Вялікая дэпрэсія: розьніца паміж вэрсіямі
д + Link to br:Enkadenn Veur |
д r2.7.3) (робат зьмяніў: sv:Stora depressionen |
||
Радок 21: | Радок 21: | ||
[[be:Вялікая дэпрэсія]] |
[[be:Вялікая дэпрэсія]] |
||
[[bg:Голямата депресия]] |
[[bg:Голямата депресия]] |
||
⚫ | |||
[[bs:Velika depresija]] |
[[bs:Velika depresija]] |
||
⚫ | |||
[[ca:Gran depressió]] |
[[ca:Gran depressió]] |
||
[[cs:Velká hospodářská krize]] |
[[cs:Velká hospodářská krize]] |
||
Радок 80: | Радок 80: | ||
[[sh:Velika ekonomska kriza]] |
[[sh:Velika ekonomska kriza]] |
||
[[fi:1930-luvun lama]] |
[[fi:1930-luvun lama]] |
||
[[sv: |
[[sv:Stora depressionen]] |
||
[[tl:Dakilang Depresyon]] |
[[tl:Dakilang Depresyon]] |
||
[[ta:பெரும் பொருளியல் வீழ்ச்சி]] |
[[ta:பெரும் பொருளியல் வீழ்ச்சி]] |
Вэрсія ад 04:24, 17 кастрычніка 2012
Вялікая дэпрэсія (па-ангельску: Great Depression) — рэцэсія сусьветнай эканомікі, якая пачалася ў большасьці месцаў у 1929 і скончылася ў пачатку 1933. Да 1939 сьвет выходзіў з дэпрэсіі, таму 1930-я ўвогуле лічацца пэрыядам Вялікай дэпрэсіі. У вузкім сэнсе гэты тэрмін прымяняецца толькі ў адносінах да ЗША, а ў дачыненьні да ўсяго сьвету гавораць пра сусьветны эканамічны крызыс.
Спад найбольш закрануў разьвітыя краіны Захаду: ЗША, Канаду, Вялікабрытанію, Нямеччыну й Францыю. Моцна пацярпелі прамысловыя гарады, ў шэрагу краін практычна спынілася будаўніцтва, цэны на сельскагаспадарчую прадукцыю з-за адсутнасьці плацежаздольнага попыту ўпалі на 40-60%.
Прычынай эканамічнага крызысу, верагодна, стала сукупнасьць фактараў: недахоп грашовай масы, крызыс перавытворчасьці, імклівы прырост насельніцтва, скарачэньне міжнароднага гандлю, біржавыя спэкуляцыі, зьмяншэньне ваенных заказаў па заканчэньні Першай сусьветнай вайны.
Пад канец пэрыяду рэцэсіі ўзровень прамысловай вытворчасьці быў адкінуты да ўзроўню пачатку 20 стагодзьдзя. Колькасьць беспрацоўных у краінах Захаду дасягнула 30 млн. чалавек, моцна пагоршыўся стан рабочых, фэрмэраў, дробных гандляроў, прадстаўнікоў сярэдняга клясу, многія зь іх апынуліся за рысай беднасьці. Вырасла колькасьць прыхільнікаў радыкальных ідэалёгій.
Як вынік Вялікай дэпрэсіі, кейнсіянскія падыходы ў эканоміцы пацясьнілі клясычны эканамічны лібэралізм і дамініравалі да 1970-х. Вялікая дэпрэсія стала асноўным фактарам усталяваньня сацыял-дэмакратыі і плянавай эканомікі ў эўрапейскіх краінах пасьля Другой сусьветнай вайны.