн. ш. 31.067° у. д.Каардынаты: 54°57′ пн. ш. 31°04′ у. д. / 54.95° пн. ш. 31.067° у. д. | ||||
Рудня на мапе Расеі Рудня | |||||
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons |
Ру́дня — места ў Расеі, на рацэ Малая Бярэзіна. Адміністрацыйны цэнтар Руднянскага раёну Смаленскай вобласьці. Насельніцтва 9420 чал. (2009). Знаходзіцца за 68 км на паўночны захад ад Смаленску, каля граніцы зь Беларусьсю; чыгуначная станцыя на лініі Смаленск — Віцебск. Аўтамабільныя дарогі на Дзямідаў (Парэчча) і Красны.
Рудня — даўняе мястэчка гістарычнай Віцебшчыны, на беларускай этнічнай тэрыторыі.
Гісторыя
Першы пісьмовы ўспамін пра Рудню (сяло Родня Смаленскага княства) датуецца 1363. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) мясьціна ўвайшла ў склад Віцебскага павету Віцебскага ваяводзтва.
У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772) Рудня апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Бабінавіцкім, з 1857 Аршанскім павеце[1] Віцебскай губэрні. У гэты час мястэчка знаходзілася ў супольным валоданьні Агінскіх і Гутакоўскіх, тут было 60 хрысьціянскіх і 62 габрэйскія двары, дзейнічалі 3 грэка-каталіцкія царквы, праводзіліся 2 кірмашы[2]. У 1856 праз Рудню прайшла шаша Віцебск — Смаленск, а ў 1868 — чыгунка Рыга — Арол. Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня ў 1866 расейскія ўлады зачынілі тутэйшы касьцёл[3]. Станам на 1880 мястэчка знаходзілася ў валоданьні Шабекаў, тут быў 1 мураваны і 242 драўляныя будынкі, драўляная і мураваная цэрквы, 3 габрэйскія малітоўныя дамы. На 1910 — 6 мураваных і 523 драўляныя будынкі.
1 студзеня 1919 згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі Рудня ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 Руднянскую воласьць (разам з Любавіцкай і Мікулінскай) не вярнулі БССР. У 1926 паселішча атрымала статус места, з 1929 — цэнтар раёну. 25 лютага 1932 пачаў працаваць ільнозавод. У Другую сусьветную вайну з 14 ліпеня 1941 да 29 верасьня 1943 Рудня знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
Насельнітцва
- XIX стагодзьдзе: 1880 — 1216 чал. (572 муж. і 644 жан.), у тым ліку 296 праваслаўных, 1 каталік, 1 эвангеліст і 918 юдэяў[3]
- XX стагодзьдзе: 1910 — 2627 чал.; 1931 — 2,9 тыс. чал.; 1959 — 8,2 тыс. чал.; 1979 — 11,0 тыс. чал.; 1993 — 11,0 тыс. чал.[4]
- XXI стагодзьдзе: 2009 — 9420 чал.
Адукацыя
У Рудні працуюць 2 сярэднія школы, дашкольныя ўстановы.
Мэдыцына
Мэдычныя паслугі надае лякарня.
Культура
Дзейнічаюць бібліятэкі, клюбы.
Эканоміка
Ільнозавод, прадпрыемствы харчовай прамысловасьці.
Турыстычная інфармацыя
У месьце дзейнічае Руднянскі гістарычны музэй.
Страчаная спадчына
- Касьцёл (XVIII ст.)
- Царква (XVIII ст.; грэка-каталіцкая)
Крыніцы
- ^ Соркіна І. Мястэчкі Беларусі... — Вільня, 2010. С. 378.
- ^ Рудня // Смоленская область: Энциклопедия в 2 т. / Редкол.: Г. С. Меркин (отв. ред.) и др. Т. 2: А—Я. — Смоленск: СПГУ, 2003.
- ^ а б Rudnia (109) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888. S. 927.
- ^ Рудня // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
Літаратура
- Смоленская область: Энциклопедия в 2 т. / Редкол.: Г. С. Меркин (отв. ред.) и др. Т. 2: А—Я. — Смоленск: СПГУ, 2003. — 624 с.
- Rudnia (109) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze. — Warszawa, 1888. S. 927.
Вонкавыя спасылкі
Рудня (горад) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
|
|