Эміграцыя: розьніца паміж вэрсіямі
Luckas-bot (гутаркі | унёсак) д r2.7.1) (робат дадаў: gd:Eilthireachd |
д r2.7.3) (робат дадаў: be:Эміграцыя; касмэтычныя зьмены |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[ |
[[Файл:Ford Madox Brown2.jpg|thumb|right|Апошні погляд на берагі Ангельшчыны]] |
||
'''Эміграцыя''' ({{Мова-la|emigratio}} - высяленьне, перасяленьне) - вымушаная ці добраахвотная зьмена месца пражываньня людзей (эмігрантаў, перасяленцаў), перасяленьне са сваёй радзімы, краіны дзе яны нарадзіліся і вырасьлі ў іншыя краіны [[Глябальнае грамадзтва|глябальнага грамадзтва]] па эканамічных, палітычных або рэлігійных прычынах. |
'''Эміграцыя''' ({{Мова-la|emigratio}} - высяленьне, перасяленьне) - вымушаная ці добраахвотная зьмена месца пражываньня людзей (эмігрантаў, перасяленцаў), перасяленьне са сваёй радзімы, краіны дзе яны нарадзіліся і вырасьлі ў іншыя краіны [[Глябальнае грамадзтва|глябальнага грамадзтва]] па эканамічных, палітычных або рэлігійных прычынах. |
||
Радок 17: | Радок 17: | ||
== Эміграцыя (гістарычны аспэкт) == |
== Эміграцыя (гістарычны аспэкт) == |
||
[[ |
[[Файл:GermanEmigrantsBoardingAShipInHamburg.jpg|thumb|right|Нямецкія эмігранты сядають на судно, якое адплывае да Амэрыкі, 1850-я гады]] |
||
У XV-XIX стагодзьдзях мела месца перш за усё эканамічная эміграцыя. Як прыклад - перасяленьне вялікай колькасьці людзей з [[Эўропа|Эўропы]] ў [[Амэрыка|Амэрыку]]. |
У XV-XIX стагодзьдзях мела месца перш за усё эканамічная эміграцыя. Як прыклад - перасяленьне вялікай колькасьці людзей з [[Эўропа|Эўропы]] ў [[Амэрыка|Амэрыку]]. |
||
У ХХ стагодзьдзі адбываліся самыя масавыя эміграцыі, зьвязаныя з [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайной]] і [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайной]], шматлікімі міжнароднымі і лякальнымі канфліктамі, зьменамі дзяржаў сьвету (утварэньне дзяржавы [[Ізраіль]], распад [[СССР]] і г.д.), унутранай і зьнешняй палітыкай асобных дзяржаў (палітычныя і культурныя прыгнёту ў СССР, [[КНР]] і інш.) |
У ХХ стагодзьдзі адбываліся самыя масавыя эміграцыі, зьвязаныя з [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайной]] і [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайной]], шматлікімі міжнароднымі і лякальнымі канфліктамі, зьменамі дзяржаў сьвету (утварэньне дзяржавы [[Ізраіль]], распад [[СССР]] і г.д.), унутранай і зьнешняй палітыкай асобных дзяржаў (палітычныя і культурныя прыгнёту ў СССР, [[КНР]] і інш.) |
||
Няспынныя эміграцыі, як эканамічныя, так і палітычныя зьяўляецца прыкметай сучаснасьці. Напрыклад, у АфрыкаАфрыцы з прычыны палітычных хваляваньняў і паўстаньняў, міжэтнічных канфліктаў і эканамічных праблем, выкліканых засухамі і неўраджаямі, назіраюцца |
Няспынныя эміграцыі, як эканамічныя, так і палітычныя зьяўляецца прыкметай сучаснасьці. Напрыклад, у АфрыкаАфрыцы з прычыны палітычных хваляваньняў і паўстаньняў, міжэтнічных канфліктаў і эканамічных праблем, выкліканых засухамі і неўраджаямі, назіраюцца частыя эміграцыі з [[Конга]], [[Бурундзі]], [[Руанда|Руанды]], [[Самалі]], [[Этыёпія|Этыёпіі]] і г.д.; [[Далай-лама]] [[Тыбэт]]у, якія перасьледуюцца кітайскімі уладамі, зьяўляецца палітычным эмігрантам, жыве ў [[Індыя|Індыі]]. |
||
== Глядзіце таксама == |
== Глядзіце таксама == |
||
Радок 33: | Радок 33: | ||
* [[Расейскія беларусы|Беларусы ў Расеі]] |
* [[Расейскія беларусы|Беларусы ў Расеі]] |
||
[[Катэгорыя: |
[[Катэгорыя:Дэмаграфія]] |
||
[[Катэгорыя: |
[[Катэгорыя:Грамадзтва]] |
||
[[Катэгорыя: |
[[Катэгорыя:Геаграфія]] |
||
[[Катэгорыя: |
[[Катэгорыя:Міграцыя]] |
||
[[als:Auswanderung]] |
[[als:Auswanderung]] |
||
[[ar:نزوح]] |
[[ar:نزوح]] |
||
[[be:Эміграцыя]] |
|||
[[bg:Емиграция]] |
[[bg:Емиграция]] |
||
[[bs:Emigracija]] |
[[bs:Emigracija]] |
Вэрсія ад 16:29, 29 ліпеня 2012
Эміграцыя (па-лацінску: emigratio - высяленьне, перасяленьне) - вымушаная ці добраахвотная зьмена месца пражываньня людзей (эмігрантаў, перасяленцаў), перасяленьне са сваёй радзімы, краіны дзе яны нарадзіліся і вырасьлі ў іншыя краіны глябальнага грамадзтва па эканамічных, палітычных або рэлігійных прычынах.
Сумежныя і зьвязаныя паняцьці: эміграцыя, міграцыя, дэпартацыя, дыяспара, рээміграцыя, іміграцыя
Эміграцыя - гэта выезд за межы краіны пражываньня ў іншую краіну, які абавязкова прадугледжвае перасячэньне дзяржаўнай мяжы. Само паняцьце эміграцыі узьнікае з усталяваньнем і разьвіцьцём дзяржавы. Раньнія перасяленьне людзей, як і сучасныя перасяленьня ў межах адной дзяржавы - мясцовасьці, раёна і г.д., завуць міграцыі.
Эміграцыя ажыцьцяўляецца з мэтай пастаяннага - доўгачасовага або часовага - пражываньня ў іншай краіне і часта з адпаведным зьмяненьнем прававога статусу, чым і адрозьніваецца ад мэтавых, турыстычных паездак і г.д. У той жа час эміграцыя не заўсёды зьвязана альбо цягне натуралізацыі, то бок зьмену грамадзянства або падданства.
Эміграцыя можа быць, і добраахвотнай, і вымушанай, - але ажыцьцяўленьне усіх працэдур па выезду (эміграцыі) з краіны адбываецца асобай, якая зьяжджае з краіны, добраахвотна. Прымусовае (нярэдка гвалтоўнае) перасяленьня або высяленьня асобы/асобаў, здзейсьненае прадстаўнікамі дзяржаўных органаў краіны, адкуль адбываецца перасяленьне, называюць дэпартацыяй.
Эміграцыяй называюць і сукупнасьць эмігрантаў за межамі бацькаўшчыны. Паняцьці не нашмат адрозьніваецца ад паняцьця дыяспара: апошняе зрэшты шырэй, бо ахоплівае не толькі асоб, якія выехалі з айчыны, - але і тых, якія ў сілу розных абставінаў, нікуды не перасяляючыся, апынуліся ў той ці іншай краіне з прычыны зьмены дзяржаўных межаў этнічнай радзімы ; паняцьце двтычыцца таксама іх нашчадкаў (наступных пакаленьняў), і першых эмігрантаў. Акрамя таго, дыяспара - паняцьце, зьвязанае з этнічнасьцю, этнічным паходжаньнем асоб, а эміграцыя - з грамадзянствам, гэта значыць з прававой сувязьзю з той ці іншай дзяржавай. Менавіта таму могуць быць дыяспары недзяржаўных народаў, напрыклад, «курдзкія дыяспары» у Турэччыны, Іраку і г.д., а эміграцыі - няма.
«Рээміграцыя» - гэта вяртаньне эмігранта ў краіну першапачатковага пражываньня, то бок зваротная эміграцыя.
Антонім да слова «эміграцыя» - іміграцыя, г.зн. прыезд у краіну для пастаяннага жыхарства.
Эміграцыя (гістарычны аспэкт)
У XV-XIX стагодзьдзях мела месца перш за усё эканамічная эміграцыя. Як прыклад - перасяленьне вялікай колькасьці людзей з Эўропы ў Амэрыку. У ХХ стагодзьдзі адбываліся самыя масавыя эміграцыі, зьвязаныя з Першай сусьветнай вайной і Другой сусьветнай вайной, шматлікімі міжнароднымі і лякальнымі канфліктамі, зьменамі дзяржаў сьвету (утварэньне дзяржавы Ізраіль, распад СССР і г.д.), унутранай і зьнешняй палітыкай асобных дзяржаў (палітычныя і культурныя прыгнёту ў СССР, КНР і інш.)
Няспынныя эміграцыі, як эканамічныя, так і палітычныя зьяўляецца прыкметай сучаснасьці. Напрыклад, у АфрыкаАфрыцы з прычыны палітычных хваляваньняў і паўстаньняў, міжэтнічных канфліктаў і эканамічных праблем, выкліканых засухамі і неўраджаямі, назіраюцца частыя эміграцыі з Конга, Бурундзі, Руанды, Самалі, Этыёпіі і г.д.; Далай-лама Тыбэту, якія перасьледуюцца кітайскімі уладамі, зьяўляецца палітычным эмігрантам, жыве ў Індыі.